KPSS Öğretim Yöntem ve Teknikleri Öğretim Yöntemleri Konu Özeti

Anlatım (Sunu) Yöntemi

Öğretmenin merkezde olduğu bir öğretim yaklaşımıdır. Sınıf ortamında bir konunun öğretmen tarafından anlatılarak, öğretilmesi şeklinde uygulanır. Sunuş yoluyla öğretim sratejisinde ve daha çok bilgi düzeyindeki hedef alanının kazandırılmasında kullanılır. En eski öğretim yöntemi olarak kabul edilir.
Anlatım yöntemi bir dersin girişinde, öğrencileri güdülemek, konuların açıklanmasında, özetlenmesinde ve anlaşılması güç olan konuların açıklanmasında kullanılır. Anlatım yöntemi kısa zamanda, fazla miktardaki konuları (geniş müfredatı), kalabalık gruplara aktarabilmedeki avantajlardan dolayı (ekonomiklik ilke) fazla kullanılan bir yöntem olmasına rağmen etkili öğrenmeyi sağlamadaki gücü zayıftır. Çünkü, öğrenci daha çok pasif durumdadır. Bu neden (öğrencinin pasif kalması) anlatım yönteminin en önemli sınırlılığıdır.Anlatma yöntemi başlıca iki türlüdür.

Formal öğretmen anlatımı (düz anlatım):
Öğretmen ders planı ve öğretim tasarımı çerçevesinde, tek yönlü olarak.konuyu aktarır. İletişim tek yönlüdür. Öğrenci katılımı yoktur.
İnformal öğretmen anlatımı (informal düz anlatım): Öğretmen ders planı ve öğretim tasarımı dışında, günlük ve aktüel konuları da içeren, iletişimin çok yönlü olduğu anlatım tekniğidir. Öğrencilerin katılımı söz konusudur.

Anlatma Yönteminin Etkisi:
• Dersin giriş bölümünde, dikkat çekmede ve güdülemede kullanılır.
• Bu konunun temel kavramlarının verilmesinde, konunun açıklamasında, karmaşık konuların açıklanmasında kullanılır.
• Öğretmen dersi istediği hızda ve düzeyde gerçekleştirir.
• Dersin sonunda özet ve tekrar yapmada kullanılır.
• Duyusal hedef alanlarının kazandırılmasında kullanılır.
• Ekonomik bir yöntemdir.

Anlatma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar
• Ders planı iyi yapılmalıdır.
• Dikkat çekme ve güdülenme sağlan malıdır.
• Konular basit, kısa ve öz ifadelerle su nulmalıdır.
• Araç - gereç kullanılmalıdır.
• Süre iyi ayarlanmalıdır.
• Beden dili, ses tonu etkili kullanılmalıdır.
• Uygun örnekler verilmelidir.
• Soru - cevap ve tartışma teknikleri kullanılarak etkisini artırmaladır.

Tartışma Yöntemi

Tartışma, bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem daha çok bir konunun kavranması aşamasında karşılıklı olarak görüşler ortaya konurken, bir problemin çözüm yollarını ararken ve değerlendirme çalışmaları yaparken kullanılır. Bu açıdan bakıldığında buluş yoluyla öğretim staratejisinin kullanımında ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır. (Demirel, 2004)
Belli bir konuda bir grup olarak tartışma yoluyla düşüncelerin ortaya konması ve tartışılan konuya yönelik olarak çözüm üretmek amacıyla kullanılan bir öğretim yöntemidir. Buluş stratejisiyle dersin işlenmesidir. Tartışma yönteminin kullanımı genellikle kavrama düzeyinde zihinsel etkinlik gerektirir. (Tan, 2005)
Tartışma yönteminde öğretmen - öğrenci etkileşimi sağlanarak öğrencilerin bir konu üzerindeki düşünmelerini ve düşüncelerini ifade etmelerine ve yorum yapmalarına olanak sağlanır. İyi anlaşılamayan konular belirlenir, gerekli düzeltmeler yapılır ve pekiştirme kullanılır. Öğrencilerin konu üzerinde analiz, sentez ve değerlendirme yapma güçleri geliştirilir. Tartıma yönteminin uygulanmasında öğrencilerin karşılıklı anlayış ve hoşgörü içerisinde olaylara farklı bakış açısı ve yorum getirmeleri sağlanır. Öğrencilerde demokratik tutumu geliştirilir.

