Oscar Wilde Kimdir

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

Oscar Wilde İngiliz şair ve yazarıdır (İrlanda/ Dublin 1854, Paris 1900). Tam adı Fingal O’Flahertie Wills’dir. İrlanda kökenli hekim babası (Sir William) hem ünlü bir cerrah, hem etkili bir aydın annesi genç İrlanda topluluğunun etkin bir üyesi ve halkbilim uzmanıydı.

Dublin’deki Trinty College’den Oxford’a geçti (1874-1878). Yunan şiiri ve yaşamı konusunda derinliğine çalıştı, zamanının ünlü estetikçilerinden John Ruskin ile (1819-1900) Walter Pater’in (1839-1894) etkisinde kaldı,hazcılık (hedonizm) görünümü benimsedi, bu yıllarda ilk sanat başarısını kazandı: Ravenna şiiriyle Newdigate Ödülü (1878). Böylece bağlanacağı ilkeler belirlenmiş oldu: “Sanat sanat içindir”.

İlk şiir kitabını bu dönemde yayımlattı: Poems (1881). Kadınsı kılık ve tavır özellikleriyle ilgi çekmesi, öğrenciliğine kadar uzanırsa da asıl bu yıllarda büsbütün ortaya çıktı; umursamaz, sınır tanımaz davranışları genel bir eleştiri konusu oldu. Londra’nın seçkinleri arasında zekâ, yetenek, buluş yorum gibi olumlu özellikleriyle yer bulduğu gibi başkaldırıcı nükteleri, giysi aşırılıkları, açık saçık öyküleri ve yaşamı değerlendiren ilkeleriyle sürekli alay-şaşkınlık-eleştiri odağı haline geldi, bu özelliklerini koruyarak ABD’ ye okuma ve konferans gezisini gerçekleştirdi (1882). 29 Mayıs 1884′te evlendirildi (iki oğlu olacaktır).

İki oyunun sahnelendiği ABD’den dönüşünde bir süre Paris’te yaşadı, sanatçılarla tanıştı; çocuklar için görünmesine karşın özlü alegorili ve değerli anlatılarını yayımlattı: The Happy Prince and Other Tales (Mutlu Prensle Öteki Öyküler) 1888. Bu dönemde bir derginin yönetimini de yürüttü (Woman’s World: Kadın Dünyası 1887-1889). Çalışkan verimliliğiyle birkaç ürün birden verdi: intentions (Niyetler; denemeler, eleştiriler) 1891, The Picture of Dorian Gray (Doryan Gray’in Portresi) tek romanı, 1891.

Herkesin eşcinsel ilişki diye değerlendirdiği bir arkadaşlıkla bağlı olduğu Lord Alfred Douglas (1870-1945) ile yakın ilişkisi, ailesinin de, toplumun da kabul edemeyeceği bir açıklık çizgisine erişince skandal doğdu. Marki de Queensberry adını taşıyan baba, oğluyla bağını aşağılayıcı bir suçlamayla açıklayınca iş mahkemeye düştü (1895); iki yıl hapis cezası aldığı için Reading Cezaevi’ne kondu. Birkaç yıldır Londra sahnelerinde oynanan oyunları (Lady Windermere’s Fan: Leydi Winder-mer’in Yelpazesi, 1892; A Woman of No importance: Önemsiz Bir Kadın, 1893; An İdeal Husband; İdeal Bir Koca, 1895; The importance of Being Earnest: Ciddi Olmanın Önemi Üzerine (1895) yavaş yavaş gündemden kaldırıldı. Kitaplarının basımı engellendi, toplumun suçlayıp karaladığı bir kişi durumuna geldi. Fransızca yazdığı halde dostu Lord Alfred Douglas’ın İngilizceye çevirdiği oyunu Salome’yi Paris’te Saray Bernhardt canlandırmıştı (1893).

Bütün bunlar ahlak açısından aldığı olumsuz puanları silmeye yetmedi. Hapishane yaşamının esinleriyle yarattığı iki ürün, her bakımdan içten, yankılı, güçlü oldu: The Ballad of Reading Gaol (Reading Zindanı Baladı) 1898, arkadaşı Lord Alfred Douglas’a yazdığı mektuplardan oluşan De Profundis (1905). Hapisten çıkınca İngiltere’de hiç kalmadı. Fransa’ya geçip bir süre de İtalya’da dolaştı. Yoksunluklar içinde yaşadı; eşini ve çocuklarını bile bir kez daha göremeden bir kulak iltihabının beyne ulaşması yüzünden yalnızlık içinde öldü (30 Kasım).