Damar Nedir?

[Şafak]

Damar Nedir?

Yaşamımız için gereken kanı vücudumuzun çeşitli bölümlerine ulaştıran organ. İnsan vücudunun her noktası çeşitli büyüklüklerde milyarlarca boruyla sarılmıştır. Söz konusu boru ağını düz bir yüzeye yaydığımızı farz edelim. Bu uzunluk bir insan için ortalama 100.000 kilometre (96.500 kilometre)'dir. Damarlar, vücudun gereksinim duyduğu her bölgesine gerekli bağlantılar sağlayan olağanüstü bir sistemdir. Borular hiçbir noktada düğümlenmez, lüzumsuz yerlere açılmaz. Kör noktaları bulunmayan damarlar bedenimizi baştan aşağı dolaşır ve tekrar aynı noktaya geri dönerler.

Bir binaya boru tesisatı döşemek için bir plan gerekir. İnsan vücudundaki boru tesisatının planı ise, insan ürünü olan hiçbir planla karşılaştırılamayacak kadar kusursuzdur. Kaldı ki insan bedeninde ortalama olarak 100.000 kilometre uzunluğunda damar döşeli iken, orta ölçekli bir binada sadece birkaç kilometre uzunluğunda boru döşelidir. Söz konusu borular kısa bir zaman içinde çeşitli sorunlar doğurur. Bazı borular zaman içinde çürür, bağlantı yerleri kaçak yapar, bazı duvarlarda borular yüzünden nem oluşur. Saydığımız tüm bu sorunlar yapı sabit olmasına ve tesisat yerinden hiç oynamamasına rağmen ortaya çıkar. Sağlıklı bir insan vücudunda yer alan damar ağı ise görevini hayat boyu yerine getirir. Ne bir bakıma ne de bir parça değişimine gereksinim duyar. Ayrıca insan vücudu bir bina gibi sabit değildir. İnsan yürür, hareket eder, koşar, kalkar, oturur. Damarlar da bu gerilim altında devamlı esner. Eğer insan kendi sağlığını bozacak hareketler yapmazsa damarlar herhangi bir problem çıkarmazlar.

Kanı kalpten vücudun farklı bölümlerine taşıyan damarlara "atardamar" (arter); kalbe geri getiren damarlara "toplardamar" (ven) adı verilir. Pulmoner arter kirli kanı, pulmoner ven ise temiz kanı taşır. Vücuttaki en büyük damar olan aort atardamarı aracılığıyla bütün bedene kan pompalanır.

Vücudumuzdaki her organa ait en az bir tane temiz kanı kalpten getiren ve birden fazla kirli kanı kalbe götüren damar vardır. Damarlar; arterler, aort (kalpten kanı çıkaran en büyük arter), aortun dalları, arteriyoller, kapiller (kılcal damarlar), venüller, venler, venlerin büyük bağlantı noktaları, vena kava (kanı kalbe taşıyan en büyük iki ven) olacak şekilde gruplara ayrılırlar. Kan akımının düzgün ve sürekli olması, organların canlılığını ve fonksiyonlarını koruyabilmek açısından çok önemlidir. İnsan vücudunda yer alan damarlardaki en ufak tıkanıklıklar çok ciddi sorunlara neden olur. Şeker hastalığı, yaşlanma, toksik maddelerin vücutta birikmesi veya hareketsizlik gibi nedenler damarlarda daralma ve tıkanmalara neden olabilir.