Pankuş Nedir?
Hititler ilk çağda Anadolu'da kurulmuş uygarlıklarındandır. Hitit uygarlığında birde Pankuş bulunmaktaydı. Pankuş ise; Tarihte ilk kanun yapılan, kanun koyan, yönetiminde herkesin eşit haklara sahip olduğu ve her insanın özgürce fikirlerini dile getirebildiğin bir meclistir.
Pankuş'u meclisini soylular oluşturmakta ve soyluların mecliste üstün yetkileri vardı ve kralın kararlarına bağlı değillerdi.
Dirlik ve tımar sistemine benzer bir şekilde soylulara imparatorluk tarafından belirli bir miktar toprak verilmekteydi, buna karşılık toprağı alanlar da imparatorluk ordusuna gerekli silahları ve atlı savaş arabalarını tahsis etmekle görevliydiler.
Birçok ülke'nin birbirleri arasındaki sorunlar veya tartışmalı konular Pankuş Meclisinde kralla birlikte görüşülmekteydi ve bu mecliste karara bağlanırdı. Pankuş meclisi, kralın kararları hakkında söz sahibi bir kurul ve böylelikle de onun mutlak hakimiyetinin tek denetleyiçisiydi.
Pankuş meclisiyle birlikte Hitit İmparatorluğu, dünyadaki en eski meşruti devlet olarak insanlık tarihinde eşi olmayan bir yerde bulunmaktadır.
Hititlerde Kral aynı anda başkomutan, başrahip ve başyargıç gibi ünvanlara sahipti. Önceleri kralın yetkileri "Pankuş" meclisi tarafından soyluların isteğiyle sınırlandırılmıştı. Pankuş meclisi devletin yönetiminde ve idaresinde kral'a yardımcı olmakta, kralın kendi seçtiği veliahtı onaylamaktalardı. Hititlerde İmparatorluk döneminde Pankuş meclisinin yetkileri azaltılmıştır. Kral'ın ardından devlet yönetiminde söz sahibi kişi "Tavananna" ünvanlı kraliçedir.
İnsan Hakları ile yakında alakalı, ilk düşünceler Anadoluda, Hitit İmparatorluk Meclisi Pankuş'ta tartışılır ve karara bağlanırdı, ve bu kararlar yazılı metinler halinde çivi yazısı ile yazılarak günümüze kadar geldi.
Günümüzde Hititlerin Pankuş Meclisinde almış oldukları kararları tabletlerden öğrenmekteyiz. Ticareti düzenleyen kararlar, ticari antlaşmalar, evlilik akitlari, miras hukuku, toprak düzeni, göçlerle Hitit topraklarına gelen kavimlerin, İmparatorlukta ki sosyal statüleri ve hakları, Savaş kararları, Barış kararları, çivi yazısı ile tabletlere yazılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Hitit Medeniyetine ait arşivi günümüzde Ankara, Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir.