Cafer Seydahmet Kırımer ( 01.09.1889)- (03.04.1960)

[Jaqen]

Kırım Cumhuriyeti Harbiye ve Hariciye Bakanı

siyaset adamı, yazar


"Bir millette şerefin, haysiyetin, namusun ve insanlığın vücut ve beka bulabilmesi, o milletin hürriyet ve istiklaline sahip olmasıyla kaimdir."

Cafer Seydahmet Kırımer


1 Eylül 1889 tarihinde Kırım'ın Yalta şehrine bağlı Kızıltaş köyünde doğdu. İlk tahsilini Kırım'da orta ve lise tahsilini Istanbul'da yaptı. 1911'de Paris'e giderek Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Birinci Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine Kırım'a döndü. Kırım'da yakın arkadaşlarıyla birlikte inkılapçı gizli bir teşkilat kurdu.

1917 yılında Rusya'da ihtilal başladığı zaman Beserabya cephesinde askerdi. Odesa'ya geçti. Buradan temas kurduğu Kırım'daki arkadaşlarından Çelebi Cihan'ın başmüftülüğe, kendisinin de Vakıf İşleri Müdürlüğü'ne seçildiğini öğrendi.

Rusya'daki ihtilalin memleketi anarşi içerisine düşürmesi, Kırım'daki aydınları yeni teşebbülere sevketti. Seçim kanununu ve kurulacak cumhuriyetin anayasa taslağını hazırladı. Kerson'daki Kırımlı süvarileri Kırım'a getirdi. Kurultay açıldıktan sonra 9 Aralık 1917 tarihinde Kırım Cumhuriyeti ilan edildi. Numan Çelebi Cihan'ın başkanlığındaki hükümette Harbiye ve Hariciye Bakanı oldu. Bolşeviklerle yapılan Alma Savaşlarındaki mağlubiyet üzerine Besarabya'daki Türk birliklerini Kırım'a getirmeye teşebüs etti.

Kırım'ın Almanlar tarafından işgal edilmesi üzerine kurultay yeniden toplandı. Süleyman Sulkiev'in kurduğu hükümette Hariciye Bakanı oldu. Almanlar Kırım'dan çekildikten sonra Bolşeviklerin Kırım'ı yeniden işgali sırasında Kırım Melisi'nin tam yetkili temsilcisi sıfatıyla Türkiye ve Avrupa'da bulunuyordu.

Bundan sonraki hayatı, 1921-1922 yıllarında Kırım'da vukua gelen açlığa mani olma ve yardım sağlama, Rus mahkumu Türk ve müslüman topluluklarının temsilcileriyle birlikte kurduğu teşkilatlar vasıtasıyla davasını dünyaya anlatma, İkinci Dünya Savaşı sırasında muhtelif sebeplerle Almanya ve Avrupa'nın diğer ülkelerinde bulunan Kırımlı kardeşlerine, o günün şartları içerinde yapılabilecek yardımları yapmak, bu maksatla muhtelif hükümetlerle temas kurmak, kitap ve makale yazmak, konferanslar vermek gibi Kırım ve Türk Dünyasına hizmetle geçti.

3 Nisan 1960 tarihinde saat: 22.00'de beyin kanamasından İstanbul'da vefat etti.

ESERLERİ:

1-Yirminci Asırda Tatar Millet-i Mazlumesi, İstanbul, 1911(Şahap Nezihi takma adıyla)
2-La Crimeé (Fransızca), Lozan, 1921
3-Krym (Lehce) , Varşova, 1930
4-Rus İnkılabı, İstanbul, 1930
5-Gaspıralı İsmail Bey, İstanbul, 1934
6-Rus tarihinin Inkılaba, Bolşevizme ve Cihan İnkılabına sürüklenmesi(konferans dizisi), İstanbul,1948
7-Mefkure ve Türkçülük, İstanbul, 1965(konferans ve yazıları)
8-Unutulmaz Gözyaşları, İstanbul, 1975
9-Nurlu Kabirler, İstanbul,1992
10-Bazı Hatıralar, İstanbul, 1993