Elveda Güzel Vatanım-Ahmet Ümit Kitap Özeti

[ArtemiS]

Elveda Güzel Vatanım-Ahmet Ümit Kitap Özeti

Kitabın Yazarı:Ahmet Ümit
Kitap Türü:Yerli Romanlar
Yayınevi:Everest Yayınları
Yayınlandığı Yıl:2015 (01-12-2015)
Sayfa Sayısı:560

Devletin derinlikleri, toprağın derinliklerinden daha karanlıktır.

1926 yılının o hüzünlü sonbaharı. Osmanlı İmparatorluğu yıkılmış, genç cumhuriyet ayaklarının üzerinde durmaya çalışıyor. O büyük altüst oluşun içinde bir adam: Şehsuvar Sami… Bir zamanların İttihat ve Terakki fedaisi, şimdilerin yorgun komitacısı. Şehsuvar Sami'nin etrafında dönen amansız bir entrika. Bir yanda kaybettiği ama hiçbir zaman yüreğinden çıkartamadığı sevgilisi Ester, öte yanda yaşanılan tarihsel bozgun… Kaybedilen bir ülke, kaybedilen bir şehir, kaybedilen bir hayat. Ve aklında hep aynı soru: Devlet mi kutsaldır, yoksa insan mı?

"Ölüm, şehirlerimizi kaybetmekle başlar." Kim söylemişti bu cümleyi hatırlamıyorum, ne yazık ki doğru… Doğru, lakin eksik. Ölüm, şehirlerimizi kaybetmekle başlar, vatanımızı kaybetmekle neticelenir.

Sahi nedir vatan? Bir toprak parçası mı, uçsuz bucaksız denizler, derin göller, yalçın dağlar, verimli ovalar, yemyeşil ormanlar, kalabalık şehirler, tenha köyler mi? Hayır, bütün bunların ötesinde bir anlam taşır vatan. Ne sadece toprak parçası, ne su havzaları, ne ağaç silsilesi… Annemizin şefkati, babamızın saçlarına düşen ak, ilk aşkımız, doğan çocuğumuz, dedelerimizin mezarlarıdır vatan…

Vatanı olmayan insanın hayatı da olmaz. Evet, bir vakitler zihnim, kalbim bu fikirlerle doluydu. Şimdi? Şimdi bilmiyorum…

(Arka Kitap Bilgisi)

Özet

Selanikli Şehsuvar Sami, Ester’in dayısı Leon Dayı’nın aracılığıyla İttihat ve Terakki Partisi’ne üyel olur. Selanik’te bazı görevleri yürütürken Ester’e bu durumu gizleyerek hayatını sürdürmeye devam eder. Ancak daha önemli ve mahrem görevleri yapmak için Payitaht’ta (Başkent, İstanbul) gitmesi gerektiğinde gerçek bir yol ayrımına gelir. Vatan ateş altındayken sevgisinin derdine düşecek değildir. Ester’den ayrılır ve Cemiyet tarafından verilen görevleri eksiksiz yapmak üzere İstanbul’a geçer. O bir fedaidir, vatan için öldürmekten de çekinmez. Trablusgarp’ta olduğu gibi savaş esnasında cephede de savaşır. Ancak, döneminin bitişinde sonsuz bir pişmanlıkla baş başa kalır.

Cemiyetin en önemli figürlerinden Talat Bey ve Enver Bey’in sarayın en güzel kızlarıyla evlenmeleri ilk ve küçük bir kırgınlığa neden olur; ancak asıl hayal kırıklığı, hürriyet için çıkılan yolda, iktidarı ele geçirmek için daha önce görülmemiş baskı rejiminin bizzat Cemiyet tarafından uygulanması, Enver Paşa’nın zapt edilemez makam sevdası ve Talat Bey ile Enver Paşa arasındaki güç kavgası olmuştur. İktidarı ele alan Cemiyet muhalif gördüğü her unsuru kontrol altına alır, alamadıklarının ise yaşamına son verir. Buna Cemiyet’in eski kurucuları da dahildir.

