◆ Uigwe (Joseon Hanedanlığı＇nın kraliyet protokolleri)
shipbuilding-eugye
Uigwe, Joseon dönemindeki kraliyet törenlerinin yazılarla ve resimlerle kaydedilmiş olan kitaptır. Seul Üniversitesi Kyu jang gak’ta 546 çeşit, 2940 tane, AKS(The Academy of Korean Study) Jang
seo gak’ta 287 çeşit, 490 tane mevcuttur. Uigwe, sadece Kore’de değil, Fransa ve Japonya gibi ülkelerde de mevcut olup Fransa ve Japonya’da olan kitapları da UNESCO’nun Dünya belgesel mirası listesine eklenmesi konuşulmaktadır.
eugye
Uigwe, Kral için yazıldığı için o dönemde en yüksek seviyedeki uzmanlar tarafından yazılmıştır. Ayrıca yaklaşık 300 yıldan fazla sürede Joseon’un bütün önemli milli törenler kaydedilmiştir. Konfüçyüsçülü milli törenlerin çevresindeki ülkelere göre nasıl bir şekilde değişip değişmediğini gösteren çok değer bir belgesel mirasıdır.
◆ Haeinsa Tapınağı Tripitaka Koreana (Koryu DaeJanggyeong) ve Jegyeongpan
Goryeo
Tripitaka Koreana Budizmin 3 öğretisi olan Kyung, Yul, Non anlamında olup Budizm kitabının tümü demektir. Bu Koryu Kralı Gojong’un 24~35yıl(1237~1248) süresinde yapılmıştır. Bu Tripitaka Koryu döneminde yapılmış olduğu için Koryu Dae Janggyeong olarak adlanmıştır. Aynı zamanda 80,000 tane olup 84,000 kedere ait 84,000 Budizm öğretisi yazıları yazıldığı için Seksen bin DaeJanggyeong olarak da adlanmıştır. Aslında tamamlanan tahta yaklaşık 87,000 tane olup çoktan kaybolan eski tahta yapma becerisi değerli bir madde olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca Doğu-kuzey asya’nın siyaseti, kültürü, ve ideolojisini gösteren tarihi yazıdır. Koryu Kral Hyunjong döneminde oyulan Chojo daejanggyeong Kral Gojong’un 19.yılında(1232) Moğol işgalinden dolayı yanıp yok edilince tekrar daejanggyeong’u yaptıkları için Jegyongpan(‘tekrar yapılan gyeongpan’ demektir) olarak da söylenmektedir.
Goryeo
Moğol işigaline Budizmın gücüyle karşıya çıkma amacıyla hükümet tarafından DaeJangdogam kurulup Tripitaka Koreana burada yapılmıştır. Tripitaka Koreana’nın yapıldığı yer Kyungsangnam Do Namhe’de kurulan Bunsa daejangdogam’dır.
Tripitaka Koreana şimdi kaybolan Song’un Kuzey Song Gwanpan’ının, ve Hıtaylar’ın daejanggyeong’unun içeriğini öğrenebildiğimiz dünyanın tek bir tripitakasıdır. Ayrıca milyonlarca harflarda hiç bir hata ve ekşiklik olmadığı için oldukça değer ve de şimdi mevcut olan Tripitakalarda en eski ve içeriği en mükemmel olduğu için dünyaca önemli ve meşhurdur. Belgesel mirası listesinde yer almaktadır.
Ayrıca Tripitaka Koreana’nın bulunduğu Haeinsa Janggyeongpan deposu 1995 Aralık ayında Dünya kültür mirası listesine girmiştir. Tripitaka Koreana’nın deposu(Hardware), tarihi belgeler(Software) ile birlikte Dünya mirası listesinde yer almaktadır.
◆ Dong ui bo gam
Dongeui Bogam
「Dong ui bo gam」, Kral Seonjo’nun hükümdarlığının 30. yılında(1597) kralın hastalığı ve sağlığına bakan saray doktoru Heo Jun(1539~1615) tarafından yazılan bir tıbbi kitaptır. Doktor Heo Jun Kral Seonjo’nun emirini alıp Çin ve Kore’deki tıp kitaplarını toplayıp yazımlamaya başladı. Kral Gwanghyegun’un hükümdarlığının 3. yılında(1611) tamamlayıp Kral Gwanghyegun’un hükümdarlığının 5. yılında(1613) yayınlamıştır. Bu kitabın toplam 25 bölümü var ve oyulmuş tahta bloklarıyla basılmıştır.
Dahili tıp alanında ‘Ne gyung pyeon(İçler)’ ve ‘Wei hyung pyeon(Dışler)’ adlı 4 bölüm, salgın hastalık∙kadın hastalıkları∙çocuk hastalıklar alanında ‘Ja pyeon’ adlı 11 bölüm, ‘Tang ek pyeon(ilaçlar)’ adlı 3 bölüm, ‘Chim gu pyeon(akpunktur)’ adlı 1 bölüm ve onların dışında liste olarak 2 bölüm daha vardır. Her hastalığa uygun ve gereken tedavi yazılan mantıklı bir kitaptır.
Kore insanlara uygun bir tıbbi kitap olduğundan dolayı ‘Dong ui bo gam’ diye adlanmıştır. Bu kitap Çin ve Japonya’ya da tanımlanarak bugüne kadar Kore’nin en eski tıbbi kitap olarak kabul edilmektedir.
