Anal Stenoz (Makat Darlığı)

[Jade]

Anal Stenoz (Makat Darlığı)






Bazı bebekler özellikle 1 aydan sonra çok zor ve seyrek kaka yapıyorlar, buna anal stenoz yani makat darlığı deniyor. Anal stenoz nedir, nasıl müdahale edilir. Sevgili arkadaşım Uzm. Dr. Erdem Uzunoğlu ile bu hafat bu konu hakkında görüştük. Sağolsun kendi kızıyla yaşadığı bir deneyimden yola çıkarak bize çok güzel bilgiler verdi.

Erdem Bey geçenlerde bana anlatmıştınız, kızınız bebekken yaşadığınız bu olayı okuycularımızla da paylaşabilir misiniz acaba?

Kızım Duru ilk günlerden itibaren çok gazlıydı. Normalde koliğin başlaması yaklaşık 3. haftada olmalıydı ancak Duru ilk haftadan itibaren deliriyordu. Bir sabaha karşı (sanırım 8 veya 9 günlüktü) çığlığı ile uyandık. Çocuk doktoru olarak nice gazlı bebeği takip etmiş biri olmama rağmen ben bile korktum. Bir baktık ki karnı davul gibi ve delicesine çığlıklar atıyor. Hemen elime bir tıbbi eldiven geçirip anal muayene yaptım. Parmağım zor girdiği gibi elimi çektiğim anda kakası gazla beraber 1 metreye fışkırdı. Dakikalar içinde de rahatladı: Kızımızda anal darlık vardı…

Erdem Bey çocuklarda dışkılama veanüsün çalışma mekanizmasından bahseder misiniz?

Sindirim sisteminin son kısmı anüstür. Anüs aslında halka şeklinde bir kas grubudur. Anüsün hemen içerisindeki düz bağırsakta biriken dışkının basıncı belli bir dereceye ulaşınca düz bağırsak kasılır, anüs gevşer ve dışkılama cereyan eder.

İşte anal darlığı basitçe özetlemek istersek anüsün gevşeyememesi durumudur. Bunun nedeni ise anüs kapatıcı kasların en içte bulunan sfinkter denen halkasının sert ve sıkı olmasıdır. İç basınç çok yüksek değerlere çıkınca az miktarda gazla beraber dışkı atılır ama basıncın düşmesiyle beraber anüs hemen sıkışır. Bebek, kakasının tamamını yapamadığı ve gazını da tam olarak çıkaramadığı için rahatlayamaz. Burada bebeğin sık sık ama az az kaka yaptığını, gazının beklenenden şiddetli olduğunu, kakanın fışkırır gibi çıktığını görüyoruz. Birçok aileyi ve hatta hekimi yanıltan, bebeğin uzun süre kaka yapmıyor olmamasıdır. Bebek bu yaşta sadece anne sütü veya mama aldığı için kaka kıvamı cıvık olduğundan kakayı güç bela da olsa sık sık yapar, bu da doktora ve aileye “kabızlık değil” dedirten bir faktördür.

Makattaki bu darlık durumuna nasıl tanı koyabiliriz?

Kesin tanı için anüs parmakla muayene edilmelidir. Hastalık, anal halkanın doktorun parmağını sıkma derecesine göre hafif, orta veya ağır olarak ayrılır. Burada kafa karıştırabilecek birkaç noktayı vurgulamak gerektiğini düşünüyorum: İlk olarak doktorun bu konuda bilgili ve tecrübeli olması önemli. Hiç anal muayene yapmamış, bu konuyu tam bilmeyen bir hekim, doğal olarak yanılabilir. Ayrıca hekimin elinin iriliği de önemlidir. Son olarak anal darlığın olup olmadığı, varsa derecesi de parmak ucunun hissedilmesine bağlı olduğu için bazılarına göre subjektif olarak kabul edilmektedir.

Makat darlığı tedavisinde ne gibi yöntemler öneriyorsunuz?

Hafif darlık vakalarında tedavi gerekmeyebilir. Zamanla sıkıntının devam edip etmediği yakından gözlenip gerekirse 2 hafta sonra anal muayenenin tekrarı gerekir.Orta ve ağır derecede darlıkların tedavisinde ise anal kanalı genişletecek ve anal sfinkteri gevşetecek dilatasyon işlemi gerekir. Dilatasyonun nasıl yapılacağını burada açıklamayı doğru bulmuyorum; maalesef bilinçsiz bazı ailelerin internetle tanı koyup kendi kendilerine tedavi yaptıklarına tanık oldum. Bundan dolayı emin olamıyorsanız mutlaka bir çocuk cerrahına danışın.

Uzm.Dr.Anıl Yeşildal