Benlik Saygısı Ve Çocuk

[Jineps]

Benlik Saygısı Ve Çocuk

Benlik kavramı çocuğun kendine ilişkin duygu ve düşüncelerinin tümüdür. Başka bir ifadeyle çocuğun kendisiyle ilgili olarak kafasında çizdiği görünümüdür.



Hiçbir çocuk benlik saygısına sahip olarak dünyaya gelmez. Zaman içinde oluşur. Sizin tutumunuza ve çocuğunuzla gün boyu aranızda oluşan etkileşime bağlıdır. Çocuğunuzun benlik saygısını çok ciddi şekilde etkileyebilirsiniz. Çocuğunuza karşı kullandığınız kelimeler yaklaşım tarzınız sevgi göstermeniz çocuğunuzla konuşma tarzınız çocuğun benlik saygısını oluşturur.



Bazen söylediğimiz sözlerin çocuklarımızı nasıl etkilediğini düşünmeyiz. Bazen çocuğumuza doğruyu göstermekbazen de kendi sinirimizi yatıştırmak için bir şeyler yaparız. Önemli olan yaptığımız davranışların veya kullandığımız kelimelerin çocuğumuzu nasıl etkilediğidir.



“Her çocuk kendisinin önemli olduğunu istenildiğini ve bir şeyler yapabileceğini hissetmelidir. Güven ve yeterlilik duyguları başarıda önemli rol oynar.”



“Bir çocuğun yaşamı herkesin üzerinde bir işaret bıraktığı beyaz bir kâğıt parçasıdır.”



Çocuğunuzun Benlik Saygısını Artırmak İçin



¨ Olumlu duygularınızı çocuğunuzla paylaşın.



- Seni seviyorum.



- Seninle ne kadar gurur duyuyorum anlatamam.



- Seninle evde olmak çok hoşuma gidiyor.



Ø Çocuğunuzu takdir ettiğinizi belirtin.



- Arkadaşlarına böyle yardımsever davranman çok hoşuma gidiyor.



- Resim dersinde yaptığın resim çok güzel sen yaratıcı bir çocuksun.



Ø Çocuğunuzun çabalarını ve başarılarını takdir edin.



- Elinden geleni yapmaya çalıştığını biliyorum.



- Sınav için çok gayret gösterdin aferin.



Ø Çocuğunuza güven duyduğunuzu belirtin.



- Eminim başarırsın.



- Başkaları yapıyorsa sen daha iyisini yaparsın.



- Bu konuda sana güvenim sonsuz.







Çocuğunuzun Benlik Saygısını Azaltacak Sözler



Ø Etiketleme;



- Ne kadar tembelsin.



- Böyle gidersen senden hiçbir şey olmaz.



- Sen yapamazsın sen başaramazsın gibi…



Ø Karşılaştırma;



- Neden abin ya da ablan gibi değilsin.



- Ablan hiç böyle davranmazdı.



- Arkadaşın 5 aldı sense olduğun yerde say.



Ø Abartma;



- Sen zaten hiçbir işi doğru dürüst yapamazsın.



- Seni bırakırsam sadece uyun oynarsın ya da uyursun.



Ø Çocukla alaycı bir şekilde konuşma;



- Sen kendini zeki mi sanıyorsun.



- Palyaço gibi olmuşsun.



Ø Çocuğa karşı şiddet kullanma; çocuğun benlik saygısını düşüren en önemli etkenlerden biridir.







§ Benlik saygısı; çocuğun fikirlerine değer verilen sözleri dinlenen anne ve babasından destek gören takdir edilen ortamlarda filizlenir ve gelişir.







