TANIM
Doğal ya da suni deriler ile tekstil ürünlerinden kesilmiş parçaları makinelerle işleyerek ayakkabı modeline uygun hale getiren kişidir.

GÖREVLER
Ayakkabının üst bölümüne saya denir. Sayacı, kişilerin ayakkabı ihtiyacına cevap verebilmek için estetik özellikleri de göz önünde bulundurarak aşağıdaki görevleri yerine getirir:
- Modele uygun biçimde saya tıraş bıçağı ya da tıraş makinesi ile inceltilmesi gereken yerleri tıraşlar,
- Tıraşlanan yerlere boya ve yakma işlemini uygular,
- Kıvırma yapılacak yerleri elde ya da makinede yapıştırıcı sürerek kıvırır,
- Mermer üzerinde sayaya astra yapıştırıcı sürüp, sayacı çekici yardımıyla regola yapar (parçaları birleştirir),
- Regola yapılmış saya parçalarını çeşitli saya makineleri yardımıyla modele uygun olarak diker.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Saya tıraş bıçağı, Masat, Eğe, Biley taşı,
- Makaslar, Çekiç, Mermer, Pergel, Saya tıraş makinesi,
- Yapıştırıcı sürme makinesi, Kıvırma makinesi, Zımba makineleri,
- Kapsül, pim ve aksesuar takma makinesi, Saya dikme makinesi (tek iğne, çift iğne, kollu)
- Çeşitli yapıştırıcılar, iplikler vb.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Sayacı olmak isteyenlerin;
- Parçalar arasındaki ilişkileri görebilen, bütünü göz önünde canlandırabilen,
- Göz, el ve ayaklarını aynı anda, dikkatli bir şekilde ve uyumlu olarak kullanabilen,
- Çizim yeteneği olan,
- Ayrıntıları algılayabilen,
- Nesnelerle, aletlerle ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan
kimseler olmaları gerekir.
Ayrıca, yaratıcılık meslekte ilerlemeyi kolaylaştıran bir özelliktir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Sayacı, ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde çalışır. Çalışma ortamı, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir; ayrıca kapalı, havasız ve kısmen gürültülüdür. Kullanılan kimyasal maddeler, sağlığı bozucu durumlara neden olabilir. Çalışırken elektrik çarpması, makine kazası, kesilme gibi iş tehlikeleriyle karşılaşabilir. Sayacı çalışırken nesnelerle ilgilidir. İş genellikle haftada 6 gün çalışmayı gerektirir. Sayacı bazen oturarak bazen de ayakta çalışır. Çalışırken müşterilerle ve diğer çalışanlarla iletişime girmesi gerekebilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
İnsanların giyim ihtiyaçlarına cevap verdiğinden sayacılık geniş bir çalışma alanına sahiptir. Kişiler belli bir oranda sermaye ile kendi işyerlerini kurabilecekleri gibi küçük atölyelerde ve seri üretim yapan fabrikalarda da iş bulabilirler. Bayanların bu alanda çalışma oranları giderek artış göstermektedir. Sayacılık insan zekası ve emek gücünün yoğun olduğu bir meslektir. Saya ayakkabının üst bölümü olduğundan tüketicinin zevkine hitap etmekte, dolayısı ile modayı yakından ilgilendirmektedir. Önceleri tamamıyla el emeğine dayalı olan sayacılık, son yıllarda ayakkabı sanayiinin dış piyasalara açılmasıyla önemli gelişmeler kaydetmiştir. Küçük atölyeler yavaş yavaş yok olarak yerini bant usulü çalışan büyük atölyelere, fabrikalara bırakmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
· En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
· 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
· Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
· Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleki eğitim merkezlerinde eğitimin süresi; lise ve daha üst düzeyde genel eğitim almış olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır.

Pratik eğitim atölye ve işletmelerde gerçekleştirilmekte olup, haftanın bir günü ise teorik eğitim mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
Teorik eğitimde; her çıraklık eğitimi programında ortak olarak alınan genel bilgi derslerinin yanı sıra Meslek Sağlık Bilgisi, Malzeme Bilgisi, Modelcilik ve Istampa Çıkarma derslerini öğrenir.
Pratik eğitimde ise;
- Saya makinelerini ve el aletlerini kullanmayı, Saya hazırlamayı,
- İşaret ve payları sayaya uygulamayı, Dikiş alıştırmaları yapmayı,
- Tezgah işlerini, Model çizimini, Kesim, tıraşlama, yapıştırma ve regola yapmayı,
- Kıyılık ve tulum dikmeyi, Zımba deliklerini açmayı,
- Yüz dikişlerini öğrenir.

MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Sayacılık mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- Meslek lisesi mezunları da doğrudan ustalık sınavına girebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar bağımsız işyeri açabilirler.
BENZER MESLEKLER: Ayakkabıcı, çantacı ve saraciyeci, fora-freze ve gazumacı

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
Çıraklar, anlaşma yaptıkları işyerinde eğitim süresince asgari ücretin %30'undan az olmamak kaydıyla ücret alırlar.
Sayacı olarak işe başlayanlar; işe ilk girişte asgari ücret, daha sonra kademeli olarak artışlarla birlikte asgari ücretin 2 katı tutarında ücret alırlar.
Kendi işyerini açanlar işyerinin kapasitesi ya da kaliteli üretim oranında değişik miktarda kazanç elde ederler.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.

Kaynak: İskur