Nitekim bir süre Cemiyet’in kurucularından olan; ancak bazı konularda yönetimle ters düşen Ahmet Rıza da kuşkulular arasında yerini alması iç mücadelenin geldiği noktayı gösterir.

Zaman Ahmed Rıza’yı haklı çıkarır ve önlenemez büyük yıkım gerçekleşir. Evet, Şehsuvar Sami hayal kırıklığına uğramıştır, yol arkadaşları iktidar mücadelesi uğruna amaç ve erdemleri bir kenara bırakmıştır. Vatan için yola çıkılmış; ancak vatana zarar verilmiştir ve Şehsuvar Sami hiç arzu etmese ve iktidar hırsına sahip olmasa da bu cemiyetin içinde bulunmuştur.

Ancak, Şehsuvar Sami’nin Ester’i terk etmesindeki pişmanlık Cemiyet’in başarısızlığından duyduğu hayal kırıklığından da farklıdır: vatanı için gençliğinden ve sevdiği her şeyden vazgeçen Şehsuvar Sami 1926 yılına gelindiğinde hayatına son verilmesi gereken, vatan için tehlikeli bir kişi olarak görülmektedir.

Çünkü eski ittihatçılar boş durmamaktadır. 1926 yılındaki İzmir Suikastı girişiminin arkasında geniş muhalif kesimin bulunduğunun saptanmasının ardından birçok eski Cemiyet üyesi tutuklanır. Maliye Bakanı Cevdet Bey idam edilir, Kazım Karabekir idamdan son anda kurtulur. Şehsuvar Sami ise mimli bir karakterdir ve hayatına son verileceğini kabullenmiş vaziyettedir.

Şehsuvar Sami takip edilmektedir, ta ki eski silah arkadaşı Mehmet Esad’ın otelde ziyaretine dek. Mehmet Esad kendisinin artık hükümet için çalıştığını söyler ve Şehsuvar Sami’yi hükümet lehine gizli görevleri yapmaya, eski ittihatçıları deşifre etmeye çağırır. Esasında Şehsuvar Sami Mehmet Esad’tan pek hazzeden biri değildir, ayrıca emekliye ayrılmaya çoktan karar vermiştir.

Mehmet Esad’la münasebetinin hemen ardından Mülazım (Teğmen) Fuat da Şehsuvar Sami’yle irtibata geçer. O da kendisini cumhuriyet rejimini istemeyen bir teşkilatta yer aldığını ve kendisine ihtiyacı bulunduğunu söyler. Bu durum Şehsuvar Sami’yi oldukça şaşırtır, çünkü Mülazım Fuat, Cemiyet’in yaptığı yanlışları ve yaklaşmakta olan felaketi en isabetli şekilde gözlemleyen, Şehsuvar Sami’nin kardeşten öte arkadaşıdır. Birinci Dünya Savaşı’na dek birlikte omuz omuza çarpışmıştır.

Ve sürpriz son... Aslında durum tam tersidir. Mülazım Fuat Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Milli Mücadele’ye de katılmıştır. Mehmet Esad ise Birinci Dünya Savaşı’nda İngilizler için casusluk yapan Sessiz John’dan başkası değildir. Dahası Mustafa Kemal’e suikast planlamaktadır. Mülazım Fuat ise Cumhuriyet’in istihbarat biriminde görev yapmaktadır, Mehmet Esad’ı yakalamak için gerçek kimliğini gizlemiştir.

Mehmet Esad’ın öldürülmesi ve Şehsuvar Sami’nin de temize çıkmasının ardından Şehsuvar Sami intihar eder. Otelde kaldığı 16 günlük sürede önce Ester’in İstanbul’da olabileceği duyumunu alan Şehsuvar Sami, daha sonra Leon Dayı’dan Ester’in kendisini affetmediğini, hatta unuttuğunu ve Paris’te kocasıyla mutlu bir hayat sürdüğünü öğrenmesiyle yaşama sevincini yitirmiştir.