Örnek 1



Elif annesinin sevgi dolu tatlı sesiyle uyandı. “Günaydın prenses!. Kalkma ve güne başlama zamanı! Elif giyindi ve yataktan çıktı. Giyindi ve banyoya gitti. Saçını yıkarken yanlışlıkla bir şişe şampuanı devirdi. “Hay Allah” dedi kendi kendine ve hemen bir havlu ile hepsini temizledi. O sırada annesi içeri girdi ve “Ohhh! Bir kaz oldu galiba. Temizlediğin için teşekkür ederim.” dedi. Elif kahvaltı masasına oturdu ve kahvaltısını yaptı. Öğle yemeğini yanına aldı. Matematik sınavından dolayı çok gergin olduğunu söyledi. Annesi onun başını öperek “çok çalıştıneminimi çok iyi geçecek.” dedi. Elif yemeğini alıp dışarı fırladı. Annesi mutfaktan “Elif ödevin mutfakta kalmış!” diye seslendi. Elif hızla geri dönüp ödevini kaptı ve dışarı fırlarken annesinin “Seni seviyorum prenses. İyi günler!” dediğini duydu. Elif okul otobüsüne bindiğinde iki kızın kendisine bakıp gülüştüklerini gördü. Onları pek önemsemeden arkadaşının yanına gitti ve konuşmaya başladılar. Otobüsten inerken Elif kızların neye güldüklerini anladı. Bir ayağına siyah bir ayağına da kırmızı ayakkabısını giymişti. Ayakkabılarını gösteriparkadaşına gülerek “Bak! Herhalde yeni bir moda başlatacağım. Artık herkes iki farklı ayakkabı giymek isteyecek!” dedi. Gülerek sınıflarına gittiler.




Örnek 2



Aynı zamanlarda birkaç blok ötede oturan Özlem yavaş yavaş uyanmaya başlamıştı. Annesinin sesi kulaklarında patladı: “Özlem hala kalkmadın mı? Neden her defasında sana 5 kez seslenmem gerekiyor? Geç kalacaksın.” Özlem gerindi ve yataktan çıktı. Giyindi ve banyoya gitti. Saçını yıkarken yanlışlıkla bir şişe şampuanı devirdi ve hepsi yerlere döküldü. “Ne kadar salağım” dedi kendi kendine ve hemen bir havlu ile hepsi temizledi. O sırada annesi içeri girdi ve “Özlem ne kadar beceriksizsin! Üstelik onu temizlemek için de en yeni havluyu kullanıyorsun.” Annesi: “Dur sen yapamıyorsun bırak ben yapayım” dedi. Özlem kahvaltısını yaptı ve annesinin öğle yemeği için hazırladığı sandviçe söylendi. Annesi “Senden tek işittiğim şikâyet. İster yersin istersen aç kalırsın” dedi.



Özlem annesine bugünkü matematik sınavından dolayı çok gergin olduğunu söyledi. Annesi de “Sana söylediğim gibi dün akşam biraz çalışsaydın şimdi bu kadar kaygılanmazdın” dedi. Özlem yemeğini kapıp kapıdan çıkmıştı ki annesi mutfaktan seslendi: “Özlem! Ödevin masanın üstünde kalmış. Eminim bir gün aklını da unutup gideceksin.” Özlem içeri girip ödevini aldı ve “hoşça kal anne” deyip çıktı. Okul otobüsünde Özlem’in arkadaşı bir başkasının yanında oturuyordu. Özlem’e bakıp gülüştüler. Özlem başka bir yere oturup kitabını okuyormuş gibi yaptı ama gerçekten “Bana neden gülüyorlar? Eminim ki artık beni sevmiyorlar” diye düşünüyordu. Özlem otobüsten inerken kızların neye güldüklerini anladı. Bir ayağına siyah bir ayağına da kırmızı ayakkabısını giymişti. Gözleri yaşla doldu utandı… Ve bir karın ağrısı numarası ile izin alıp eve gitmeyi planladı.”







“Çocuklarınızın hayatta kazanacağı başarı ve mutluluk düzeyi ile sizin onları yetiştirme tarzınız arasında kesin bir ilişki vardır. Çocuklarınıza karşı olumlu ve sevgi dolu yaklaşımınız ileride mutlu ve başarılı yetişkinler oma olasılığını arttıracaktır.”

Alıntı