Asalak Nedir? Asalaklar ve Zararları

[Papatya]

Asalak Nedir? Asalaklar ve Zararları

Asalak; Başka bir canlının içinde veya üzerinde yaşayan canlılara genel olarak verilen addır. Hayvanlar arasında olduğu gibi bitkiler arasında da asalak vardır.


Asalak Hayvanlar




Bunların bazıları devamlı olarak, bazıları da zaman zaman asalaktırlar. Mesela beslenmek veya yumurtalarını bırakmak gibi durumlarda pireler asalak olurlar. Bazı sinekler ergin halde asalak olmadıkları halde yumurtalarını başka bir canlının üzerine bırakırlar. Yumurtalardan çıkan kurtçuklar asalaktırlar, çünkü üzerinde bulundukları hayvanın kanını emerek beslenirler. Bunun aksine, bazı pire cinsleri de kurtçuk halindeyken tahta aralarında, tozlar içinde yaşarlar, büyüyüp ergin hale gelince asalak olurlar. Şeritler gibi bazı canlılar da hayatlarının belirli dönemlerini, değişik canlılar içinde geçirirler. Sıtma, dizanteri, uyku hastalığı yapan küçük hayvancıklar, solucanlar, bit, uyuzböceği, pire ve benzerleri hep birer asalaktır.
Asalak hayvanlar yaşadıkları yerde tutunabilmek için çok değişik, hatta aslına hiç benzemeyen şekiller alabilirler. Bu arada emme ve tutunma organları çok gelişir. Başka bir canlının içinde yaşayanların üzerlerini örten zarları hazım sularına ve bakterilere karşı çok dayanıklı bir durum alır. Yaşama şartları üremelerine pek elverişli olmadığı için, yumurtlama kabiliyetleri pek fazlalaşır. Bir cins tenyanın yılda 42.000.000, bir başka tenya cinsinin de 64.000.000 yumurta verebileceği hesaplanmıştır.

Asalak Bitkiler




Tam asalak bitkiler, yarım asalak bitkiler olarak iki çeşittirler. Tam asalak bitkiler, klorofilsiz oldukları için, üzerinde yaşadıkları bitkinin besin maddelerinden faydalanırlar. Yarı asalak bitkiler klorofillidir, organik karbon bileşiklerini kendileri yapabilirler. Yalnız azot bileşiklerini üzerinde yaşadıkları bitkilerden alırlar.
Asalak bitkiler genel olarak başka bitkilerin üzerinde yaşarlar. Mesela elma ağacını saran ökse otu bitkisi asalak bir bitkidir. Fakat aynı zamanda hayvanlara, hatta insanlara musallat olan, solunum yollarına, kulaklarına, hatta bağırsaklarına yerleşen asalak bitkiler vardır. İnsan cildine musallat olup, kelliğe ve saçkırana sebep olan bakterilerin pek çoğu mantar nevinden bitkilerdir.
Asalakların zararları
Hemen her vücutta az miktarda asalak canlılar bulunur. Fakat bunların vücuda zararı yok denecek kadar azdır. Ancak, bu asalaklar çoğalıp kuvvetlenince dokulara zarar vermeye, kan emmeye başlarlar. Dolaşım yollarını tıkarlar, barsakları delerler, beyin gibi hassas organlara etki ederek bazı hastalıklara yol açabilirler.