Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu

Ekmek Hakkında Bilgiler
EKMEK başlıca besinimizdir. Hamur işleri, pilavlar dışında her yemekle birlikte sofraya gelmesi, en aranan besin olması bakımından ekmeğin günlük hayatımızdaki yeri büyüktür. Öyle ki, birçok kimseler pilâvı, bazı tatlıları bile ekmekle yemeyi tercih ederler. Ekmek çok faydalı olması bakımından gördüğü ilgiye lâyık bir besindir. 100 gram ekmek 278 kalori verir. Ayrıca, içindeki vitaminler ve madensel maddeler bakımından da önemlidir. 100 gram ekmekte, yaklaşık olarak, 8 gram protein, 3 gr. yağ, 65 mgr. kalsiyum, 100-140 mgr. fosfor, 1,8 mgr. demir bulunur. Ayrıca az miktarda B vitaminleri vardır. Bütün bunlardan başka, ekmeğin mayalı olması sindirimi kolaylaştırır.

Ekmek, tahıl unlarından, çoğunlukla buğday, çavdar unlarından yapılır. Unların bileşiminde bulunan en önemli madde nişastadır. Bir do, glüten denilen azotlu bir madde vardır. Ekmek, kepeği tamamen ayrılmış buğday unundan yapılırsa, bembeyaz olur; buna francala deriz. Francala, esmer ekmekten daha besleyicidir: buna karşılık, kepeksiz olduğu için vitamin bakımından fakirdir.

Ekmek un, su, tuz ve maya ile hazırlanan hamurun fırında pişirilmesiyle yapılır. Maya ekmeğin içinde karbonik asitle alkol hasıl ederek ekmeğin kabarmasını sağlar. Mayasız ekmeklerin sindirimi mayalılardan daha zordur. Fırında pişen ekmeklerin üstünde bir kabuk meydana gelir. Ekmeğin kızarmış bölümü olan kabuğun rengi de ekmeğin yapıldığı unun cinsine göre değişir.

Taze Ekmek – Bayat Ekmek

Yeni pişen ekmek yumuşaktır, esnektir. Esnek oluşu aynı zamanda ekmeğin pişkin olduğunu da gösterir. Bir ekmeğin piş kin olup olmadığını anlamak için bir dilimi sıkmak kâfidir. Ekmek sıkılıp bırakılınca gene eski halini alıyorsa pişkindir. Pişkin olmıyan ekmekler sıkılınca olduğu gibi kalır.

Ekmek fırından çıktıktan sonra 12-15 saat içinde bayatlar. Bayat , ekmek parmaklar arasında kolayca ufalanır, Bu özellik, sindirim sıvılarının ekmeğe daha kolaylıkla işlemesini sağlıyacağmdarı bayat ekmeğin sindirimi daha kolaydır. Yalnız, çok bayatlamış ekmekler küflenir, bunlar sağlığa zararlıdır, yememek gerekir.

Ekmek ve Temizlik

Günde en aşağı üç öğün soframıza gelen ekmeğin temizliği, sağlık bakımından çok önemlidir. Gerçi fırında pişmek hamurda bulunacak mikropların pek çoğunu yok ederse de, gene de bu sıcaklığa dayanacak mikroplar bulunabilir. Bu bakımdan, önce ekmeğin hazırlanışı sırasında temizliğe çok dikkat edilmesi, ekmek yapımında çalışanların hastalıksız olması, temizliğe dikkat etmeleri şarttır. Mikroplanmış hamurla yapılan ekmekler bir de iyi pişmiyecek olursa hastalık bulaştırabilirler. Bu bakımdan, hamurun makina ile yoğurulmasmda büyük fayda vardır.

Fırından çıkan ekmekler olduğu gibi yendiğinden, sofralarımıza gelinceye kadar bunların temizliğine dikkat etmek gerekir. Satanların, taşıyanların hastalıklı, pis olması ekmeği gene sağlığımız için tehlikeye sokar. Hattâ, kendileri hasta olmadığı halde tifo, dizanteri gibi hastalık mikroplarım taşıyan kimseler (portörler) ekmek satıcılığı, hattâ pişiriciliği yaparlarsa bu hastalıkları bulaştırabilirler. İşte, bütün bunlar göz önünde bulundurularak ekmeğin fırından çıktığı andan sofraya geldiği ana kadar temiz kalmasına büyük bir titizlikle dikkat etmeliyiz.

Ekmek Zararlı Olur mu?

Besinlerimiz arasında büyük bir yer tutan ekmeğin son derece faydalı bir yiyecek olduğunu söylemeye lüzum yoktur. Ancak, bazı durumlarda ekmek de zararlı olabilir. Ekmeğin zararlı olabileceği kimselerin başında şeker hastaları vardır. Ekmek, nişasta bakımından çok zengin olduğundan, şeker hastaları ekmeği ancak doktorun izin verdiği ölçüde yiyebilirler. Bir de, şeker hastaları için özel ekmek yapılır. Nişastası alınmış undan yapılan bu ekmeklere glüten ekmeği denir.

Tuzlu yiyeceklerden zarar görebilecek hastalar için de ekmek zararlı olabilir. Hangi durumlarda tuzlu ekmeğin zararlı olacağını hekim tayin eder. Bu gibi kimseler de tuzsuz ekmek yemelidir. Tuzsuz ekmekler fırınlarda özel olarak satılır.

Ekmek, içinde bol karbon hidratı bulunması bakımından vücutta yağ yapar. Onun için şişmanların, şişmanlamaya istidadı olanların, başka hamur işleri, hamur tatlıları, makarna, pilâv gibi ekmeği de ölçülü yemeleri gerekir.

Ekmek Çeşitleri

Bugün yeryüzünde sayısız ekmek çeşidi vardır. Bu çeşitler yaşanılan bölgeye, insanların zevkine, medeniyet seviyesine göre değişir. Bizde en çok kullanılan ekmek çeşitleri somun, francala, pidedir. Somun, altı düz. üstü kabarık ekmek çeşididir, özel bir kab içerisinde pişirilirse tava ekmeği adını alır. Francala kepek-siz undan yapılır. Boyu eninden uzundur. Bu da tavada yapılabilir. Pide, ya daire biçiminde, ya da ince uzun olur. Bazan üzerine çöreotu serpilir. Ayrıca halka (simit) biçiminde, daha başka biçimlerde hazırlanmış ekmek çeşitleri de vardır.

Yufka

Daha çok Anadolu’da kullanılan bir ekmek çeşididir. Hamuru baklava, börek yufkası gibi, fakat onlardan daha kalın açılır. Kızgın saçta pişirilir. Anadoluda birçok kimseler bir defada birkaç aylık ihtiyacı karşılıyaoak kadar yapar. bunu raflarda saklarlar. Yufka, yeneceği zaman üzerine su serperek yumuşatılır.

Peksimet de bir ekmek çeşididir. Küçük boyda yapılır, bütün suyunu kaybedinceye kadar fırınlarda pişirilir. kurutulur. Bunlardan başka bir de (andır ekmeyi vardır. Bu ekmek tandırda pişirilir. Hamuru, yufka gibi açılır, yalnız, daha kalındır, tandırın üstüne yapıştırılarak pişirilir

Bunlardan başka büyük şehirlerde sandviç ekmeyi, tost ekmeyi gibi reşitli ekmekler yapılmakta, bunlar, adından da anlaşılacağı gibi, sandviç, tosL yapımında kullanılmaktadır.