Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu - Sınırları koymak anne

Sınırları koymak anne - babaların görevidir

SINIR NEDİR?

İletişim bireyin kendi varlığını başkasından ayırt eden nerede başlayıp nerede bittiğini gösteren her şeydir. Sözcükler hayatın gerçekleri coğrafi uzaklık duygusal uzaklık zaman ilişkiler ve sonuçları... Bunlar en genel anlamıyla sınırları belirler.

ÇOCUKLARA SINIR KOYMAK

Sınırlar çocuğu destekleyici koruyucu ve yaşama hazırlayıcı işleve sahiptir. Sınır koymak güvenlik ve çocuğu yönlendirmek anlamına gelir. Çocuklar anlamı açık sınırlamalar isterler. Böylece sosyal aidiyet güvenilirlik güçlü olma ve kendine özgü olmayı öğrenebilirler.

Sınırları koymak ise anne - babaların görevidir.

Sınırsız yetişen çocuklar kendisine görünürde sunulan bütün olanaklara rağmen içsel düzeyde yalnız ve ilgisiz hissedebilirler. Sınırlar çocukların kendilerini güvende ve kabul edilmiş hissettikleri alanlar yaratır. Çocuk böylece kendine özgü varlığının farkına varabilir. Kendine ve başkalarına saygısı gelişir. Kendini başkalarından ayırt edebilir ve kendi varlığını farklılıklarıyla kabul edebilir. Sınırlar olmazsa bireysel özellikler ve kişilik de oluşamaz.

NEDEN SINIRLAR?

Çünkü Sınırlar;

- Çocuğun hareket alanını belirler istediği ayrıcalıkların elde edilme koşullarını ifade eder.
- Kurallar ve isteklerden farklı olarak ebeveyn-çocuk ilişkisinde stresin daha az güç savaşımlarının ise daha nadir yaşanmasına izin verir.
- Karşılıklı saygı oluşturur.
- Çocuğu kendi davranışlarından sorumlu tutar.
- Çocuğun yardım ve destek gibi kavramları anlamasını sağlar.
- Çocuğun var olanı somut olarak anlamasını sağlar.

Toplumsal yaşantıda uyumlu olabilmek kişisel iç huzur ve dengeyi sağlayabilmek için hangi yaşta olursa olsun herkesin belirli sınırlara gereksinimi vardır. Sınırlar kişisel bütünlüğü koruyabilmek başkalarıyla iletişimde açık ve net olabilmek için de gereklidir. Sınırlar bir anlamda kişinin kendisini hangi alanlarda ve nereye kadar geliştirebileceğinin bir ölçüsü gibidir.

ANNE BABALAR NEDEN SINIR KOYMAKTA ZORLANIRLAR?

Bunun birçok nedeni olabilir.

Günümüz yaşam tarzının önemli etkisi olabilir. Artık yetişkinler de kendilerine pek sınır koymuyorlar. Herkes her şeye sahip olmak istiyor hem de olabildiğince çabuk hemen! Statü sembolleri iyice önemli hale geldi; tüketim ise adeta bir ritüele dönüştü. Haliyle tüm bu değişimlerden çocuklar da nasibini almaktadır.

Diğer bir neden günümüz anne-babalarının çocukluklarından kalan bastırılmış istekleri ve kendi yetiştirilme tarzlarıyla ilgili olabilmektedir. Yaşadıklarına benzer deneyimleri kendi çocuklarına yaşatmak istememeleri sınır koymalarını engelleyebilir.

Anne-babaların çoğunlukla çocuklarıyla geçirecekleri sınırlı zaman dilimini şefkatli iyi ilişkiler içinde geçirmek istemeleri sınır koymamanın önemli bir nedendir.

Kimi zaman anne-babaların çocuklarının geçirdikleri öfke nöbetinden kendilerini kişisel olarak sorumlu tutumaları ve suçluluk duygusuyla bundan kaçınmak istemeleri sınır koymalarını zorlaştırabilir.

Çocuk eğitiminde bir şeyleri yanlış yapma korkusuyla birçok anne baba yaptıklarını çocuklarının tepkileriyle doğrulama ve onaylama ihtiyacı duymaları sınır koymada gerekli kararlılık ve sürekliliği göstermeyi engelleyebilmektedir.

Özellikle genç ve çalışan annelerin çocuklarına "yeterince" zaman ayıramıyor olmanın huzursuzluğu ve suçluluk duygusuyla tutarsız davrandıkları görülmektedir.

