Letonya Cumhuriyeti

[Asrevya]

Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; Doğuda ise Rusya Federasyonu ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.






Tarih

Günümüzdeki Letonlar ve Litvanlar MÖ 2500 civarında Baltık Denizi civarında yerleşen Hint-Avrupa halklarının torunlarıdır. Dil yapısı bakımından komşuları olan Cermenler ve Fin-Ugor halklarından farklı olup Baltık halkları olarak adlandırılmaktadırlar. 12. yüzyılda bölgeye önce ticaret amacıyla gelen Cermenler Letonları zor kullanarak Hıristiyanlaştırmışlar, 1201 yılında Letonya'nın başkenti olan Riga'yı kurmuşlardır.

13. yüzyılda Töton şövalyeleri Estonya ve Letonya topraklarında Livonya Konfederasyonu adı verilen bir konfederasyon kurdular. 1282 yılında Riga dahil birçok Leton şehri Kuzey Alman Ticaret Ortaklığı olan Hansa Birliği'ne katıldılar. Böylece Riga, Doğu Baltık ticaret yollarında önemli bir yer kazandı.

1558–1582 yılları arasında Rusya'yla Lehistan, Litvanya ve Danimarka arasında yapılan Livonya Savaşı Rusya'nın yenilgisiyle sonuçlanınca bölge önce Litvanya Grandüklüğü, sonra da Lehistan-Litvanya Birliği'nin eline geçti. Lehistan'ın 1793 yılında parçalanmasından sonra da Letonya Çarlık Rusyası'nın eline geçti.

I. Dünya Savaşı'na kadar Rusya İmparatorluğu'nun egemenliğinde yaşayan Letonya 18 Kasım 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Letonya II. Dünya Savaşı'nda bir süre Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. 1944 yılında kurulan Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1990'lı yıllarda Sovyetler Birliği'nin parçalanmasına kadar bir Sovyet Cumhuriyeti olarak kaldı. 21 Ağustos 1991 tarihinde Letonya SSCB'den bağımsızlığını ilan etti. 2004 yılında da Avrupa Birliği'ne ve NATO'ya üye kabul edildi.




Coğrafya

Konum: Doğu Avrupa, Baltık denizi kıyısında, Estonya ile Litvanya arasında yer alır
Coğrafi konumu: 57 00 Kuzey enlemi, 25 00 Doğu boylamı
Yüzölçümü: 64,589 km²
Sınır komşuları: Beyaz Rusya 167 km, Estonya 343 km, Litvanya 576 km, Rusya 282 km
İklimi: Deniz iklimi, nemlidir, kışlar orta sertlikte geçer.
Arazi yapısı: Alçak ovalar
Deniz seviyesinden yüksekliği:
en alçak noktası: Baltik Denizi 0 m
en yüksek noktası: Gaizinkalns 312 m
Doğal kaynakları: kehribar, bataklık kömürü, kireçtaşı, hidro enerji, işlenebilir arazi
Arazi kullanımı (2005 verileri):
tarıma uygun topraklar: %28.19
daimi ekinler: %0.45
diğer: %71.36
Sulanan arazi: 200 km² (2003 verileri)




Letonya'ya ilişkin ekonomik göstergeler


GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 35.08 milyar $ (2006 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %9.3 (2006 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %6.3 (2006)
İşsizlik oranı: %6.7 (2006 verileri)
İhracat ürünleri: Ahşap ve ahşap ürünleri, makine ve parçaları, metaller, tekstil, gıda maddeleri
İhracat ortakları: Litvanya %11, Estonya %10.8, Almanya %10.2, Birleşik Krallık %10.2, Rusya %7.9, İsveç %7.8, Danimarka %5.3, Polonya %5.3 (2005)
İthalat ürünleri: Makine ve parçalar, kimyasallar, yakıtlar
İthalat ortakları: Almanya %13.9, Litvanya %13.6, Rusya %8.6, Estonya %7.9, Polonya %6.4, Finlandiya %5.9, Beyaz Rusya %5.8, İsveç %5.1 (2005)
Dış borç tutarı: 18.9 milyon $ (2006 verileri)


Dil

Letonya'da resmi dil Letonca'dır. Günümüzde bu dil, sadece güney komşusu olan Litvanya ile akrabalık ilişkisi vardır. Yok olan Prusya dili ile de akrabalık bağı vardır. Baltık dili ailesine bağlı olan bu dil Hint-Avrupa dillerindendir. Nüfusunun yarıya yakını Rus olan Letonya'da Rusça da yaygın olarak kullanılmaktadır.

