Kuşların Vücut Yapısı





İlk bakışta birçok kuşların vücut yapısı birbirinden farklı gibi görünürse de aslında hepsi birçok bakımlardan birbirine benzer. Hepsi yumurtlar, hepsi tüylüdür, hepsinin kanadı vardır. Birçok omurgalı hayvanların tersine, kuşların yalnız iki ayağı vardır. Bütün kuşlar besinlerini gagalarıyla alırlar.

İskelet ve Kemikler. — Kuşların iskeleti uçmaya elverişli biçimdedir. Hayvanın bütün kemikleri mümkün olduğu kadar ince, buna karşılık çok sağlamdır. Kuşların kemiklerinin çoğunun içinde hava cepleri vardır. Bu cepler hayvanın akciğerlerine bağlıdır. Ceplerin havayla dolması hayvanın hafiflemesini sağlar, uçmayı kolaylaştırır. Üstelik, kuşların kemik sayısı da azdır. Bir kuşta bir kaplumbağadakinden daha az kemik bulunur.

Kemiklerinin azlığına, inceliğine karşı kuşların kasları çok kuvvetlidir. Bir kuşun vücudunun ağırlığını kaslar meydana getirir. Çünkü ancak bu sayede uçabilirler. Kanatları hareket ettiren göğüs kasları hem en çok yeri kaplar, hem de başka kaslardan daha kuvvetlidir.

Tüyler. — Kuşların vücudu tüylerle kaplıdır. Bunlardan, boynu, göğsü kaplayan ince tüylere “hav tüyü”, kanat, kuyruk tüylerine “telek”, bunların arasındakilere de “kıl tüyleri” denir. Bilginler teleklerin, kuşların atası olan sürüngenlerin pullarından gelişmiş olduğuna inanıyorlar.

Tüylerin kuşlara büyük faydası vardır. Bir defa, hayvanı sıcak tutar, vücutlarını çeşitli dış etkilerden korur. Bundan başka, telekler gerilince geniş bir yüzey meydana getirir; bu da uçmayı kolaylaştırır. Üstelik, telekler, tüyler kuşların vücuduna aerodinamik bir biçim verir ki, bu da uçmanın ilk şartıdır.

Teleklerin yapısı bir bakıma eğreltiotuna benzer. Ortada kalem biçimi bir eksen vardır. Eğrelti yapraklarında olduğu gibi bu eksenin iki yanına tüyler bağlıdır. Telek ekseni tırnaksı maddeden yapılmıştır, içi boştur. Tüyler çengelciklerle sıkı sıkıya birbirine tutturulmuştur. Bu tutunma öyle sağlamdır ki tüylerin arasından hava bile geçemez. Telek eksenine bağlı tüyler de ona bir sapla bağlanmıştır, bu sapın iki yanına sıralanmış durumda bulunurlar.

Telekler normal büyüklüklerine erişince artık canlılıklarını kaybederler. İçlerinde ne kan damarı, ne sinir hücresi vardır. Derideki bir cep teleklerin sapını sıkı sıkıya tuttuğu için dökülmeden yerinde dururlar.Kuşlar yılda hiç olmazsa bir defa tüy değiştirirler.

alıntı