Kasır

Umumiyetle hükümdarlar için şehir dışında yaptırılmış saray ve köşk manâsında kullanılan bir tabir.

Anadolu beyliklerinin ve valilerinin tehlikelere karşı savunma tedbirlerine sahip olan binalarına da kasır denirdi. Bu tip kasırlar şehirlerin yüksek yerlerinde yapılan hisarların içerisinde iç kaleler özelliğindedir. Aynı maksatla kırlarda kesme taştan yapılmış kalın duvarlı mazgal delikleri ve gözetleme kuleleri bulunanları da vardır. Kayseri yakınlarında Haydarbey Kasrı Hızırilyas Kasrı ve Doğubeyazıt’taki İshakpaşa Kasrı bu tip kasırlardandır.

Osmanlı sultanları yeşilliklerde dinlenme köşkleri ve saray özelliğine sahip kasırlar yaptırmışlardır. Güzel gezinti kıyılarında orman kenarlarında inşa edilen çok odalı kasırlar zengin süslemelere ve sanat eserlerine sahipti. İstanbul’daki Sadâbâd Göksu Aynalıkavak ve tersane kasırları bunların en güzel örnekleridir.

17. yüzyılda Valide Turhan Sultanın Ramazan aylarında ibadet etmek ve Kur’ân-ı kerîm dinlemek için Yeni Camiye bitişik ve caminin hünkâr mahfiline bir geçitle bağlı olarak yaptırdığı Yeni Cami Kasrı çok güzel olup bir eşi daha yoktur.