Sosyoloji ve Diğer Bilim Dalları

[KaRaqiZz]

Sosyoloji ve Diğer Bilim Dalları

Her sosyal bilim, sosyal gerçekliğin yalnızca kendini ilgilendiren kısım ve alanlarını inceler. Oysa sosyal gerçeklik bir bütündür. Bu bütünlüğü açıklayabilmek için sosyal bilimler işbirliği yapmak zorundadır. Hiçbir bilim toplumun tümünü kendi başına tam olarak açıklayamaz.

A. Sosyoloji ve Tarih:

Yer ve zamanı belli tarih, toplumların ortaya çıkma, gelişme, dağılma ve çözülme devrelerindeki somut sosyal olayları belgelere dayanarak incelemeye çalışan bir bilimdir. Sosyoloji ise bu sosyal olayları açıklayarak, bir takım ortak ilkelere, kurallara, genellemelere ve mümkünse yasalara ulaşmak ister. Tarih, diğer sosyal bilimlerle uğraşanlara olayların geçmişi hakkındaki verileri sunmaktadır. Sosyoloji tarih bu verilerinden yararlanarak, farklı toplumlarda görülen sosyal olayların ortak özelliklerini inceler ve genellemelere ulaşır.

B. Sosyoloji-Psikoloji:

Psikoloji, insan davranışlarını konu edinen bir bilim dalıdır. Çoğu psikolojik olayların temelinde toplumsal öğeler mevcuttur. Öğrenme, kişilik, algı, davranışların şekillenmesinde sosyal öğeler mevcuttur. Bu yönüyle psikoloji, sosyolojinin verilerinden yararlanmak zorundadır. Diğer taraftan da fertlerin psikolojik durumlarını dikkate almadan, grup ve toplum ilişkilerinin doyurucu bir açıklamaya kavuşması güçtür. Sosyal psikoloji, insanın sosyal bir ortamdaki davranışlarını konu alan sosyoloji-psikoloji arası bir alt bilim dalıdır.

C. Sosyoloji-Antropoloji: Antropoloji insanın yeryüzündeki toplumsal gelişimini inceler. İnsan fizyolojisi ve iskelet yapısı, dil,araç yapımı ve teknolojisi, fen, eğitim, siyaset, örgütlenme türünden konular antropolojinin çalışma alanlarındandır.

Fiziki Antropoloji:

İnsanın biyolojik yapısını, insan ve ırklar tarihini inceler.

Kültürel Antropoloji:

Yaşanan toplumların ya da kültürlerin sosyal ve kültür tarihi ile uğraşır. Toplum türleri, yayılma, evrim, töreler, bunların kökeni ve değişmesi gibi konuları temel alır. Kültürel antropolojiye etnoloji veya sosyal antropoloji adı da verilmektedir. Bu yönleriyle sosyoloji, antropoloji ilişkisi mevcuttur.

D) Sosyoloji-Hukuk :

Hukuk, toplumda insanlar arası ilişkileri düzenleyen, uyulması zorunlu kurallar bütünüdür. Hukuk toplum ile sıkı ilişkilidir. Bu kuralların uzun ömürlü olması o toplumun sosyal yapısına uygun olmasına bağlıdır. Bu yönüyle hukuk, sosyolojinin verilerinden yararlanır.

E. Sosyoloji-Ekonomi:

Ekonomi, insanların ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlerin üretimini, bölüşümünü ve tüketimini konu alan bir sosyal bilimdir. Yasanın ekonomik faaliyetleri bir anlamda toplumsal faaliyettir. Ekonomik faaliyetler bulunduğu toplumdan etkilenir. Toplumsal olayların ekonomiye etkisi ve ikisi arasındaki ilişkisi arasındaki ilişki ekonomik sosyolojiyi meydana getirmiştir.

F. Sosyoloji-Siyaset:

Siyaset bilimi, devletin örgütlenmesi çeşitli yönetim şekillerinin karşılaştırılması, anayasa hukuku (toplumun yönetim biçimi, hükümet iktidar) v.s. hem sosyolojinin hem de siyasetin konusudur; ancak sosyoloji topluma genel ve objektif yaklaşırken, siyaset değer yargılarında bulunur.

VII. SOSYOLOJİNİN ALT BİLİM DALLARI

A) Eğitim Sosyolojisi: Eğitim ile diğer sosyal kurumlar arası ilişkileri eğitimin işleyişi, işlevleri, eğitim kurum ve örgütlerinin sosyal özelliklerini inceler veya kültürün kuşaklar arasında aktarılması olarak ele alındığında, kişilerin tüm sosyalleşme evreleri eğitim sosyolojisinin konusu içine girer.

B) Hukuk Sosyolojisi: Hukukun toplum içindeki rolünü (sosyal düzenin sağlamasında) Hukuk kurallarının toplumlarının gelişmelerine paralel olarak nasıl değiştiklerini inceler.

C) Din Sosyolojisi: Dinin kökenlerini, dinin toplum içindeki yeri, önemi, dini davranış ve düşüncenin şartlarını, biçimlerini ve dinin geçirdiği aşama ve değişmeleri ele alır.

D) Ekonomik Sosyoloji: Sosyal hayatın ekonomik yönünü ve diğer sosyal kurumlarla ilişkisini inceler. Diğer yandan da ekonomik sistemlerle diğer sosyal sistemler arasındaki ilişkileri inceler.

E) Siyaset Sosyolojisi: Siyasi kurum ve olayları, diğer sosyal kurum ve olaylarla ilişki yönüyle ele alır. Siyasi kanunların doğuşu, işleyişi, işlevi, siyasi eylem biçimleri, baskı grupları, siyasi davranış, oy verme, ideoloji, kamuoyu, propaganda gibi konuları inceler.

F) Sanayi Sosyolojisi: Sanayi devrimi sonrasında ortaya çıkan teknolojik gelişme ve etkilerini araştırır.

G) Aile Sosyolojisi: Ailenin yapısı, toplum içindeki yeri, fonksiyonları, şekillerini inceler.

H) Köy Sosyolojisi: Köy tipleri, coğrafyanın etkisi, köydeki değişmeleri konu alır.

J) Kent Sosyolojisi: Kentleşme, kent biçimlerini, sosyal yapısı ve göç olayı üzerinde durur.

Alıntı