Kapı Neden Gıcırdar?


Mekanları oluşturan odalar ve bölümler birbirlerinden kapılar sayesinde ayrılırlar. Kapılar ayrıca, girilmesi istenmeyen veya kontrol altında tutulmak istenen yerlerde güvenlik amaçlı olarak da kullanılmaktadır. PVC, demir, ahşap ve panel şeklinde adlandırılan pek çok kapı çeşidi bulunur. Bu kapıların ortak özellikleri ise en az bir kenarlarından kapı kasasına veya duvara sabitlenmeleridir. Kapılarda zamanla gıcırdama problemi görülmeye başlar. Gıcırdama çok kullanılan kapılarda değil, kullanılmayan kapılarda da görülebilen bir problemdir. Şimdi, çözümü son derece basit olan bu problemi biraz daha yakından tanıyalım.

Kasaya veya duvara sabitlenen kapıların, açılıp kapanabilmeleri için menteşe adı verilen metal parçalar kullanılmaktadır. Menteşeler, sabitlenmiş olan kapının sabitlendiği kenar üzerinde açılıp kapanabilmesine olanak sağlamaktadır. Menteşelerin hareketli olmaları, iki parçadan oluşmalarından kaynaklanmaktadır. İki parçadan oluşan menteşelerin bir parçası kapıya, diğer parçası da kasaya takılır. Bu parçalardan birisinde sabitleme parçasının kenarında silindir bir yuva, diğer parçada ise çubuk şeklinde bir mil bulunur. Kapıya ve kasaya ayrı ayrı sabitlenen bu parçalar, miller yuvalara girecek şekilde birbirlerine geçirilirler ve milin yuvada dönmesi menteşeye, dolayısıyla da kapıya hareket yeteneği sağlar. Menteşelerin rahat hareket edebilmeleri için mil ve yuva arasındaki sürtünmenin az olması gerekir. Bunun için de menteşelerin yağlanması gerekir.

Kapı Neden Gıcırdar?

Titreşim üreten cisimler ses oluşumuna neden olurlar. Kapı gıcırtısı da bu şekilde titreşimden oluşur. Kapı gıcırtısına sebep olan titreşim, menteşelerdeki sürtünmenin artmasından kaynaklanır. Bunun sebebi ise menteşedeki yağın azalması, menteşelerin arasına toz kaçması, menteşelerde paslanma oluşması ya da menteşelerin yamulması ya da menteşeyi oluşturan parçaların kapıya ve kasaya aynı hizada olmayacak şekilde takılmasıdır. Bu durumlarda menteşelerin milleri ile yuvalar arasındaki sürtünme, kapıda gıcırdama olarak tabir edilen rahatsız edici sesin çıkmasına sebep olur.

Kapı Gıcırtısının Önlenmesi İçin Ne Yapılabilir?

Kapı gıcırtısının engellenmesi için menteşelerin düzenli olarak yağlanması gerekir. Yağlama için makine yağı kullanılmalı ve bir parça pamuk üzerine dökülen yağ ile menteşe yağlanmalıdır. Mümkünse kapı yerinden çıkartılarak yağlama işlemi daha detaylı şekilde yapılabilir. Ancak günümüzde kullanılan menteşe modellerinin çoğunda, menteşelerin üst kısmında yağlama deliği bulunur ve bir miktar yağın bu delikten akıtılması yeterlidir. Yağlama sırasında kapı sürekli kapatılıp açılmalı ve yağın menteşeye iyice nüfuz etmesi sağlanmalıdır.

Paslanan menteşelerdeki gıcırtının önlenmesi içinse menteşeye pas sökücü uygulanmalıdır. Menteşe çok paslanmışsa ve eskimişse yenisi ile değiştirilmelidir.