Tartışma yönteminin faydaları;
• Özgür bir ortamda düşünme ve düşündüğünü ifade edebilme
• Grup etkileşimi sağlama
• Fikir birliğine ulaşma
• Farklı düşünceleri anlayabilme
• Çelişkileri ortaya çıkarma
• Konuya farklı yönlerden bakabilme
• Öğrencinin güvenini geliştirme
• Eleştirel düşünmeyi ve yaratıcı düşünmeyi geliştirmesi
• Tutumların tekrar gözden geçirilmesini sağlama
• Öğrencilerin konu ile ilgili bilgi ve deneyim kazanmaları
• Uzlaştırma
• Zihinsel becerileri kullanma
• Sosyal becerileri geliştirme
• Aktif katılım sağlaması
• Öğrencinin ilgi alanlarını belirleme
• Liderlik özelliklerinin ortaya çıkması
Tartışma yönteminde kullanılan başlıca tartışma çeşitleri (teknikleri)

Münazara:
İki grubun bir konuyu tez-antitez şeklinde (zıt fikirler olarak) ele alarak dinleyicilerin ve jürinin önünde tartışması-dır. Jüri fikirlerini en etkili savunma gücüne ve konuşma yeteneklerine göre grupların performansına karar verir. Dili etkili kullanma, neden-sonuç ilişkileri kurmayı geliştirir. Sınırlılığı: Bireyleri inanmadığı düşünceyi açıklama ve savunma durumuna düşürmesidir.

Panel:
• Belirli bir konuda 3-5 kişilik grup tarafından dinleyicilerin önünde (aralarında) tartışmanın yapılmasına dayalı bir tekniktir.
• Panelin amacı gerçeği bulmaktan çok, bir konunun çeşitli yönlerini aydınlatmak ya da konuyla ilgili çeşitli eğilim ve görüşleri ortaya koymaktadır.
Zıt Panel: Sınıfta işlenilen konuların tekrarı ve pekiştirilmesi için sınıf soru soran ve cevap veren (tartışan) olarak iki gruba bölünür ve ders işlenir. Ya da sınıfta soru soran ve soruların cevabını aralarında tartışan iki konuşmacı grup oluşturularak uygulanır.
Kollegyum: Sınıfa ya da panale misafir (uzman konuşmacı) getirilir. Bir grubun uzman kişilerden (kaynak grup), bir grubunda tartışmacılardan oluşturulduğu iki grubun katılımına dayanır. Tartışmacı grubun görüş ayrılığında ya da belirsizliğe düştüğünde uzmanlardan oluşan grubun görüşüne başvurulur.

Sempozyum:
Bilimsel, sanatsal, düşünsel ağırlıklı konuların çeşitli yönleriyle bir grup tarafından sunumudur. Grup üyeleri uzmanlardan oluşur ve konuşmalarına "tebliğ" ya da "bildiri" denir. Her üye belirli bir konuda konuşma yapar. Sempozyumun sonucunda soru-cevap yapılır ve eleştiri kullanılır.

Açık Oturum:
3-5 kişilik grubun belirli konularla ilgili fikir ve görüşlerini sırayla dinleyecilere aktardığı bir tekniktir. Panelden farklı üyeler başkandan söz alarak konuşurlar ve aralarında tartışmazlar. Sadece bir konu ile ilgili görüş ve düşüncelerini açıklarlar. Başkan üyelere söz vererek oturumu yönetir. Sonunda tüm sınıf tartışmaya katılabilir.

Forum:
Değişik görüşlere sahip kişi ya da grupların herhangi bir konudaki sorun lan tartışarak bir sonuca varmak içir yapılır. Bir grup, başkanın yönetimin de, dinleyiciler karşısında görüşlerin savunurla. Dinleyicilerde konuyla ilgil olarak kendi düşüncelerini açıklayarak
soru sorarak katılımında bulunurlar. Toplantıya katılanlara soru sormaya, eleştiri yapmaya ve katkıda bulunmaya çalışabilir. Bazen de panelden ya da açık oturumdan sonra yapılır.

Seminer:
Uzmanlık ve bilgi gerektiren konuda uzman bir kişinin sunu yapmasıdır. Öğretmenlerin sınıfta verdiği ders bir seminerdir.

Konferans:
Belirli bir konuda uzman kişinin dinleyicilere bilgi vermesini içeren bir öğretim etkinliğidir.

Söylev:
Dinleyicileri belli bir konuda duygusal olarak etkilemek için yapılan bir konuşma türüdür. Belli özel günlerde töreninde yapılır. (Örneğin 10 kasım Atatürk'ü anma etkinliklerinde yapılan duygusal bir konuşma).

