Balıklar Susadığında

[Xerath]

Modern Kürtçe edebiyatın en tanınmış isimlerinden olan ve eserleri daha önce Almanca, Arapça ve Türkçeye çevrilen Suriyeli Kürt yazar HelîmYûsivin en beğenilen kitaplarından biri olarak ayrı bir yerde duran Balıklar Susadığında (Gavaku Masî Tî Dibin) dilini yitirerek zamanla dilsizleşmiş bir halkın yaşadıklarını edebiyatın tüm inceliklerini kullanarak anlatıyor. Kendisini yaşadığı coğrafyanın zorunlu bir sonucu olarak “bir sınır insanı” şeklinde tanımlayan yazar, dili yasaklanan ve aynı bölgede yaşamalarına karşın sınırlarla birbirinden kopartılan Kürt coğrafyasında yaşanmış acıları simgesel bir dille anlatıyor. Kitap nedenini kimsenin bulamadığı bir dilsizlik hastalığından muzdarip bir halkın hikayesiyle başlıyor. Halk tarafından yarı deli olarak görülmesine rağmen bu hastalıktan kendisini bir şekilde kurtaran Masinin kendisini bulma anlamında verdiği mücadelenin öyküsü bazen kendi dilinden bazen de köpeği Bozo, komşusu Nene, evinin altında yaşayan yılan, kitaplığındaki okunmadan kalmış bir kitap, bir kez bile açılamadığı için ve peşinden gitmek için hayatını riske ettiği aşkı Berfin, onu koruması için içerisine Berfinin saçlarını koyarak koltuğunun altına sakladığı muska, sınırda yer alan bir taş veya beline sardığı kuşağın dilinden anlatılıyor. Simgesel anlatımın karanlık dehlizlerinden kaybolmadan çıkmayı başaran kitap kazananın olmadığı bir savaşta bazen kazanım hanesine yazılabilecek tek şeyin verilen özgürlük mücadelesinin kendisi olduğu sonucuna varıyor. Kürtçenin Kafkası olarak tanımlanan yazar, kendisi açısından da kişisel bir anlam taşıyan ve nitelikli eser vermek açısından oldukça zor bir konu olan özgürlük mücadelesi anlatısında edebiyatın engin diline başvuruyor. “Kendisini kırık bir aynadan görmeye çalışan bir kadın”a benzettiği Kürt kültürünün tüm olanaklarını sanatına seferber ettiği bu eseriyle, Kürtçe edebiyata önemli bir katkıda bulunuyor. Zengin bir duygu ve dilsel ifade gücüne sahip bu kitabın Türkçesini birbirinden habersiz olarak yaşayan farklı türden balıkların sürekli olarak susuzluk çektiği bu coğrafyada balıkların tümünün bir gün dilediklerince suya kavuşmalarına katkıda bulunma dileğiyle yayınlıyoruz.