SINIRLAR : HANGİ YAŞTAN İTİBAREN?

Biçimi daha yalın olsa da bebeklikten itibaren sınır koyma başlamalıdır. Çocuklara üç yaşlarındayken sınırların konulmasıoluşturulması büyük önem taşır. Bu yaşlarda sınırların belirlenmesi hem çok kolay hem çok zordur. Kolaydır; çünkü bu yaşta anne babalar çocuklarına kayıtsız şartsız güvenirler. Zordur; çünkü ebeveynlerin sınırları belirlerken çocuğun birtakım deneyimleri yaşamasını engellemeden veya aşırı tepki göstermeden veya sınırları çok dar tutmadan bunu yapabilmeleri gerekmektedir.

Küçük çocukların sürekli uyum sağlama çabaları göze çarpan nazlanmaları kritik durumlarda aşırı tepki göstermeleri yetişkinlereacımasız sınırlar koyduklarını hissettirerek onları yanıltabilir.

KÜÇÜK ÇOCUKLARA SINIRLAMALAR GETİRİLİRKEN

1. Açık ve net olmak düşüncesizce yapılan cezalandırmaları önler.
2. Anlaşılabilir görülerek denenebilir sınırlar koymak gerekir.
3. Çocuğun kendi hayal dünyasına ait sihirli çözümleri göz ardı etmemek önemlidir.

Çocuklar büyüdükçe sağlıklı keşiflere izin verecek kadar geniş güvenliklerini sağlayacak ve sorumluluk kazandıracak kadar kısıtlı; ancak gelişime desteğe ve değişime fırsat verecek kadar esnek sınırlara ihtiyaç duyarlar. Çocuk ve gencin sınırları; "esnek ama gevşek değil" "belirli ama katı değil" "tutarlı ama değişmez değil" "yaptırımı olan ama zorlayıcı değil" nitelikte olmalıdır.

Aşırı kontrollü kontrolsüz ve tutarsız sınırlar sağlıklı keşfi engeller
öğrenme fırsatlarını sınırlar aşırı test etmeye ve isyana yol açabilir. Dengeli özgürlük ve kontrol sağlayan sınırlar sağlıklı gelişme için en uygun ortamı yaratır.

Belirlenen sınırların çok geniş ve gevşek olması; bir anlamda ""sınır olmaması"" anlamına gelmektedir. Bu durumda çocuk ve gençgerçek yaşamda neyi ne zaman nerede nasıl yapacağını öğrenememekte; davranışlarını düzenleme ve kontrol etmekte zorlanabilmektedir.

Gerçek yaşamdaki ilişkileri tam anlamıyla kavrayamamakta; insanlarla ve toplumla olan ilişkilerini sağlıklı bir biçimde düzenleyememektedir. Kendi sınırlarının nerede bittiği ve başkalarının özgürlüğünün nerede başladığını kestirememekte; böylece sosyal uyum ve iletişimde ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedir.

Başarılı sınır koymak zaman ve tutarlılıkla ilgilidir. Ebeveyn tutarlı olduğunda çocuklar sınırları daha kolay kabul ederler. Bir kez ""evet"" olan başka bir kez ""hayır"" olmuşsa durum her iki taraf için de güçleşir.
Küçük çocuklarda ise sadece konuşmak değil davranmak da çok önemlidir. Bir yaş çocuğuna elektrik prizine neden birşey sokmaması gerektiğini anlatmak pek işe yaramayabilir. Çocuk bunu anlayabilmek için elini çekip gözlerine bakıp katı ve sert bir sesle ""hayır"" diyecek üstelik bunu her elektrik prizine yaklaştığında yapacak birine ihtiyaç duyar.

Çocukların sınırlarının nasıl ve ne şekilde olması gerektiği aile tarafından belirlenirken; kuşkusuz çocuğun kendinden getirdiği yaratılış özellikleri de bunda etkili olmaktadır. Sınırların belirlenmesinde çocuk ve gencin gereksinimleri beklentileri dilekleri önemsenmeli; gelişen topluma göre güncel değerler gözönüne alınmalıdır.

Çocuklar daha fazla özgürlük ve sorumluluk almaya hazır olduklarını gösterdikçe sınırları uyarlayıp genişletmek gerekir. Hazır olup olmadığını çocuğun davranışı ortaya koyacaktır.

Alıntı