İstanbul Radyosu Kuruluşu

[Perii]

İstanbul Radyosu Kuruluşu

İstanbul Radyosu, İstanbul Radyosu Ne Zaman Kuruldu, İstanbul Radyosu İlk Ne Zaman Kuruldu, İstanbul Radyosu İlk Ne Zaman Yayın Yaptı





İlk yayınına İstanbul Radyosu adıyla, 6 Mayıs 1927'de, Sirkeci'deki Büyük Postane binasının bodrum katında başladı. Henüz kimsede radyo alıcısı bulunmadığından, Postane binasının kapısının üzerine yerleştirilen hoparlör yardımıyla her akşam yayın yapılmaya başlandı. Amaç, halkın radyo yayınlarını dinleyip tanıması, kendi çevrelerine anlatarak radyo kavramının yayılmasını sağlamaktı.
İş Bankası ve Anadolu Ajansı'nın 150 bin liralık sermayenin %70'ine sahip olması kaydıyla; Gümüşhane Milletvekili Cemal Hüsnü Taray, Falih Rıfkı Atay ve Sedat Nuri Bey tarafından 8 Eylül 1927 tarihinde "Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi" kuruldu.
İstanbul Radyosu'nun ilk naklen yayını, 3 Şubat 1932'de[1] Atatürk'ün isteği ile Ayasofya Camii'nden Kadir Gecesi okunan Türkçe ezanla başlamış ve Mevlit'le devam etmiştir.
İlk yayınlar akşam saatleri yapılmakta ve 5 saatle sınırlıydı.
Elektrik vs. giderlerin, halktan alınan yıllık 10 liralık aidatla karşılanamaması üzerine şirket zarara girdi. Hükümetin hatırı sayılır bir mali yardım yapmasına rağmen zararı devam eden şirketin, 1936 yılında biten sözleşmesini hükümet yenilemeyince şirket, 13 Haziran 1937'de yapılan genel kurulda kendini tasfiye etmeye karar verdi. İstanbul Radyosu; bir devlet kurumu olan PTT'ye devredildi. Stüdyo ihtiyacını karşılamak için 1945'te İstanbul Radyoevi inşa edildi.
Radyo yayıncılığı; fiilen 1990'a, anayasal olarak 1993'e kadar devlet eliyle yürütüldü.
1961 Anayasası'nın tanıdığı imkânla, 1 Mayıs 1964 tarihinde "Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)" kuruldu ve diğer radyo yayınları gibi İstanbul Radyosu da TRT şemsiyesi altına girdi. 1993 yılındaki anayasa değişikliği ve 1994 yılında çıkarılan kanunla devlet tekeli kalktı ve özel yayıncılık devreye girdi.
İlk çalışmalar

Türkiye'de ilk radyo yayın denemeleri 1921 yılında İstanbul'da başladı ve halka açık ilk radyo deneme yayını 19 Mart 1923 tarihinde Öğretmen Okulu'nun bodrumunda, davetliler ve basın huzurunda "Telsiz telefon tecrübeleri" adı altında gerçekleştirildi. Bu ilk yayın, İstanbul Üniversitesi'nde toplanan halk tarafından heyecanla dinlendi.
Cumhuriyetin ilanından iki yıl sonra, 1925'te "Telsiz Tesisi Hakkında Kanun" yasası çıkarılarak, ülke genelinde bir telsiz şebekesi kurulması öngörüldü ve uluslararası açılan ihaleyi kazanan bir Fransız şirketi tarafından İstanbul ve Ankara'da telsiz telgraf vericileri yapımına başlandı. Bu tesisin 1927 yılında hizmete girmesiyle New York, Londra, Berlin, Viyana, Moskova ve Tahran'la bağlantı kuruldu. Daha sonra bu vericilere telsiz telefon yayını yapabilecek gerekli donanımların ilavesiyle radyo yayınları gerçekleştirildi.




Mevcut Çalışmalar

TRT İstanbul Radyosunda halen çeşitli bant ve canlı yayın programları yapılmaktadır. Mesut Cemil Stüdyosunda halka açık olarak düzenlenen ve aynı zamanda televizyon çekimi veya radyo bant kaydı olarak hazırlanan programlar bulunmaktadır. Bunlardan bazıları: Radyo Sanatçıları Konseri, Tasavvuf Müziği Konseri, Akşamın Neşesi, Beraber ve Solo Şarkılar, Şarkılar ve Oyun Havaları vs.
İstanbul Radyosunda aynı zamanda Mesut Cemil Stüdyosu yenilenmiş ve televizyon çekimleri için uygun hale getirilmiştir. Bu yenilik Ankara Radyosu Büyük Stüdyosu içinde uygulanmıştır.