İnek Sütü Bebeklere Neden Yasak





Sevgili ebevynler bugün size, yanlış beslenme ve bunun doğurduğu kötü sonuçlardan ve en sık uygulanan yanlış beslenme şekillerinden biri olan inek sütünden bahsetmek istiyorum. Türkiye’de ilk altı ayda sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin oranı maalesef %5-10. Beş yaşın altındaki çocukların %25’inde beslenme eksikliği ve buna bağlı hastalıklar mevcut. Her yıl sırf yanlış beslenme nedeniyle kaç çocuğun hayatını kaybettiğini biliyor musunuz? 63,000, tam 63,000 çocuk her yıl önlenebilir hastalıklardan dolayı ölüyor. Oysa ebeveyn ve biz doktorlar el-ele vererek bu ölümleri azaltabilir hatta yok edebiliriz. Bu nedenle özellikle de ilk 1 yaşta inek sütü kullanımı, suyla veya sütle pirinç unu, arı mama gibi yanlış beslenme alışkanlıklarına dikkat etmemiz gerekiyor.

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) ilk 6 ay anne sütü verilmesini önermektedir. WHO anne sütü eksikliği ya da yokluğunda demir ile zenginleştirilmiş biberon mamalarını önermektedir. Anne sütünün verilmediği durumlarda, özellikle ilk 1 yıl, inek sütünün hiçbir şekli asla kullanılmamalıdır.

Dilerseniz biraz da hangi sütler inek sütüdür? neden ilk 1 yıl İnek sütü kullanmamalıyız ? Sakıncaları nelerdir? Onları tartışalım .

Kutu süt versek olmaz mı? Bu meslek yaşamımda bana en sık sorulan sorulardan biridir. Kutu sütler pastörizasyon dediğimiz özel bir mikroptan arındırma işleminden geçmiş, ve özel olarak paketlenen bildiğiniz inek sütüdür. Anne sütü veya mamayla karşılaştırıldığında zararlarında bir azalma olmadığı gibi faydalarında da bir artış olmaz. Bu bazı markalarda bildiğimiz çocuk sütleri için de geçerlidir. Bunlar da vitamin ve mineral katkısı olan yine bildiğiniz pastörize inek sütleridir. İnek sütü ne açık- ne kapalı kutu-şişe –ne çocuk sütü tarzında hiçbir şekliyle 1 yaşın altında asla kullanılmamalıdır.

Çok kısaca söylemek istersek inek sütünün besin değeri bebek için yetersiz, bazı açılardan da bebeği yoracak kadar fazladır. Bunları biraz açarsak. İnek sütünün yüksek protein ve sodyum-potasyum-klor gibi mineral içeriği, bebeğin henüz olgunlaşmamış böbreklerine aşırı yük bindirir.

İnek sütü kullanımı, C vit eksikliğiyle hem barsak içi kanamalara yol açabilir hem de içerdiği demirin miktarı ve emilim oranı anne sütündekinden oldukça düşüktür. Bunun sonucunda, bir yandan kayıp bir yandan yapım eksiliğiyle kansızlık ve gelişme geriliği ortaya çıkar. İnek sütünde D vitamini çok azdır, bu da kemiklerin düzgün gelişememesine yol açar sonuçta X-O bacak gibi şekil bozuklukjlarıyla seyreden raşitizm, hatta bazen kanda kalsüyumun aşırı düşüşüyle epilepsi benzxeri kasılma şuur kaybı nöbetleri bile olabilir. Omega 3 ve 6 gibi esansiyel yağ asitleri açısından çok fakir olduğu için beyin ve göz gelişimi geri kalır. Yine iyot ve çinko miktarlarının çok yetersiz olması bebeğin zihinsel gelişmesini olumsuz etkiler. En önemli sakıncalarından biri de, allerji riskinin fazla olmasıdır. Erken yaşta inek sütü başlanan bebeklerde ileride saman nezlesi-egzema tarzı kaşıntılar-astım gibi alerjik hastalıkların daha sık olduğu yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır.

İnek sütüyle hazırlanmış muhallebi yapmak, sütü bisküvi ile karıştırmak da bebeğinize uygun değildir. Anne sütünden son derece uzaktır. Sadece doyuruculuğu arttırır, ancak sütün zararlarından korumaz Sadece kof şişmanlık sağlar, ihtiyaçlarını karşılamaz. Dengesiz bileşimi sonucu soluk renkli, donuk bakışlı, şişman ancak sağlıksız bebekler ortaya çıkar. Size çok önemli bir şey söylemek istiyorum; çocuğun gelişimi sadece kilo alımıyla değerlendirilmemelidir.

İnek sütü 1 yaş sonrasında da mucizeler yaratan, boyu acaip uzatan bir şey değildir aslında. Evet kalsiyum kemik gelişimi için gerekli kabul, ancak doğada yeşil yapraklı sebzeler, narenciye, yumurtada orta miktarda, susam yani tahin, badem gibi bazı kuruyemişlerde ise çok yüksek miktarda kalsiyum vardır. Süt sevmeyen, süt ürünü sevmeyen ancak bunları tüketen bir çocuğunuz varsa içiniz rahat olsun, çocuğunuzun boyu kısa falan kalmayacak. Genetik potansiyeli neyse sağlıklı beslenen herkes o noktaya erişecektir.

Uzm.Dr. Anıl Yeşildal

__________________