Din

Lutherci, Roma Katolikleri, Rus Ortodoksları.

Wikipedia

[YeşiL6]

Letonya, Letonya Hakkında Bilgi



Orijinal ismi Latvija olan, resmi olarak Letonya Cumhuriyeti ismi ile bilinen, Kuzey Avrupa ülkesi Letonya, konum olarak oldukça soğuk bir iklim kuşağı üzerinde yer almaktadır. Karasal sınırları, kuzey yönünden Estonya, güney yönünden Litvanya ve doğu yönünden de Rusya Federasyonu ve Belarus ülkelerine dayanmaktadır. Bu bilgilere ek olarak, İsveç ile denizden sınırı bulunan Letonya’ nın en büyük şehri ve aynı zamanda da başkenti, Riga’ dır.

Letonya, 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren bir Avrupa Birliği üye ülkesidir.

I. Dünya Savaşı’ na kadar olan süreçte, Rusya İmparatorluğu’ nun hükümdarlığı altında kalan Letonya toprakları, 18 Kasım 1918 tarihinde ise bağımsızlığını ilan etmiştir. II. Dünya Savaşı sırasında, bir süre Nazi Almanyası’ nca işgal edilen bu topraklar, 1944 yılında esaretten kurtulmuştur. Daha sonra kurulan Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ise Sovyetler Birliği’ nin parçalanması sürecine kadar (1990′ lı yıllar) bir Sovyet Cumhuriyeti olarak anılmıştır. 21 Ağustos 1991 tarihinde ise Letonya ülkesi, SSCB’ den ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir.



Avrupa Birliği’ ne kabul edildiği 2004 yılında, aynı zamanda NATO yapılanmasına da dahil edilen Letonya, küresel dünyanın bir parçası olarak dönüştürülmeye başlanmıştır.

Baltık Denizi’ ne kıyısı olan ülke, iklim olarak oldukça sert ve soğuktur. Deniz ikliminin görüldüğü ülkede, genellikle nemli bir hava vardır.

64.589 km² olan yüzölçümü ile büyük bir ülke sayılmayan Letonya, alçak ovalar ile kaplı durumdadır. Rakım olarak, Baltık Denizi’ nin en alçak noktayı oluşturduğu ülkenin, en yüksek noktası ise 312 metrelik zirvesi ile Gaizinkalns’ tır.

Letonya, doğal kaynaklar olarak kehribar, bataklık kömürü, kireç taşı, hidro enerji ve işlenebilir arazi yapısı ile nam salmıştır. Kehribar taşından yapılan pek çok süs eşyası ve kolye, bu anlamda bir pazar teşkil etmektedir.Letonya’nın tarıma elverişli arazileri, ülke topraklarının yaklaşık %30′ una tekabül etmektedir.Ekonomik anlamda başarılı bir ülke olan Letonya’ da işsizlik oranı yaklaşık %5’tir. Ahşap ve ahşap ürünlerini, çeşitli makine ve o makinelerin parçalarını, bazı metal malzemeleri ve gıda ürünlerini ihraç eden ülke, bu anlamda en çok Litvanya ve Estonya ile paydaşlık yapmaktadır.



Letonya’ nın nüfusu, yaklaşık olarak 2.500.000′ dir. Nüfusu oluşturan insanların etnik dağılımı ise Leton ulusunun yaklaşık olarak %63, Ruslar’ ın yaklaşık %26, Beyaz Ruslar’ ın yaklaşık %4, Ukraynalılar’ ın yaklaşık %3, Polonyalılar’ ın yaklaşık %3 ve kalanların da diğer uluslardan olması şeklinde açıklanabilmektedir.

Letonya halkının yaklaşık olarak %99,8′ i, yani neredeyse tamamı, okur yazardır. Bu bağlamda, kültür ve eğitim olarak da oldukça gelişmiş bir ülke olan Letonya, bu gelişmişlik düzeyini yaşam kalitesi anlamında da sürdürmektedir.