Bir Kova Buz Kampanyası Nedir? Ice Bucket Challenge Nedir?

Bir Kova Buz Kampanyası Nedir,Ice Bucket Challenge Nedir,Ice Bucket Challenge Nasıl ve Niçin Yapılır,ALS hastalığı,


Dünyanın çeşitli bölgelerinde ve Türkiye'de özellikle ünlüler başlarından aşağı bir kova buzlu su döküyorlar. Bunu gören vatandaşlar nedir bu bir kova buzlu su dökmenin anlamı diye merak ediyor. Ice Bucket Challenge Eylemi yani Bir Kova Buz eylemi ALS Hastalığına dikkat çekmek için Dünyaca başlatılan bir eylem. Ice Bucket Challenge öncesinde kişi buzlu suyu boşaltmadan önce en az 3 isme aynı eylemi yapması konusunda meydan okuyor. İşte Başlarından aşağıya Bir Kova Buz döken ünlüler...
Yeni Trend: 'Ice Bucket Challenge Eylemi'
Türkiye'de Ice Bucket Challenge Eylemine Hülya Avşar, Demet Akalın, Burcu Esmersoy, Şahan Gökbakar gibi birbirinden ünlü isimler katıldı. Ünlüler ALS hastalığı için bu eyleme katıldıklarını söyleyip 3 ünlü isime meydan okuması gerekiyor.

Ice Bucket Challenge yani Bir Kova Buz eylemi aslında ALS hastaları için başlatılan bir kampanya.

Son günlerde dünyayı ve Türkiye ’yi saran Ice Bucket Challenge kampanyasıyla çoğu ünlü birçok insan, içinde buzlu su olan bir kovayı başından aşağı boşaltıyor.

Ice Bucket Challenge öncesinde kişi en az 3 isme aynı eylemi yapması konusunda meydan okuyor.

Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyası ALS hastalığı için bir yardım toplama eylemi. Meydan okunduğu halde başından aşağı bir kova buzlu suyu boşaltmayan ALS hastaları için 100 dolar bağışlıyor.

ICE BUCKET CHALLENGE ÜNLÜLERİ

Bill Gates, Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Oprah Winfrey, George W. Bush ABD ’de Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasına katılan isimlerden bazıları. Türkiye’de de bir çok futbolcu ve ünlü isim Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) çılgınlığına kapılmış durumda.
ALS Hastalığı Nedir?

Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronlar) kaybından ileri gelen bir hastalıktır.

Hastalık, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronların) kaybından ileri gelir. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.

Kaslardaki zayıflık ellerde ya da bacaklarda, ağız-yutak bölgesinde ya da dilde başlayabilir ve sürekli ilerleyerek yayılır. Bu yayılma "bulber" alandaki kasları da tutabileceği için konuşma ve yutma güçlüğüne neden olabilir. İleri evrelerinde solunum yetersizliğine de yol açabilir. Genellikle erişkin yaşlarda (40-50) ve erkeklerde, kadınlara göre biraz daha sık görülür. Görülme sıklığı (insidansı) 100.000 de 1-1,5 civarındadır. Daha genç ve daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir ve genellikle zayıf insanlarda görüldüğü dikkat çekmektedir.

ALS hastalarının ortalama üç ila beş yıl yaşayabildikleri belirlenmişse de, daha uzun süre yaşayan kişiler de vardır.

ALS hastalığına yakalanmış birçok ünlü kişi bulunmaktadır. Amerikan beyzbol oyuncusu Lou Gehrig, İngiliz aktör David Niven, Leeds United ve İngiltere Futbol Federasyonları menejerleri Don Revie ve Dieter Dengler, metal müzik gitaristi Jason Becker, Amerikan caz müzik bas çısı Charles Mingus, matematikçi Fokko du Cloux, İngiliz fizikçi Stephen Hawking, Çinli lider Mao Zedong, Galatasaray ve Fenerbahçe'de oynamış Türk futbolcu Sedat Balkanlı Amerikan politikacı Jacob Javits bu hastalığa yakalanmış ünlü kişilerden bazılarıdır.

