Mitral yetmezliği (MY), mitral kapağın sol ventrikülün kasılması sırasında tam kapanamaması ve bunu sonucunda sol ventrikülden sol atriuma kanın geri kaçmasıdır. Buradaki problem; sol ventrikülün, kendine sol atriumdan gelen kanın tamamını aortaya atması gerekirken kanın bir kısmının aorta yerine sol atriuma tekrar gitmesi ve böylece sol ventrikülün işinin (yükünün) artmasıdır. Olayın ne kadar önemli olduğu, oluşturacağı şikayet ve tedavi şekilleri tamamen geri kaçışın ne kadar olduğuna bağlıdır. Geri kaçışın miktarına göre (bu; eko veya anjiyografide ventrikülün değerlendirilmesi ile yapılır) MY derecelendirilir (birinci, ikinci, üçüncü derece gibi. Artan dereceler MY'nin daha önemli olduğunu gösterir.).

Normalde sol ventrikül kasıldığı zaman mitral kapak kapanır ve kan sol ventrikülden aortaya atılır (soldaki resim). Mitral yetmezliğinde ise sol ventrikül kasıldığında kan aortaya atılırken bir kısım kan da mitral kapaktan sol atriuma geri kaçar (sağdaki resim).

Nedenleri

*Romatizmal kalp hastalığı: romatizmal kalp hastalığının tek başına MY oluşturması nadirdir. Daha çok mitral darlığı da çeşitli derecelerde beraber bulunur.
*Mitral valv prolapsusu: özellikle gelişmiş ülkelerde sık nedenlerden biridir.
*Sol ventrikülü genişleten durumlar: mitral kapak kenarları sol ventrikül ve sol atrium arasındadır. Sol ventrikülün büyümesi kapağın çevresini de genişletir, böylece kapak dokusunda bir problem olmamasına rağmen kapağın bağlı bulunduğu çember genişlediği için kapaklar kapandığı zaman uç uca gelemez ve MY oluşur. Sol kalp yetmezliği yapan her neden, bundan dolayı MY'ne de neden olabilir: hipertansiyon, kalp krizi, kalp damar hastalığı, aort yetmezliği, aort darlığı, kardiyomiyopati vs.
*Doğumsal (konjenital): doğumsal olarak mitral kapakta veya bağlı olduğu yapılarda yapısal bozukluk veya eksiklik olabilir.
*Kapak yırtılması veya kapağı tutan iplerin (korda) kopması: Göğüse gelen künt darbeler, kalp krizi, endokardit.
*Mitral kapağın bağlı olduğu çemberin kireçlenmesi (mitral anulus kalsifikasyonu): yaşlılarda sık görülür ve görülme sıklığı yaşla artar. Ancak ciddi MY oluşturması nadirdir.


Şikayetler

Hafif ve orta MY'inde şikayet pek olmaz. Ancak ileri MY'da sol ventrikül normalden daha fazla çalışması gerekeceği için zamanla yorulur ve daha sonra sol kalp yetmezliği oluşur. Şikayetler de bununla ilgili olarak ortaya çıkar. İlk şikayet çabuk yorulma ve çarpıntı hissidir. Zamanla yorgunluk artar ve nefes darlığı ortaya çıkar. Nefes darlığı başlangıçta yoğun eforla gelirken sol ventrikül yetmezliği arttıkça gece uykudan uyandırır ve ileride istirahatte bile olmaya başlar.


Tanı

Muayenede tipik dinleme bulgularının olması ile tanıyı koymak zor değildir. Ancak MY derecesini ve sol ventrikülün etkilenme düzeyini anlamak için eko mutlaka yapılır. Sol ventrikülün büyüklüğü hakkında akciğer grafisi de bilgi verir.

Tedavi

Hafif ve orta dereceli MY'nde sol ventrikülün iş yükünü azaltmaya ve vücutta fazla sıvı tutulmasını önlemeye yönelik ilaç tedavisi verilir (tuz kısıtlaması, idrar söktürücü ilaçlar vs). Aynı zamanda mümkünse olaya yol açan neden ile mücadele edilir (endokardit tedavisi, kalp damar hastalığı, hipertansiyon tedavisi vs).

İleri MY'nde hastanın şikayetleri ve sol ventrikülün etkilenme derecesi göz önüne alınarak ilaç tedavisinin ötesine geçmek gerekebilir. Bu aşamada tedavi cerrahi olarak kapağın tamiri (mitral valvulaplasti) veya tamire uygun olmayan durumlarda kapağın değişmesidir.

Zamanı geldiğinde MY'nde cerrahi tedavi en iyi yöntem olmakla birlikte, cerrahi riskin yüksek olduğu hastalarda kasık damarından girilerek (perkütan), yetmezliği azaltıcı işlemler (prostetik ring anuloplasti, mitral kapağa mandal -clip- yerleştirilmesi) yapılabilir.

Atrial fibrilasyon gelişen hastalarda pıhtı gelişimini önlemek için kan sulandırıcı ilaç (coumadin -warfarin-) verilir. Atrial fibrilasyonda kalp hızı yüksek olursa hız yavaşlatıcı ilaçlar da tedaviye eklenir.

Ameliyat edilip protez metal kapak konulan hastaların da hayat boyu coumadin kullanması gereklidir.