Brifing:
Bir kurumun yapısınm ve işleyişinin tanıtımı ya da teknik bir konunun yetkili bir kişi ya da uzman tarafından sunumuna dayanan tekniktir.

Demeç:
Otoriter ya da yetkili bir kişinin belli bir konuda basın-yaym organlarına yaptığı özel konuşmadır.
Örnek olay, gerçekleri ve sorunlan yansıtan, öykülemeler etrafında organize edilmiş öğrenme yöntemlerinin toplu halidir. Bu yöntem, gerçek ve aktif öğrenmeyi sağlayarak, öğrencilere her konuyu kavratmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır. Öğrencinin yakın çevresiyle ilişkilendi-relebileceği örnek olaylar geliştirerek olu-yan, içerisindeki sorunun nedenlerini ortaya çıkarıp, o soruna ilişkin çözüm önerilerinin sınıf ortamında tartışılmasıyla uygulanan bir yöntemdir. Örnek olay çalışmaları, özel bir olayın, durumun, incelenmesi olarak da tanımlanmaktadır. (Tok, 2006, Nausmes, 1999) Örnek olay inceleme öğrencilere dersin hedef davranışlarına uygun olarak gerçek bir olayın sunulup bu olayla ilgili olarak öğrencilerin tartışma ve yorum yapmalarını içeren bir öğretim yöntemidir. Öğrencilerde, problem çözme, tartışma, empati, kritik düşünme ve yaratıcılığı geliştirir. (Tan, 2004)
Gerçek hayatta ortaya çıkan, gerçek hayatta yaşanma ihtimali olarak kullanılır. Öğretmen tarafından hazırlanan problemlerin sınıf ortamında çözümlenerek öğrenmenin gerçekleşmesine dayanan bir yöntemdir. Uygulamada öğrencilere örnek olay bir metin halinde dağıtılmalı ya da VCD ile gösterilmelidir. Öğrenciler örnek olayı okur ya da izleyip anladıktan sonra yorum yapar analiz eder ve değerlendirilir. Öğrenci merkezli bir yaklaşımdır. Öğrenciyi, gerçek yaşam sorun-larıya yüz yüze getirir. Öğrencilerde problem çözme, karar verme, eleştirel düşünme, yansıtıcı düşünme, yaratıcı düşünme gibi zihinsel becerileri geliştirir. İş çevreleri, tıp, hukuk, psikoloji eğitiminde sık kullanılır. En önemli faydası; öğrencileri bildiklerini ve kavradıklarını gerçek duruma getirir. Örnek
olay gerçek olaylardan ya da yazılı olarak hazırlanan olaylar seçilir. Öğrenciler örnek olay üzerinde düşünerek farklı bakış açıları geliştirerek problemi çözmeye çalışırlar. Buluş yoluyla öğretim stratejisinde ve kavrama ve üzerindeki hedef alanları kazandırmada kullanılır.

örnek Olay Yönteminin özellikleri
• Öğrenci merkezli bir yöntemdir.
• Anlama, analiz etme, yorumlama, düşünme, karar verme, yaratıcı düşünme problem çözme gibi yetenekleri geliştirir.
• Öğrenciler öğrendikleri bilgileri bir olay ya da durumda kullanarak sonuç elde ederler.
• Örnek olaylar dersin hedeflerine ve öğrencilerin gelişim seviyelerine uygun olmalıdır.
• Öğretmen öğrencilerin süreçte düşünmelerini sağlayacak anahtar sorular hazırlayarak yönlendirme yapmalıdır.
• Öğrencilerin problem çözme becerileri gelişir.
• Öğrencilere yazılı metinler dağıtılırak ya da VCD'lerde izlemesi sağlanarak yönlendirilir.
• Bilişsel alanın uygulama ve üzerindeki hedef alanlarını (analiz, sentez, değerlendirme) kazandırmada kullanılır.
• Duyuşsal (ilgi, tutum, sosyal etkileşim) hedeflerin kazandırılmasında da kullanılır.