9. UNESCO’nun Dünya belgesel mirası ile ilgili uluslararası toplantısında (Temmuz 2009) Dünya belgesel mirası listesine girmiştir.
O Somut olmayan Kültürel mirasları
◆ Jong myo je rye ve müziği (Jong myo Töreni ve müziği)
royal ancestral rites music
‘Jong myo je rye’ Jong myo’da yapılan bir kraliye anma törenidir. Joseon dönemindeki milli ibadetlerden en büyük ve en önemli ibadet töreni olduğu için ‘jong myo dae je’(Jong myo büyük ibadet) olarak da söylenmektedir. Jong myo’da kraliyet anma töreni yaparken töreni daha görkemli bir şekilde yapmak için çalınan enstruman müziği, şarkı ve dansa ‘Jong myo je rye ak’ denmektedir. Jong myo törenin her sırasına göre ‘Bo tae pyeong’ ve ‘Jung dae up’ 11 tane müzik farklı çalgılarla çalınır.
Sarayın önündeki merdivenin üstünde(Sang wol dae) sözsüz şarkıları çalan gruba ‘Deung ga’ denir ve merdivenin aşağısındaki bahçede(Ha wol dae) sözlü şarkıyı söyleyen gruba ‘Hun ga’ denir. Çalınan çalgılar dönemlere göre farklı seçilmiştir.
Jongmyo, Joseon Hanedanlığın krallar, kraliçeler ve katkıda bulunan kullarını anmak için yapılan bir tapnak olup Sajik’la birlikte ülke kökünün simgesi olan en muhteşem yapıdır. Jong myo sarayındaki 19 tane odada Taejo(Joseon Hanedanlığı’nın ilk kral) ve başka kralların ve kraliçelerin ismi yazılan tahtalar(49 tane) var. Young nyeng jun’daki 16 tane odada kral olamadan ölen kraliyetlerin ismi yazılan tahtalar(34 tane) var. Burada yapılan Jong myo je rye, sarayda yapılan en muhteşem milli ibadet olup kral kendisi yapan saygıdeğer bir törendir.
Konfüçyüsçülü bir toplumlardan biri olarak Joseon’da da ataları anmak için ibadet etmek insanlığın görevi olarak ve ülkeyi koruma yöntemi olarak düşünülmüştür. Aynı zamanda Jong myo ve Sajik’i yaparak Joseon’u kurup geliştiren krallar, kraliyet aileleri ve kulları anmak için ibadet töreni yapmıştır.
royal ancestral rites music
Jong myo je rye, en saygılı bir şekilde konfüçyüsçülü yöntemlerine göre yapılan kraliyet törenidir. Aynı zamanda Doğu Asya ülkelerin temel bir düşünce olan ‘Hyo(ebeveynlere saygı göstermek)’yu yerine getirerek halkların bağlantını kurma rolü yapmıştır. Ayrıca bir yapı alanında doğaya uymuş şekilde yapılan Jong myo je rye, sanatların toplamıdır ve 500yıldır sona ermeyen Kore’nin değerli ve manevi bir kültür mirasıdır.
Jong myo je rye, Japon koloni döneminden sonra kısa bir sürede yasaklanmıştır. Fakat 1969yıldan beri Jeonju LEElerin Dae dong jong yak won’u bu töreni yapmakta ve bu tören her sene mayıs ayın birinci Pazar günü yapılmaktadır.
◆ Pansori
pansori
Pansori, bir şarkıcı davulcuyla beraber Sori(şarkı söyleme), Aniri(konuşma), Neorumse(işaret) kullanarak hikayeti anlatan bir solo operadır. ‘Pansori’nin ‘pan’ı insanların toplandığı yer veya olay, görüntü anlamında ve ‘sori’si müzik anlamında olup insanların topladığı kalabalık yerde söylenen şarkı demektir.
Pansori’nin kökeni tam olarak bilinmemiştir ama Joseon Hanedanlığı döneminde Kral Youngjo’nun 30 yılında(1754) Jin Han YOO tarafından yapılan ‘Chun Hyang ga’ya göre Kral Sukjong’un hükümdarlığı sırasından(1674~1720) önce meydana çıkması tahmin edilmektedir. Aynı anda Pansori çeşitli sirk gösterilerle birlikte sahneye çıktığına göre Silla döneminden başladığı da düşülmektedir. Böylece sirkten başlayan Pansori’nin özelliği, şarkıcı ve seyircilerin katılımlarıyla birlikte tamamlanmasıdır.
pansori
Pansori Jeolla-do’dan Chungchung-do, Kyunggi-do’ya kadar geniş bölgelerde eskiden şimdiye kadar getirilip bölgesel özelliğe göre Sori festivali düzenlenmektedir. Jeolla-do’nun kuzey doğu bölgesindeki festivale ‘Dong pyeon je’, Jeolla-do’nun güney batı bölgesindeki festivale ‘
Seo pyeon je’, Kyounggi-do ve Chungchung-do’nun festivaline ‘Jung go je’ denmektedir.
Pansori ail olmayan kişilerin hayatını gerçekçi şekilde tanımlayarak onları temsil edip yeni bir toplum ve dönemi beklediğini göstermiştir. Ayrıca Pansori, bütün katmanların sevdikleri sanat olup asiller ve asil olmayanların arasındaki farklı düşünceleri denetlediği için toplumsal denetleme ve birleştirme açısında değerlendirilmektedir.