ALS dünya çapında en sık görülen nöromüsküler, yani hem kas hem de sinir ile ilgili olan, dünya çapında her ırktan birçok insanı etkilemiş, en önemli hastalıklardan biridir. Her yıl dünyada, ortalama olarak her yüz bin kişide 1 veya 2 adet ALS vakasına rastlanır. Hastalık genellikle 40-60 yaşları arasında insanlarda görülse de daha genç veya yaşlı olan kişilerde de bu hastalığın görüldüğü olmuştur. Hastalıktan erkekler, kadınlara göre biraz daha fazla etkilenirler. ALS, ailesel ve seyrek olmak üzere ikiye ayrılır.

Ailesel ALS‘nin nedeni genetik faktörlerdir. Toplam ALS vakalarının hemen hemen %5-10’u bu türdendir. Bu vakalarda vücutta bulunan ’Süper oksit dismutaz’ (SOD1) enziminin mutasyonu sonucu bakır-çinko bağımlılığından çıkması ve serbest radikallere yönelmesi sorunları görülür.
ALS vakalarının yaklaşık %90-95’lik kısmı seyrek türden ALS'dir. Bu türde hastalıkta kalıtsal bir neden yoktur. Fakat daha sonraları bunun nedeninin de bir tür mutasyon olduğu öğrenilmiştir.
ALS’nin yüzbin kişide yalnız 1 veya 2 kişide görülen bir hastalık olmasına karşın bazı yerlerde hastalığın görülme oranı daha yüksektir. Batı Pasifikte bulunan üç bölgede hastalığa son birkaç yıl içerisinde ortalamalardan daha fazla rastlanmıştır. Guam’da en büyük bölge olan Chamorro’ların yaşadığı bölgede, Lytico-Bodig adı verilen vakaya geçmişte çok rastlanmıştır. Oranlar yüz bin kişide 143 vaka düzeyindedir. Lytico-Bodig hastalığı ALS, parkinson ve demans hastalığının birleşimidir. ALS görülme oranları Japonya’nın Kii Yarımadasında ve Batı Papua Yeni Gine’de çok görülür.

Bunlardan başka, bu hastalığın görüldüğü yerlere örnek olarak da bazı küçük gruplar gösterilebilir. Bazı resmi raporlara göre; San Francisco 49 ers’de oynayan üç Amerikan futbolcusu, güney İngiltere’de futbol oynayan üç arkadaş, Fransa’dan bazı evli çiftler ALS'ye yakalanmıştır. Çok sayıda uzmana göre hastalığın nedeni, genetik faktörler ile çevre faktörlerinin kombinasyonu olarak gösterilmektedir. Bununla birlikte bu neden tam olarak kanıtlanamamışken, hastalık riskinin yaşın artmasıyla artması hipotezi de henüz kanıtlanamamıştır.

Facebook CEO'su Mark Zuckerberg'ten ünlü oyuncular Hilary Duff ve Mickey Rourke'a kadar pek çok kişi bu akımın öncüsü oldu.

Amerikalılar, "motor nöron" hastalığı olarak bilinen ALS için ilginç bir sosyal medya kampanyası başlattı. "Bir kova buz" adlı akıma göre, meydan okuma davetini alan kişinin 24 saat içinde başından aşağı bir kova buzlu su dökmesi gerekiyor. Dökerse, 3 kişiye daha teklif gönderiyor. Eğer dökmezse, ALS için 100 dolar bağış yapması gerekiyor. Bu akım sayesinde birkaç gün içinde ALS için 9 buçuk milyon dolar bağış toplandı.

