Cumhuriyet Döneminde Türkiye Dışındaki Sanatçılar - Cumhuriyet Döneminde Azerbaycan Türk Edebiyatı - Cumhuriyet Döneminde Kırım Türkleri Edebiyatı
Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüseyin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdurahim Dede
Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı

TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR

OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)

Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.

Eserleri:

Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyanmak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin

ÖZKER VAŞIN (1932 – )

Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.

Eserleri:

Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu

ŞEHRİYAR (1904 – 1988)

Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
Sade ve akıcı bir dili vardır.
Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.

Eserleri:

Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)

BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)

Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
Edebiyat profesörüdür.
Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini işlemiştir.
Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
“Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.

Eserleri:

Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman

İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)

Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini savunmuştur.
Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili olmuştur.
Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.

Eserleri:

Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname

CENGİZ DAĞCI (1920 – )

Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının büyük romancısıdır.
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye yerleşmiştir.
Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu yaşamlarını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.

Eserleri:

Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi, Onlar da İnsandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Badem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybeden Adam, Yoldaşlar
Anı: Anneme Mektuplar

AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)

Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce adamıdır.
Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk etmiştir.
Türkiye’de ölmüştür.

Eserleri:

Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın Kızı

ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)

Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu edinmiştir.
Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu şairlerimizi okumuş ve onlardan etkilenmiştir.

Eserleri:

Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…

ATA ATACANOGLU (1922 -1989)

Türkmen edebiyatı şairidir.
Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.

Eserleri:

Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra Benim, Çakmak, Men Size Baryan…

CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)

Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının tanınmış romancısıdır.
Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının ve efsanelerin etkisi vardır.
“Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.

Eserleri:

Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı, Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz Gemi
Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma, Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…

ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)

Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.

Eserleri:

Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur – Mayimhan, Ahmet Efendi
Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi

alıntı

__________________
Aşk der ki sana: Yolumdaysan başım feda yoluna; ama bil ki senin de başını isterim yoluma. Kahır, kapris gelecekse senden amenna! Ama ayağına diken batarsa yolumda ah edip vahlanma!...
Aşk bilek gücü değil “YÜREKTİR”! Yüreğin yetmiyorsa düşme yollara!…