Nilüfer Çiçeği



İkiçenekli bitkilerin çok meyveyapraklılar grubu olan nilüfergiller ailesi su
bitkisidir.
Bu ailede yaprak sapları uzun, kök sapları yatay durumlu olan su bitkileri
bulunur. Yaprak ayası tam kenarlı yada taban kısmında yarılmıştır ve su üzerinde
yüzer. Uçtaki tek olarak bulunan çiçekler de su üzerinde bulunur. Çiçek
yapısında, dışta birkaç çanak yaprağı, en içtekileri biraz erkekorgan biçimine
dönüşmüş çok sayıda taç yaprağı, esas erkekorganlar ve yumurtalıklar bulunur.
Nilüfergiller bir çok cinsi kapsar. Nymphaea cinsinden nilüferler arasında, Batı
Avrupa’ ya özgü tek tür olan beyaz nilüfer yada aksu gülü (Nymphaea alba) ile
mavi nilüfer, Mısırlıların Mısır lotusu (bir nilüfer çeşidi) ve doğu Hintlilerin
kırmızı nilüferi bulunur. Tüm Avrupa’ da çok rastlanan sarı nilüfer (Nuphar
luteum) Nuphar cinsine aittir. Hindistan nelumbosu yada pembe lotus (Nelumbo
nucifera) beyaz taçyaprakları ve anason kokusuyla en güzel çiçeklerden biridir.
Bununla birlikte, boyu 30 sm’ ye ulaşan bu çiçek, ailenin en büyük bitkisi
değildir. Gerçektende Victoria’ nın yapraklarının boyu 1 m’ yi aşar. Kalkık
kenarları ve su üzerinde yüzebilmesi sayesinde, onlarca kilo ağırlığı batmadan
kaldırabilir.
Simgesel bitkiler olan nilüferler aynı zamanda yaralı da olabilirler. Mavi
nilüferin ve özellikle Mısır lotusunun kökleri nişasta bakımından zengindir ve
besleyici özelliği nedeniyle Mısır’ da hala besin olarak tüketilmektedir.
Yenebilen tohumları da bir çeşit darı gibi kullanılmaktadır. Kökleri nişasta
bakımından zengin olamayan beyaz nilüfer ancak önemli kıtlık durumlarında işe
yara. Uzun süre sinirleri yatıştırıcı olarak kullanılmış, daha sonralarıysa bir
uyarıcı olarak değerlendirilmiştir. Günümüzdeyse hiçbir özel etkisi olmadığı
ortaya çıkmıştır.