EMİRGAN KORUSU - PARKI

Emirgan, Sarıyer ilçesinin deniz sahili mahallelerinden olup Baltalimanı, Fatih Sultan Mehmet, Reşitpaşa ve İstinye mahallelerinden sınır alır. Taksim'e 10,5, Eminönü'ne ise 12 km uzaklıktadır.

Emirgan çok eski bir yerleşim bölgesi değildir. Antik çağla ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Ancak Bizanslılar döneminde isminin Kiparodis (Kyparodes) olduğu ve Rumca karşılığının "Serviler" olduğu bilinmektedir. Bu ismin verilmesinin nedeni ise yörenin servi ormanları ile kaplı olmasıydı. Emirgan'da yerleşim 16. yy.ın ortalarında, Sadrazam Sokulu Mehmet Paşa'nın nişancılarından Feridun Beye bu büyük alan hediye edilince başlar. Önceleri bir yazlık köşk ve müştemilatı yapıldı, sonra da diğer binaların yapımı dolayısıyla de yerleşimin devamı sağlanmış oldu.

Sultan IV. Murat Revan seferine gittiğinde şehri savaşmadan teslim aldı (1635). Revan Muhafızı (Kumandanı-Valisi) Emirgüneoğlu Tahmasb Kulu Han'dı. Emirgüneoğlu Revan Kalesini hiç savaşmadan Sultan IV. Murat'a teslim ederek Osmanlılar safına geçti. Bu hareketi nedeni ile Halep Paşalığına gönderilmiş, fakat bir süre sonra İstanbul'a çağırılmıştır. Sultan IV. Murat çok sevdiği Emirgüneoğlu'na vezirlik rütbesi vermiş, ismini de Yusuf Paşa olarak değiştirdikten sonra kendisine Emirgan'daki Nişancı Feridun Beyin (1583) bahçesini bağışlamıştır. Bu olay nedeniyle bahçeye "Emirgüne bahçesi" denilmiş, semtin adı bilahare Emirgan olmuştur. Emirgan'a 1933-1934 yıllarında "Uluköy" adı verilmişse kısa bir süre sonra 'Mirgün" olarak değiştirilmiş, bu iki isim tutmadığından Emirgan ismi devam etmiştir. Emirgan'a ismini verdiren Emirgüneoğlu Tahmasb Kulu Han, Yusuf Paşa ismini ve Vezirlik rütbesini aldıktan sonra şansı yaver gitmemiş, sefahat âlemine dalınca Sultan I. İbrahim döneminde (1640-1648) Sadrazam Kara Mustafa Paşa tarafından idam edilmiş (1641) ve bütün mallarına el konulmuştur. Sultan I. Abdülhamid (1774-1789) tarafından arazinin bir kısmı vakfedilmiş, diğer kısmı da buraya yerleşmek isteyen halka dağıtılmıştır.

Yeni bir yerleşim bölgesi olan Emirgan'da hayli tarihi eser var. Bunlardan en önemlisi Emirgüneoğlu Köşkü idi. İdam edildikten sonra bu köşk Kara Mustafa Paşa tarafından kullanıldı. Daha sonra Mirza Mustafa Efendiye, sonra da Mehmet Emin Salim ve daha sonra da Vassaf Abdullah Efendiye geçti. Ancak, Sultan I. Abdülhamid döneminde köşk yıktırılarak yerine cami, çeşme, hamam, dükkân ve evler yapılarak yerleşim bölgesi gelişmeye başladı.

"Bir şeyde gözüm yok, kuru bir can kâfi,
Hoş-beş edecek ehl-i ihvan kâfi,
İkbaline bel bağlamadım dünyanın
İstanbul içinde bir Emirgan kâfi."

17.yy, da IV. Murat'ın Roma seferinde beraberinde getirdiği işret arkadaşı İranlı Prens Emir Güne Han' a hediye etmesiyle tarih sahnesine çıkan bu yeşillik Feridun Bey Bahçeleri adıyla, yüzyıllar boyu birkaç kez el değiştirdikten sonra 1860' lar sonunda Mısır Valisi iken payitahttan " Hıdivlik ünvanını koparan İsmail Paşa nın eline geçmiş ve onun kıvıya yaptırdığı büyük ahşap sarayının arka bahçesi olarak kullanılmıştır.

Hıdiv, in İngiltere. Fransa tarafından indirilmesinden sonra, daha bir süre aile elinde kalan park,1930, larda Satvet Lütfıi TOZAN tarafından satış alınmış, Tozan, ın bir davetine icabet eden Vali ve Belediye Başkanı Dr. Lütfi KIRDAR'ın ilk kez gördüğü çevresine bakınıp " bir kişiye bu kadar yer çok " demesi ile,1940' lar başında kamulaştırılıp şehrin mülkiyetine geçirilmiştir. Koruluktaki üç köşkü de İsmail Paşa yaptırmıştır