Sığırlarda Önemli İç ve Dış Parazitler
Bir canlının içinde veya üzerinde sürekli ya da geçici olarak yaşayıp beslenen diğer canlılara parazit denir. Hayvanların verimlerini düşürürler, onları kansız, cansız bırakırlar.
Bu zararlılar iç ve dış parazitler olarak iki grup altında toplanırlar.

İÇ PARAZİTLER

Sığırların iç organlarına yerleşirler. Akciğer, karaciğer, mide-bağırsak tercih ettikleri organlardır.

* Karaciğerde yerleşen önemli parazitler:
Kum kelebeği,
Yaprak kelebeği,
Yılan kelebeği.

Kum Kelebeği:
Karaciğer safra yollarında ve safra kesesinde yaşar. Yumurtaları, sığırın dışkısı ile dışarı çıkar. Bunları otlar arasındaki sümüklü böcekler alır. Sümüklü böcekte gelişen parazit, larva halini alır ve sümüklü böcekten ayrılır. Daha sonra karıncalara geçer. Bu karıncaları ot ile birlikte yiyen sığırlar parazite yakalanmış olurlar.

Yaprak Kelebeği:

Sığırların karaciğerinde çok sık görülür. Bu kelebeğin gelişmesinde su sümüklüleri denilen sümüklü böcekler rol oynar. Çayırlık yerlerde, az akıntılı su kenarlarında bu sümüklü böcekler çok bulunduğu için, buralarda otlayan sığırların paraziti alması kesindir.

Yılan Kelebeği:

Bu parazit de karaciğerde yaşar ve gelişmesi de yine su sümüklü böceklerin varlığına bağlıdır. Her üç parazit bir arada veya ikisi birden ya da yalnız biri karaciğerde bulunabilir.

Karaciğer kelebekleri

Görüldüğü gibi bu parazitin hayvanlara bulaşmasında en önemli etken sümüklü böceklerdir. Bu nedenle sümüklü böceklerle mücadele etmek gereklidir. Ayrıca bataklık alanlar kurutulmalıdır.
Karaciğerinde kelebek bulunan hayvanlarda kilo kaybı, kansızlık görülür. Sağmal ineklerin süt verimi yarı yarıya azalır. Bu yüzden yurt ekonomisi büyük zarara uğrar. Kelebekli hayvanlar ilaçla tedavi edilebilir.


* Sistiserk (Cysticercus bovis):

Bu kistlerin kaynağı insanların bağırsaklarında yaşayan bir şerittir. Silahsız tenya da denilen ve halk arasında da abdest bozan adını alan bir parazittir. Tenyanın halkaları dışkı ile ya da kendiliğinden dışarı çıkar. Bunların kendileri veya yumurtaları yapıştıkları otlarla sığırlar tarafından yenilince, hayvanlar paraziti almış olurlar. Kaslarda kistler oluşur. Sistiserkli etler yenilmemeli, imha edilmelidir.

Sistiserkli etler

Ekinokok:

Köpeklerin bağırsaklarında yaşayan küçük bir şerittir.Bunun yumurtası dışkı ile dışarı çıkar.İnsanlar ağız yoluyla bunları alırlarsa,akciğerlerinde, karaciğerlerinde, böbreklerinde, dalaklarında içi su dolu kistler oluşur.

Kistli iç organlar (karaciğer, akciğer, dalak, böbrek) hiçbir şekilde köpeklere yedirilmemelidir. Aksi halde köpeklerde şeritler oluşur. Yumurtalarını alan insanlarda ve sığırlarda ise Ekinokok kistleri meydana gelir. Bu nedenle, kistli iç organlar asla köpeklere verilmemeli, derin çukurlara gömülmeli veya yakılarak imha edilmelidir.

Kistli karaciğer

Akciğer Kıl Kurtları:

Sığırların akciğerlerinde yaşarlar ve akciğer iltihabına yol açarlar. Akciğer kıl kurtlarının mevsimsel dağılışı, bölge iklimine, otlatma sistemine, mera bulaşma kaynaklarına, konak hassasiyetine, ilaçlama zamanına, hayvanların yaşına ve yavrulama dönemine bağlı olarak değişir. Hastalık, yağışların fazla olduğu bölgelerde ve yıllarda daha büyük zararlara yol açar.
Tedavi, parazitin yaygınlığı, mera ve bölgesel iklim koşulları göz önünde tutularak yapılmalı; hayvanlar meraya çıkmadan önce ve sonra olmak üzere yılda iki defa ilaçlanmalıdır. Arakonakçı olan kara sümüklüleri ile mücadele yapılmalıdır.