Diyalektik Materyalizm

[Mavi]

Diyalektik Materyalizm



Marksistlerin kendi felsefi sistemlerini adlandırma biçimi Marks ve Engels'in öncülük ettiği, ancak Marks'ın kendisinden çok Engels de kökenleri bulunabilecek felsefe akımı Çünkü Marx kendi felsefi sistemini bu şekilde adlandırmaya ve kategorize etmeye çok eğilim göstermemiştir Diyalektikten ve materyalizmden bahsetmiştir elbette, ama bir disiplin yada yöntem olarak diyalektik materyalizm Marx'ın ardılları tarafından onun teorik çalışmalarından ve analizlerinden çıkarılmıştır

Daha çok ve asıl olarak Marks sonrası Marksizm'in benimsediği bir tanımlama olmuştur Diyalektik Materyalizm; özellikle Engels ile bu yola girilmişse de daha çok Lenin'den sonra belirli yasaları ve formülasyonları olan bir yöntemsel disiplin olarak anlaşılmaya başlanmıştırDiyalektik Materyalizm yalnızca dışardan değil, Marksizm'in kendi içinden de çok farklı anlaşılır ve tanımlanır Onun bir felsefe akımı olduğunu kabul edenlerin yanı sıra, bilimsel bir disiplinin yöntemi olduğunu ileri süren eğilimler de mevcuttur Diyalektiğe vurgu yapanlar, materyalizmi öne çıkaranlar yada ikisi arasında bir tür bağlantı kurarak formüle edenler söz konusudur Bu konu başka bir kaç alt başlık ile toparlanabilir ancak

Diyalektik Materyalizm uzun bir felsefi geleneği, karşıt eğilimleri ve çatışmalarıyla birlikte mas ettiği ve onu aştığı iddiasındadır Bir yandan Hegel'den diyalektiği, öte yandan Feuerbach'tan materyalizmi almıştır Bunlar belirli bir anlamda işlemlerden geçirilmiş ve birleştirilerek her iki eğilimin kendinde taşıdıkları teorik sorunların bu şekilde aşıldığı ve yepyeni bir felsefi düzleme ulaşıldığı varsayılmıştır Böylece teorik düzlemde, diyalektiğin değişimci teorisi ile materyalizmin maddeci açıklaması birleştirilmek istenmiştir Buradan da bilginin, düşüncenin, doğanın ve toplumun açıklanmasında başka tür bir teorik modellemeye gidilmiştir Buna göre sürekli bir değişkenlik içindeki madde bu değişkenliği ile birlikte bilinebilmekte, ve bilgi bu süreçlerin akışı içinde maddi gerçekliğe her gecen gün daha çok yaklaşmaktadır Dolayısıyla tek ve biricik olan doğrunun, yani Hakikat'in biricik yöntemi ve teorisi de diyalektik materyalizmdir Diyalektik materyalizmin tam bu noktada bir yöntem mi yoksa bir teori mi olduğu içerden ve dışardan hayli tartışmalı ve karmaşık bir konudur

Diyalektik Materyalizm de genel geçer felsefi kategorileri ve kavramları (var oluş-öz, biçim-töz, gerçeklik-yanılsama, nesnellik-hakikat, nedensellik-olasılık, zorunluluk-özgürlük vb) kullanır ve onlarla çalışır Aydınlanma Çağı'nda ki felsefi akımların çatıştıkları ve çözümleyemedikleri konuları (bilginin kaynağı, düşüncenin temeli, aklın yapısı ve işleyişi, duyumların yeri vb) kendince çözümlere bağlamış, bir takım yasaları doğa yasaları olarak formüle ederek yöntemini bu yasaların bilgisi olarak ilkeleştirme yoluna gitmiştir Yani, buna göre gerçekliğin(doğanın) işleyiş süreçlerinin yasaları, diyalektik materyalizmin bilgi mekanizmalarının da yasalarıdır Bunun teorik olarak nasıl mümkün olabildiği yada olup olamadığı açıklanmaz, yalnızca böyle olduğu ileri sürülür Düşünceyi maddenin, bilgiyi gerçekliğin bir yansıması olarak alması dolayısıyla Yansıma Teorisi olarak bilinen teoriyle aynı zemine dayandığı söylenebilir Böylece de kendisini gerçekliğin isleyiş süreçlerine uyduran, daha doğrusu o süreçlerin zihinsel yansımalarının sonucu olan bir teori olarak ayrıcalıklı bir yere oturtur Ama bunun nasıl böyle olabildiğini açıklamaz

Belirtildiği gibi, farklı diyalektik materyalizmler söz konusudur Yukarıdaki açıklamayı kabul etmeyen bir diyalektik materyalizm teorisi de söz konusu olabilir Yani yansıma teorisini benimsemeyen modeller de vardır Ama genel olarak işleyiş ve kategorizasyon sistemi böyledir Diyalektik Materyalizm felsefenin sonu'nu ilan etmediğinde bile, kendisiyle birlikte felsefe tarihinin bir döneminin kapandığını varsayar