Hematoloji Testleri Nelerdir? Hematoloji Testlerinin Yorumu




Hematoloji testleri doktorlarca en sık istenen tahlillerdir. Hematoloji testlerinin başlıcaları Hemogram, Sedimentasyon ve Koagulasyon testleridir.
Hematoloji Testleri; tam kam sayımı (Hemogram), sedimentasyon ve koagulasyon testleri olmak üzere 3 ana başlıkta incelenir.
Bu testleri sırasıyla genel olarak değerlendirip yorumlayalım istedik.

Hemogram (Kan Sayımı) Testinde farklı parametreler çalışılmaktadır.Bu test sonucu incelendiğinde tahlil raporunda birbirinden farklı birçok parametrenin bulunması ,tahlilini inceleyen hastaların kafalarını karıştırmaktadır.

Ortalama Eritrosit Hacmi (OEH)(MCV) klinik ve tanısal yararı en fazla olan eritrosit indeksidir.
Ortalama Eritrosit Hemoglobini (OEHB) (MCH) ise genelde OEH (MCV) ile paralellik gösterir ve klinik yararı kısıtlıdır.
Ortalama Eritrosit Hemoglobin Yoğunluğu (OEHY) (MCHC) demir eksikliği anemisinde diğer mikrositer anemilere göre daha sık olarak düşük bulunmaktadır. Fakat bu değişiklik geç dönemlerde ortaya çıkar. Artmış OEHY sıklıkla herediter sferositoz adı verilen kan hastalığında gözlenir.
Kırmızı Küre Dağılım Genişliği (KKDG) (RDW) aslında Kırmızı Küre hacim dağılımının varyasyon katsayısıdır. Her cihazın farklı üst sınır değerleri olmasına rağmen % 14’ün üzerinde olması patolojik yani hastalık yapıcı olarak kabul edilmektedir. Bu parametrenin artışının, besinsel eksikliklere bağlı gelişen anemilerde ve özellikle de demir eksikliği anemisinde ilk bulgu olduğuna dair bilimsel yayınlar vardır.
Kırmızı Küre Dağılım Genişliği (KKDG) (RDW) ayrıca Talasemi taşıyıcılığı ile demir eksikliği anemisi ayırıcı tanısında kullanılmaktadır.(Talasemi taşıyıcılığında normal, demir eksikliği anemisinde ise artmıştır )
Retikülosit Sayımı ise farklı bir parametre olup farklı kullanım ve tanı alanları vardır.
Retikülosit Sayımının yüksek,normal veya yüksek olduğu durumlar aşağıda belirtilmiştir.

Hastalığın Adı Retikülosit Sayısı
Aplastik Anemi Düşük
Aplastik Kriz Düşük/Normal
Kronik Hastalık Düşük/Normal
Demir Eksikliği Düşük/Normal
Talasemi Normal/Yüksek
Hemolitik Anemi Yüksek

Trombositlerin Sayımı :İmmunolojik (İTP, infeksiyon, SLE, ilaçlar) ve İmmunolojik olmayan (DIC, HÜS, TTP, yapay kalp kapağı, infeksiyonlar) nedenlerle artmış yıkıma bağlı ve Konjenital ve Edinsel (Aplastik anemi, ilaçlar, toksik maddeler, infeksiyonlar, radyasyon, lösemi) nedenlerle azalmış yapıma bağlı trombosit sayısında azalma (Trombositopeni) görülebilir.

Sedimentasyon Testi Sedimentasyon yüksekliği anlamlıdır. Hematolojik Malignitelerde tanı/tedavi/prognoz Sistemik infeksiyonları (Öz. Tbc) Otoimmun hastalıklarda hastalık aktivitesini takip etmek için kullanılır

Koagülasyon Testleri pıhtılaşma sisteminin çalışmasını göstermektedirler.Bu testler zaman belirten testler olduğu için uzadıkları durumlarda yüksek değerde,kısaldıkları durumlarda ise düşük değerlerde çıkarlar.
Burada en çok kullanılan koagulasyon testleri olan APTT,PT ve TT testlerinin hangi durumlarda düşük hangi durumlarda yüksek çıktığına dair bilgiler verilmiştir.

- PT ( Protrombin zamanı ) : Pıhtılaşma Faktörü VII eksikliği, Oral antikoagülan kullanımı, Erken dönem karaciğer fonksiyon bozukluğu , K vitamini eksikliğinin erken döneminde PT ( Protrombin zamanı) uzar.

-APTT Testini Uzaltan Durumlar: Hemofili A VonWillebrand hastalığı, FXII, XI, IX, diğer kontakt faktörlerin eksikliği, Karaciğer Hastalıkları Standard Heparin tedavisinde, DIC adı da verilen ve hayatı tehdit edecek kadar ciddi bir hastalık olan Yaygın Damar içi pıhtılaşma vakalarında da APTT (Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı) uzar.

-APTT Testini Kısaltan Durumlar: • Gebelik • Stres • Egzersiz • Cerrahi girişimler • Protrombotik olaylar • Yeni derin ven trombozu • Steroid ve östrojen tedavisi

PT ve APTT Testlerinin Birlikte Uzadığı Durumlar: Fibrinojen, FII, V, X eksikliğinde, Ağır K vitamini eksikliği, Karaciğer hastalığı, Masif transfüzyon, Aşırı heparinizasyon, Aşırı warfarinizasyonda PT, aPTT birlikte uzar.PT ve aPTT değeri, genellikle faktör düzeyleri %40’ın altında olmadıkça uzamaz.

-Trombin Zamanını Uzatan Durumlar
• Düşük fibrinojen düzeyi
• Disfibrinojenemi

-PT, aPTT, TT (Trombin Zamanını) Aynı Anda Uzatan Durumlar Yaygın Damar içi pıhtılaşma (genellikle trombositopeni ile birliktedir) Aşırı heparinizasyon Ağır hipo- veya afibrinojenemi
• FVII eksikliğinde sadece PT,
• FVIII, IX, XI eksikliği ve vonWillebrand hastalığı’nda sadece aPTT (vWH’nın bazı tiplerinde kanama zamanı da uzar),
• Fibrinojen, FII, V ve X eksikliğinde ise hem PT, hem de aPTT uzar.
• aPTT’yi uzatan FXII, prekallikrein, HMWK eks.de kanama semptomu olmaz.