örnek Olay Yönteminin Aşamaları
• Örnek olayın hazırlanması ve açıklanması
• Konunun ana hatlarını çıkarma
• Örnek olayın ve verilerinin toplanması
• Önceden bildikleri ile bağ kurma
• Neden-sonuç ilişkilerini kurma
• Örnek olay için olası çözüm yollarının önerilmesi
• Örnek olayın çözülmesi ve ortak karanın alınması
• Değerlendirmenin yapılması

GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ

Öğretmenin bir beceriyi aşama aşama göstermesi, anlatması ve öğrencilerin öğretmeni izledikten sonra, aynı beceriyi yeterli bir düzeye gelene kadar tekrar etmesi şeklinde uygulanan öğretim yöntemidir. Bolca uygulama sonucu öğrencinin beceriyi yeterli düzeyde yapabilmesi sağlanmış olunur. (Tan, 2005)
Gösterip - yaptırma yöntemi, bir işlemin, bir deneyin nasıl yapıldığını, bir araç-gerecin ya da makinenin nasıl çalıştığını öğretmenin önce uygulama yaparak, göstererek ve açıklayarak sonra da öğrenciye yaptırarak (yapa-rak-yaşayarak) öğrenmeyi sağladığı bir yöntemdir. Davranış model gösterilerek öğrencilerin bu modelden öğrenmeleri (yapmaları sağlanır. Daha çok beceri (psikolomotor
davranışların, insan ilişkilerinin, ahlak ve görgü kurallarının, karmaşık bazı olayların gösterilerek öğrenilmesine dönük bir yöntemdir. Gösterip-yaptırma yönteminin en etkili yönü bir becerinin ustaca ve en uygun bir şekilde nasıl yapılabileceğini öğretilmesi-dir.

Gösterip - Yaptırma Yönteminin Uygulama tikeleri
• Gösterip yaptırma yönteminde her öğrencinin gösteriyi rahat ortam hazırlanmalı, gerekli güvenlik önlemleri alınmalı ve araç-gereçler önceden hazırlanmalıdır.
• Kazandırılacak davranışlar önce öğretmen tarafından öğrencilerin gözü önünde her aşaması açıklanarak yapıl-malıdır.
• Her bir öğrenci gösterilen davranışı ve aşamaları yapmalıdır.
• Öğretmen gerekli dönüt-düzeltmeyi anında vermelidir.
• Öğrenci, davranışı beceri haline getirmelidir.
• Öğrenci, beceri haline getirdiği davranışı değişik durumlarda kullanabilmelidir (transfer).

DENEY YÖNTEMİ

Deney bilimsel bir olayı kanıtlamak için yapılan deneme etkinliğidir. Deney koşulları belirlenmiş ve denetlenebilir ortamlarda yapılır. (Gözlem tekniği kontrollü olarak yapıldığı veyapar ortamda olay ya da varlığı oluşturan ilişkilerin ve aşamaların daha iyi anlaşılmasını sağlar.) Bilinmeyen bir gerçeği bulmak, bir varsayımı, bir ilkeyi sınamak için kullanılır. Öğrencilerde bilimsel düşünceyi geliştirir.
Öğrenci ilk elden bilgiyi duyu organlarını kullanarak edinir. Aynı zamanda yaratıcı düşünmeyi sağlar. Öğretmen deneyin hedeflerini dersin hedeflerini çerçevesinde belirledikten sonra gerekli araç-gereçleri önceden hazırlar bir ya da birkaç kez ön deneme yaptıktan sonra sınıfta gerekli güvenlik önlemlerini de aldıktan sonra deney uygulamasını gerçekleştirir. Deneyi öğretmen yaptıktan sonra, mutlaka öğrenciler yapmalı ve bilimsel süreç ile ulaşılacak sounçlar tartışılarak bulunmalıdır.

Deney Yöntemi Niçin Kullanılır?
• Bilimsel gerçekleri bulmak
• Olaylar, olgular arasındaki bağlantıları ve bu bağlantılarla ilgili yasaları bulmak
• Varsayımların ispatını yapmak
• Gerçeklerin anlaşılmasını sağlamak
• Beceri geliştirmek
• Öğrenmeyi somutlaştırmak
• İlkelden deneyim yaşatmak

Deneyin Etkili Kullanılması

• Planlı yapılması
• Öğretmen önce yapmalı (beklenmedik durumlarla karşılaşmak için)
• Sonra hem öğrenci yapmalı, öğretmen yönlendirici ve rehber alınmalı
• Uygun araç - gereç hazırlanmalı
• Süre dikkatle kullanılmalı
• Temel açıklamalar yapılmalı
• Deney sonucu tartışılmalı

Deney Planı;
Deneyin konusu, deneyin amacı, deneyin zamanı, araç ve gereçler, süreç (işlem) basamakları, temel açıklamalar, sorulacak sorular, sonucun bulunması, sonucun raporlatılması aşamalarından oluşur.


Alıntı

__________________
Taklitler aslını yaşatır.
KIPSS.

Ben soğuk değilim,
siz cıvıksınız.

.