dişözü dokusu ölümü - dişözü dokusu ölümü nedenleri - dişözü dokusu teşhisi - diş çürüğünün evrimi


DİŞÖZÜ ÖLÜMÜ

Dişözü dokusunun bütünüyle ölmesidir (nekroz). Mikropsuz ya da mikroplu (kangren) olabilir.

Nedenler

Dişözünün mikropsuz ölümü, çoğunlukla damar-sinir demetini parçalayan bir travmanın sonucudur; bu mikropsuz ölüme, ikincil olarak bir enfeksiyon eklenir. Kötü bir protez kaplamasının ya da kötü uygulanmış bir kaplamanın yolaçtığı tekrarlayıcı küçük travmalar da dişözünün ölümüne neden olabilir. Kimyasal etkenler kökenli dişözü iltihapları, bazı silikattı ya da reçineli taban dolgu maddelerinde bulunan ortofosforik asitin etkisiyle oluşurlar. Bu iltihapları önce mikropsuz doku ölümü, sonra da kangren izler. Ayrıca, uyuşturum altında diş kesiminde önlemsiz ısıtma da mikropsuz dişözü ölümüne yolaçabilir. Dişözünün mikropsuz ölümüne yolaçan bütün nedenler, enfeksiyon yerleştikten sonra, kangrene yolaçarlar.

Kangrenin en sık raslanan nedeni diş çürüğüdür. Kangren, dişözü iltihabının yerini alır; kötü kokusuyla tanınır. Bu durumda,olaylar taç parçasından kök ucuna doğru ilerler; oysa dişeti-diş destek dokusu iltihabında, izledikleri yol tersinedir; çünkü enfeksiyon, kök ucundan taç parçasının diş-özüne doğru ilerler (ikincil dişözü bozunu).

Teşhis

Gözle muayeneye ve ısı etkenlerine gösterilen tepkilere dayanır. Taç parçası ya sağlamdır, ya çatlamıştır, ya delinmiştir ya da üstünde geniş bir çürük boşluğu vardır. Isıl etkenlere tepki göstermez; dokunma ve vurmaya karşı duyarlı değildir. Çürük varsa, diş rengi hemen her zaman değişir ve grimsi bir renk alır.

Diş çürüğünün evrimi.

Dişözü odacığı açıldığında, kangren varsa kötü bir koku yayılır; mikropsuz dişözü ölümü durumundaysa hiçbir koku yoktur. Röntgen filminde hiçbir hastalık belirtisi görülmez.

Evrim

Mikropsuz dişözü ölümü kalıcı değildir ve tedavi edilmezse her zaman kangrene dönüşür. Kangren, daha doğrusu dişözü odacığı ve diş kökü kanallarının enfeksiyonu, kök ucu çevresine doğru gelişir ve apse, granülom, kist ve genel septisemiye yolaçar. Diş-diş yuvası bağı da hastalanır ve diş-diş yuvası eklemi iltihabı oluşur. Çürük, dişi yıkmayı sürdürür ve sonunda taç parçası bütünüyle yıkılır.

Ayırıcı teşhis

Mikropsuz dişözü ölümünü kireçleşmiş bir dişten ayıranlar şunlardır:

— mikropsuz dişözü ölümünde, diş rengi normal ya da grimsi, kireçleşmiş dişte ise sarımsıdır;

— röntgen filminde, kireçleşmiş dişte, dişözü daralması ya da dişözü taşları, mikropsuz dişözü ölümünde ise normal bir kanal görülür.

Mikropsuz dişözü ölümü ile kangrenin (mikroplu dişözü ölümü) birbirlerinden ayırdedilmesini sağlayan şey, kötü kokudur. Kangrenin diş çürüğünden ayırdedilmesini sağlayan şeyse, derin çürüğün ısı etkenlerine tepki göstermesi, kangrenli dişin ise bu etkenlere duyarsız olmasıdır.

Tedavi

Diş kanallarının doldurulmasına dayanır; yani ölmüş sinir lifleri çıkarılmalı, kanallar mikrop kırıcı ve tahrişe yolaçmayan bir kanal macunuyla mikropsuzlaştırılarak doldurulmalıdır. Bu tedavi, enfeksiyon kökenli kök ucu çevresi ihtilatlannı önleyerek dişin korunmasını sağlar.


alıntı

__________________
Aşk der ki sana: Yolumdaysan başım feda yoluna; ama bil ki senin de başını isterim yoluma. Kahır, kapris gelecekse senden amenna! Ama ayağına diken batarsa yolumda ah edip vahlanma!...
Aşk bilek gücü değil “YÜREKTİR”! Yüreğin yetmiyorsa düşme yollara!…