Maço Erkekler Topuklu Ayakkabı Giyer



Kadınlığın sembolü olarak görülen yüksek topuklu ayakkabılar tarihte kadınlardan önce erkekler tarafından giyiliyordu. Hem de daha ‘maço’ görünmek için. . .

Nesiller boyu feminenliğin sembolü olan yüksek topuklar bir zamanlar erkeklerin de gözdesiydi.

Toronto’daki Bata Ayakkabı Müzesi’nden Elizabeth Semmelhack yüksek topuklu ayakkabıların erkeklerden kadınlara geçiş sürecinin tarihini anlattı. Semmelhack topuklu ayakkabıların yüzyıllar boyunca Yakın Doğu’da ata binen erkekler tarafından giyildiğini söyledi.

Semmelhack topuklu ayakkabının atlı askerlere ok atarken kolaylık sağladığını belirtti. Şöyle ki askerler nişan almak ayağa kalktıkları zaman topuklu ayakkabılar askerlerin üzengi üzerindeki duruşlarını sabitliyor böylece hedefi vurmak kolaylaşıyordu.

TOPUKLU AYAKKABIYI AVRUPA’YA İRAN TAŞIDI

BBC’den William Kremer’in haberine göre atlı askerlerin topuklu ayakkabı giyme adeti 16 yy’da İran’da yaygındı. Topuklu ayakkabının Avrupa’ya taşınması da yine İran sayesinde oldu.

16 yy’ın sonlarında İran Şahı Abbas en büyük rakibi Osmanlı’yı alt etmek için Batı ile yakın ilişkiler içindeydi.

Bu nedenle 1599 yılında Avrupa’ya diplomatik bir heyet gönderdi. Böylece Avrupa topuklu ayakkabı ile tanışmış oldu.

KRAL LOUIS’YE TOPUK DESTEĞİ

Kendilerine maskülen bir görünüş vermek isteyen Batılı aristokratlar bu uğurda topuklu ayakkabıları hemen sahiplendi. Bir süre sonra topuklu ayakkabı giyme merakı toplumun alt sınıflarına da sirayet etti.

Aristokrasi bu duruma topukları iyice yükselterek cevap verdi ve yüksek topuklar bu vesileyle hayatımıza girmiş oldu.

17 yy Avrupa’sının çamurlu ve engebeli yollarında yüksek topuklu ayakkabıların pek kullanışlı olduğu söylenemez ama zaten aslolan da bu kullanışlı olmama durumu idi. Semmelhack’e göre bu durum statünün ifade ediliş biçimiydi.

Zira aristokrasi çalışmak için yoktu va tabii yol yürümesi gerekmemekteydi.

Fransız Kralı 14. Louis de topuklu ayakkabılarıyla ön plana çıkan isimler arasındaydı. Louis 1.63 cm’lik boyuyla büyük bir kral için oldukça kısa sayılırdı. Portresi yapılacağı zaman topuklu ayakkabıyla boyuna 10 cm’lik takviye yapardı.

FAVORİ KIRMIZI TOPUK

Ayakkabıların topukları her zaman kırmızıydı. Çünkü kırmızı boya hem pahalıydı hem de savaşı çağrıştırıyordu. İngiltere Kralı 2. Charles da 1661’deki bir portresinde Fransız stili kırmızı topuklu ayakkabı giymişti.

1670 yılında 14. Louis hanedan üyeleri dışında bu ayakkabıların giyilmesini yasakladı.

ERKEKSİ GÖRÜNÜM İÇİN TOPUKLU AYAKKABI

Kadınların topuklu ayakkabıyı devralma öyküsü de bir hayli ilginç. Semmelhack’e göre kadınlar şimdilerde feminenliğin sembolü olan topuklu ayakkabıları bir zamanlar daha erkeksi görünmek için sahiplendi.

Semmelhack 1630’larda kadınların erkeksi görünme çabası içinde olduklarını ve bu amaçla saçlarını kestirdiklerini kıyafetlerine apoletler eklediklerini ve pipo içtiklerini ifade etti.

17 yy’ın sonlarına kadar Avrupa’da topuklu ayakkabı hem erkekler hem de kadınlar tarafından giyildi. Bu tarihten sonra ise işler değişti. Londra’daki Victoria ve Albert Müzesi’nden Helen Persson 17 yy’dan sonra erkeklerin daha yayvan kalın ve alçak topukları kadınlarınsa daha ince ve kıvrımlı topukları tercih etmeye başladığını söyledi.

Aydınlanma Çağı ile birlikte Avrupa’da mantık ve kullanışlılık ilkesine verilen önem arttı. Bu akım erkeklerin kılık kıyafetini de değiştirdi. İngiltere’de aristokratlar daha az gösterişli ve kullanışlı kıyafetleri tercih eder hale geldi.

Erkekler mücevher ve canlı renkli kıyafetleri terk etti kıyafet artık sosyal statünün o kadar da önemli bir göstergesi değildi. Bu dönemde kadın ve erkek arasındaki farklar daha sık dile getirilir oldu.

Eğitimli erkeklerin nerde ve hangi aileye doğduğundan bağımsız olarak vatandaş olabileceği bile gündeme geldi. Ancak aynı durum kadınlar için geçerli değildi. Kadınlar duygusal ve eğitilemez varlıklar olarak görülmeye devam etti.

ERKEKLER TOPUKLU AYAKKABIYA DÖNEBİLİR

Zaman içinde at sırtındaki askerler için olan işlevselliği unutulan topuklu ayakkabılar aptal ve kadınsı olarak nitelendirilmeye başlandı. 1740 yılında erkekler topuklu ayakkabı giymeyi bıraktı. 50 yıl sonra Fransız Devrimi’nden sonra topuklu ayakkabılar kadınların ayağında da yer bulamayacaktı.

19 yy’ın ortalarında fotoğraf teknolojisinin insan hayatına girmesiyle topuklu ayakkabılar yeniden gündeme geldi. ***** sektörü bu yeni teknolojiyi ilk edinenlerdendi kadınlar üzerlerinde kıyafet olmadan sadece topuklu ayakkabıyla fotoğraflandı.

Semmelhack’e göre topuklu ayakkabının kadınlara cazibe katan bir unsur olarak görülmesi bu noktadan sonra başladı.

1960’lardaki alçak topuklu kovboy çizmelerle yeniden erkeklerin hayatına girmiş görünse de o çağ erkekler için ‘şimdilik’ kapandı. Zira Semmelhack’e göre iktidar kadına geçer ve topuklu ayakkabı da gücün bir sembolü haline gelirse erkekler yeniden topuklu ayakkabıya dönebilir.