Hallacı Mansur hazretleri, bu talihsiz sözü etmiş midir? Yoksa Hallacı Mansur hazretlerinin dilinden Ene-l Hakk sözünü diyen, Hakk'ın kendisi midir? Kimilerine göre bu sözü Hallacı Mansur hazretleri söylemiştir ve canından olmuştur. Halbuki, Ene-l Hakk sözünü eden Hallacı Mansur hazretleri, bu sözü ettiğinde ve tövbeye çağrıldığında, bu sözü kim söylediyse onu bulup, ondan tövbe ettirin deyince, zamanın halifesi olan Cüneyd-i Bağdadi hazretleri, Hallacı Mansur hazretlerinin katlinin vacip olduğu fetvasını verip Hallacı Mansur hazretlerini katlettirmiştir.

Oysaki, Hallacı Mansur hazretleri, bu sözü sekir halindeyken, vecd halindeyken söylemiştir derler. "Ene-l Hakk" İlmi Tevhit'de bir makamdır. Bu makam "Ene-l Hakk" makamıdır. Bu makamın bir adı makam-ı İsa, bir adı makam-ı Ali, bir adı makam-ı kabir, bir adı makam-ı vahdet, bir adı makam-ı akşam namazıdır. Genel adı da, Makam-ı Cem'dir. Makam-ı Cem'de olan saliklerin bir çokları bu makamın cilvelerine düçar olmuşlardır. Çünkü bu makam da Allahü Teala; ben Hakk'ım nidasını savurur bu makam sahiplerinin dilinden. Bu makam Allah'lık makamı olduğundan, makam sahibi kişi/kişiler, kulluk makamı olan Hazretü-l Cem makamına geçemedikleri için, bu makamın cezbesinde kalırlar çok zaman.

Bakınız sevgili kardeşlerim, Allah dostlarından bir dost olan Melâmî erenlerinden Hasan Fehmi Tezdoğan Efendi hazretleri; bu makamın halini bir beyitinde şöyle dile getirmiştir.

Akşam namazını imamla kılan,
Onlardır Allah'ı hem zahir gören,
Hak söyler Ene-l Hak kulun dilinden,
Yalvar kul Allah'a seher vaktinde,
Yalvar kul Mevla'ya bahar vaktinde.

Makam-ı Cem sahibi olan İhvanlarımız, makamın hali gereği, her nereye bakarlarsa baksınlar Hakk görürler. Onların gözlerinde Halk yoktur!. Bu makam sahipleri olan İhvanlarımızın nazarlarında, cümle işlerin faili olan, mevsufu olan tek varlık olarak kabul ettikleri tek Mevcud'u görürler. Artık kesret alemi gitmiş vahdet meydana çıkmıştır bu makamın ehillerine. Niyazi-i Mısri hazretlerinin dediği gibi.

Gitti kesret geldi vahdet,
Oldu halvet dost ile.
Her görünen hep Hakk oldu,
Şehr-ü pazar kalmadı.

Allahü Teala'nın Ayetinde dediği üzere nereye dönerlerse dönsünler hep Hakk'ı müşahade ile zevk ederler. Ayeti Kerime de şöyle buyuruyor: "Meşrik de Allâh'ındır, magrib de. Hangi tarafa dönerseniz, Allah'ın yüzü oradadır. Çünkü Allâh Vasi'dir, Alîm'dir" (Bakara s.2 115.) Ayet. Bu ayet makam-ı cemin halini ne kadar da güzel anlatıyor. Bu yüzden Hallacı Mansur hazetlerinde Makam-ı Cem'in hali ağır bastığından ve o makamın halinden kurtulamadığı için, "ene-l Hak" nidasını savurmuştur. Çünkü; Hallacı Mansur hazretleri Makam-ı Cem salikiydi de diyebiliriz. Ve bu talihsiz söz yüzünden canından olmuştur. Hakk Mürşidlerin çoğu, ihvanlarını bu çok güzel ama bir o kadar da tehlikeli olan Makam-ı Cem'de tutmazlar ve bir üst makam olan, kulluk makamı denilen Hazretü-l Cem makamına, yani makam-ı fark'a çıkarırlar ki kulluğunu anlayıp yaşayabilsinler.

İşte değerli kardeşlerim; Hallacı Mansur hazretleri de kulluk makamına çıkamadığı ve "Ene-l Hakk" makamı olan Cem makamının halinden kurtulamadığından, "Enel Hakk" Ben Hakk'ım nidasını savurmuş bu yüzden de bunun bedelini canıyla ödemiştir. Allahü Teala hazretleri; cümle ihvanlarımıza ve cümle Mü'min'lere, kulluk makamını zevk etmeyi nasibi müyesser eylesin Amin.

Fakîrullâhmelâmî.
İstanbul.
06/01/2011/Perşembe.

Günümüz mutasavvıflarını da karşılaştırınca "Enel Hak" manayi isim ile bakmaktan çıkmış enaniyete varmış durumda.

__________________