Zehirli Sarmaşık Alerjisinin Sebepleri ve Belirtileri
 

Zehirli Sarmaşık Alerjisinin Sebepleri ve Belirtileri

sebepler
Zehirli sarmaşık, meşe veya sumak bitkileriyle temas döküntüye (alerjik kontakt dermatit) neden olabilir. Döküntüye, bu bitkilerde bulunan bir yağ (uruşiol) ile temas neden olur. Uruşiol bir alerjendir, dolayısıyla döküntü aslında bu bitkilerin yağına gösterilen alerjik bir reaksiyondur.

Bu üç bitkinin yaprak, sap, filiz, dal, meyve ve kökleri, öldükten sonra bile uruşiol içerir.
Uruşiol döküntü gelişmeden önce kolayca yayılabilen kokusuz, renksiz, yapışkan bir yağdır.
Döküntü bu yağla dolaylı temastan sonra da oluşabilir. Kıyafet, evcil hayvan kürkü, spor eşyaları, bahçe aletleri ya da bu bitkilerden biriyle temas etmiş olan başka nesnelere dokunduğunuzda bu durum ortaya çıkabilir.

Hiç kimse bu bitkilerin herhangi birine alerjik olarak doğmaz. Onlarla (ya da diğer bitkilerle) temas yoluyla onlara karşı alerjik hale gelirsiniz. Bitkilerin biriyle bir kere ya da daha fazla temas ettikten sonra bağışıklık sisteminiz uruşiolü bir alerjen olarak tanır ve bir alerjik reaksiyon oluşur. Bu bitkilere karşı diğer insanlardan daha fazla ya da daha az hassas olabilirsiniz. Daha hassas biri sadece küçük bir miktar uruşiole temas ettikten sonra reaksiyon gösterir ve reaksiyon daha şiddetli olur.


belirtileri
Zehirli sarmaşık, meşe veya sumak döküntüsünün (alerjik kontakt dermatitin) en sık görülen belirtileri:
Kaşıntı.
Bitkinin cilde sürtündüğü yerde kırmızı çizgiler veya genel kızarıklık.
Küçük şişlikler veya daha büyük alanlarda kabarma.
Dışarıya sızdırabilen içi sıvı dolu kabarcıklar. Nadir durumlarda, siyaha dönebilen ve parlak koyu renkli noktalar halini alabilen kan dolu kabarcıklar gelişir.

Döküntünün birkaç aşaması olabilir ve şiddeti değişir. Bitki yağı (uruşiol) ile temas ettikten sonra genellikle 8 ile 48 saat içinde ortaya çıkar. Ama ortaya çıkması temastan sonra 15 günü bulabilir. Birkaç gün boyunca farklı bölgelerde döküntüler ortaya çıkmaya devam edecektir, ama bu bölgeler sadece bitki yağıyla temas etmiş ya da dokunarak yağ bulaştırılmış yerler olacaktır. Kabarcık sıvısı döküntüyü yayamaz. Ayak tabanı ve avuç içi gibi derinin kalın olduğu yerlerin bu yağa karşı hassasiyeti daha azdır.

Uruşiole karşı çok alerjik olan kişilerde, tıbbi tedavi gerektiren daha ciddi belirtiler gelişebilir. Şiddetli belirtiler şunlar olabilir:
Yüz, ağız, boyun, genital bölge ya da göz kapaklarının (gözün açılmasına engel olabilir) şişmesi.
Geniş alana yayılmış, büyük miktarda sıvı sızdıran büyük kabarcıklar.

Benzer belirtilere sahip diğer durumlar

Diğer bitki döküntüleri zehirli sarmaşık, meşe veya sumak döküntüsü gibi görünebilir. Şunlardan kaynaklanabilirler:
Uruşiol veya benzer bir yağ içeren diğer bitkiler, ginkgo ağacı gibi.
Tahriş edici bitkiler, ısırgan otu gibi. Bu döküntüler alerjik reaksiyonlardan kaynaklanmaz.
Bazı bitkilere dokunduktan sonra güneşe çıkıldığında fitofotodermatit meydana gelebilir.


Zehirli sarmaşık, meşe ya da sumak döküntüsü gibi görünebilen cilt rahatsızlıkları şunlardır:

Uyuz, akarların neden olduğu kaşıntılı bir cilt sorunu.
Zona (herpes zoster), viral bir cilt enfeksiyonu.
İmpetigo, bakteriyel bir cilt enfeksiyonu.
Böcek ısırıkları, nikel ve diğer metallere ve kumaş, losyon ya da çamaşır deterjanlarında bulunan kimyasallara maruz kalmak da benzer bir deri döküntüsüne neden olabilir.


Doktora Ne Zaman Gitmelisiniz
Şu durumlarda doktorunuza başvurun:

Zehirli sarmaşık, meşe veya sumak döküntüsü (alerjik kontakt dermatit), ev tedavisiyle hafifletilemeyecek kadar büyük bir rahatsızlığa neden olursa (örneğin, döküntüye kalamin losyonu uygulanır ama kaşıntı uyumayı zorlaştırmaya devam eder).
Döküntü, etkilenen bölge etrafında ağrı, şişme veya sıcaklık gibi enfeksiyon belirtileri gösterirse.

Döküntü vücudun çok geniş bir alanını kapsarsa.
Ev tedavileri döküntü neredeyse kaybolduktan sonra kötüleşmesine ya da geri gelmesine neden olursa.
Döküntüler sık sık oluşursa ve neyin neden olduğundan emin olamazsınız. (Döküntüler başka bir bitki türünden de kaynaklanabilir.)

Ağzınız şişer ya da döküntünün ağzınıza yayıldığını düşünürseniz.
Döküntü yüze, özellikle de göz çevresine yayılırsa.
Döküntüyle birlikte bağışıklık sisteminiz zayıfsa.
Nefes almakta zorluk yaşarsanız 112''yi arayın.


Aktif İzlem

Aktif izlem bir "bekle ve gör" yaklaşımıdır. Döküntü şiddetli değilse, aktif izlem uygun olabilir. i hafifletmek için ev tedavileri kullanılabilir. Koyu noktalar ortaya çıkabilir ama ciddi değildir.
Döküntü tüm vücudunuza yayılır, enfekte olur ya da ilaç kullandıktan sonra tekrar eder veya kötüleşirse aktif izlem uygun değildir. Doktorunuzla konuşun.


Kiminle Görüşeceksiniz

Döküntü için bir doktoru görmeniz gerekmeyebilir. Ama döküntünün nedenini öğrenmek ya da rahatsız edici, şiddetli veya enfekte olmuş bir döküntüyü tedavi ettirmek istiyorsanız, aşağıdaki sağlık çalışanlarından biriyle görüşebilirsiniz:
Aile doktoru.
Dahiliyeci.
Pediatr.
Dermatolog.
Doktor asistanı.
Pratisyen hemşire.