Bilgi


İnsanoğlu tarih boyunca varlığını sürdürebilmek için dış dünyayı ve kendini anlamaya, bilmeye çalışmıştır. Hem hayatını sürdürmek hem daha uygun daha rahat şartlarda yaşamak için insan; bilgiyi kullanır. Bilgi doğada hazır olarak bulunmaz.
Bilginin oluşumunda iki temel öğe, iki taraf vardır. Bunlardan birincisi bilmek isteyen yani sujedir. Bilmek isteyen, bilmek için doğaya (ya da kendine) yönelen taraftır. Doğada bilmek için bilgiye ulaşmaya çalışan tek varlık insandır. Suje düşünen bir varlık olarak nesneler üzerinde düşünsel bir etkinlik gerçekleştirir. Bilginin ortaya çıkışında sujenin yöneleceği bir varlık yani bir obje (nesne) gereklidir.

Bilgi, özne (suje) ile nesnenin (obje) arasındaki bağlantı sonucu ortaya çıkan bir üründür. Suje, bilgiye yönelen, bilen insandır. Obje, bilgiye konu olan, somut ve soyut bütün varlıklardır.


İnsan düşünerek ve soyutlamalar yaparak birtakım kavramlara ulaşır. Kavramlar arasındaki ilişkilerden yargılara ulaşır. Bu yargılar arasında bazı çıkarımlara ulaşır. Böyle bir süreçten sonra zihnin ürünü olarak bilgi ortaya çıkar.

Suje ile obje arasındaki ilişkiyi kuran, insan zihninde bilginin oluşmasını sağlayan faktörlere “bilgi aktları” denir.4 ayrı akt vardır:

Algı aktı
Düşünme aktı
Anlama aktı
Açıklama aktı
Her alanda suje ile obje ilgisi başka başka kurulur. Örneğin deneyle ilgili kurulursa empirik bilgi, akıl yürütmeler ile ilgili kurulursa rasyonel bilgi elde edilir.

__________________