İstenmeyen Anılara Sürpriz

Sürprizler istenmeyen anıların silinmesine yardım ediyor

Beklenmedik bir durumla karşılaşmak acı verici anılarımızdan daha rahat kurtulmamızı sağlayabiliyor. Yapılan araştırmalar, beklenmedik bir olayla karşı karşıya kalan kişilerin, kendilerini rahatsız eden düşüncelerden daha kolay kurtulabildiğini gösterdi. Bu bilgi doğrultusunda travmatik olayların unutulmasına yönelik ilaç tedavilerinin geliştirilmesi amaçlanıyor.

Travmatik anıların fizyolojik mekanizmasının çözümlenmesi post travmatik stres bozukluğu gibi oldukça yaygın görülen anksiyete bozukluklarının tedavisi için büyük önem taşıyor.

Hafızanın sanıldığı gibi genel geçer ögelerden oluşmadığı ve manipulasyona açık olduğu uzun zaman önce kanıtlanmıştı. Ivan Pavlov’un psikofizyoloji çalışmalarından beri, klasik koşullanma kavramı doğrultusunda, korkunun güzel duygularla defalarca eşleştirilmesiyle yoğunluğunun azaltılabileceği biliniyor. Bunun yanı sıra, etki mekanizmaları henüz ayrıntılı olarak çözümlenememiş olsa da, rahatsız edici nitelikteki anılardan doğan korku ve kaygı duygusunu baskılamak için kullanılan bazı ilaçların tedavide etkin olduğu görülmüştü. Yeni bulgular bu istenmeyen çağrışımları zayıflatma sürecinde farklı bir destekleyici faktör oluşturuyor.

Deneysel süreçte denekler iki gruba ayrılarak rahatsız edici bir sesle birlikte korktukları bir nesnenin fotoğrafına maruz bırakıldı. Yerleşen korku duygusunun açığa çıkmasında şok etkeninin rolünü anlayabilmek için, kontrol grubundaki denekler korku uyandırıcı fotoğraflara şok etkeni olmadan maruz bırakılırken deney grubundaki denekler, korku uyaranlarının yanı sıra, şok etkenine de maruz bırakıldı.

Günler süren tekrarlarda deneklerin korku refleksleri göz kırpma frekanslarını algılayan elektrotlar aracılığıyla ölçüldü. İkinci günden sonra deneklere propranolol adlı anı oluşumunda etkili, anksiyete ve panik tedavisinde kullanılan bir ilaç verildi.

Kontrol grubundaki deneklerde etkin bir sonuç gözlemlenmezken şok unsuruna da maruz bırakılan deney grubunun ilaca oldukça iyi yanıt verdiği görüldü. Araştırmacılar şok etkisinin korku duygusunu yalnızca baskılamadığını, tamamen silebildiğini de açıkladı.

Sürprizler karşısında verdiğimiz tepkinin onarıcı sonuçlarının farklı araştırmalarla da desteklenmesiyle tedavi amaçlı kullanılabileceği öngörülüyor.