Kampanyanın önemli bir boyutu, kovayla buz dökme eyleminin sosyal medyada fotoğraf ya da video olarak paylaşılması... Böylece kampanya daha iyi duyurularak dayanışmanın gücü de artmış olacak. Facebook CEO'su Mark Zuckerberg, Microsoft kurucusu Bill Gates, futbolcu Cristiano Ronaldo, talk show yapımcısı Jimmy Fallon, şarkıcı Justin Timberlake, Justin Bieber, ünlü oyuncular Hilary Duff ve Mickey Rourke da kampanyaya katılan ünlüler arasında.

ALS hastalığı için başlatılan ve orjinal adı Bucket Challenge olan Bir kova buz kampanyası tam bir çılgınlığa döndü, peki nedir ALS hastalığı niye bir kova buzlu su döküyorlar?

Önce dünyada başladı, Türkiye'ye geldiğinde katılmayan kalmadı, bir kova buzlu su kampanyasında en son yeni Başbakan Ahmet Davutoğlu'na meydan okundu.
Ice Bucket Challenge kampanyası ALS hastalarına maddi destek için başlatıldı, kampanyaya katılan kişi başından aşağı bir kova buzlu suyu döküyor.




NEDEN BUZLU SU DÖKÜLÜYOR?

ALS hastalığı bir sinir sistemi rahatsızlığı, kasları felç ediyor ve kişiyi yatalak yapıyor. Bir kova buzlu su dökülmesinin sebebi de bu, şok soğukla birlikte kişi bir anlık kısmı felç yaşamış gibi oluyor. Haliyle Ice Bucket Challenge kampanyasına katılan bir kova buzlu suyu başından aşağı boca edenler ALS hastaları ile bir anlık da olsa empati yapmış onları anlamış oluyorlar.

ICE BUCKET CHALLENGE ŞARTLARI NELER?

Türkçe çevirisi Bir kova buz olan Ice Bucket Challenge kampanyasına katılan kişiler başlarından aşağı bir kova buzlu suyu boca ediyorlar. Bunu yapmadan önce de 3 kişiye Ice Bucket Challenge için meydan okuyorlar. Meydan okudukları kişi de Ice Bucket Challenge yapmak ya da ALS hastaları için 100 dolar bağışlamak zorunda. Meydan okunan kişi 24 saat içinde bir kova buzlu suyu dökmek zorunda.

ALS BELİRTİLERİ
ALS hastalığının başlangıç belirtileri çok hafif olduğundan bir çok kez faykedilmez. Özellikle kol ve bacaklarda olmak üzere kas güçsüzlüğü ile başlayan ALS, konuşma, çiğneme ve nefes alma sistemine varana kadar etkiler.

ALS hastalığı sonucu kol ve bacaklar incelirken, el ve ayak kaslarında seyirme ve kramplar olabilir. Kişi kol ve bacaklarını iyi kullanamazken ALS hastalarında kontrol edilemeyen gülmeler yaşanır.
TÜRKİYE'DEKİ ALS HASTASI SAYISI
Dünya genelinde yüzbinde 8 ila 10 düzeyinde ALS hastası bulunuyor. Türkiye'de yaklaşık 6 ila 7 bin arasında ALS olduğu tahmin ediliyor.

Genellikle erişkin yaşlarda (40-50) ve erkeklerde kadınlara göre biraz daha fazla görülüyor. Sıklığı 100.000 de 1-1,5 civarında. Daha genç ve daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilen ALS genellikle zayıf insanlarda görüldüğü dikkat çekiyor.


ALS GENETİK Mİ?
ALS bulaşıcı bir hastalık değildir. Ama bazı kişilerde kalıtsal yani ırsi özellik gösterebilir. Tüm ALS hastalarının yaklaşık %10'unda hastalık kalıtsaldır. Bu duruma ailevi ALS deniyor. Kalıtımla ilgisi olmayan tipe ise sporadik ALS denir. Ailevi tipte anne veya baba ALS olduğunda doğan her iki çocuktan birinde hastalık olabilir.