Dizel Motor Nasıl Çalışır?


Dizel motoru 1892 yılında, yani benzin motorunun bulunmasından 12 yıl sonra Alman mühendis Rudolf Diesel tarafından geliştirilmiştir. Dizel motorunun ismi de anlaşılacağı üzere yaratıcısı Rudolf Diesel'in soyadından gelmektedir. Yakıt tüketimi benzin motoruna göre çok daha az olan dizel motoru, piyasaya çıktığı ilk zamanlarda performans açısından verimli olmamasından dolayı ve çok fazla ses çıkarmasından dolayı çok fazla tercih edilmemiştir. Daha çok kamyon, traktör gibi büyük araçlarda kullanılmıştır. Ancak, günümüzde dizel motoru bu sorunları büyük ölçüde çözmüş ve tercih edilebilirlik açısından benzin motorunu yakalamıştır.

Dizel motorunun çalışma prensibi, benzinli motorun çalışma prensibiyle birçok ortak özelliğe sahiptir. İki motor çeşidi de kullanmış oldukları yakıtlardan elde ettikleri kimyasal enerjiyi mekanik enerjisine çevirerek hareketi sağlar. Hareketi oluşturmak için, motorlar pistonlarını aşağı-yukarı doğru hareket ettirmelidir. Oluşan bu hareket belirli sistemler aracılığıyla tekerleklere aktarılır ve bu sayede aracın ilerlemesi sağlanır. Dizel motorunun benzin motorundan tek farkı ise pistonlar arasında sıkıştırılan karışımın yakıt-hava karışımı değil sadece hava olmasıdır. Sıkıştırılan hava belirli bir basınca ve sıcaklığa ulaştıktan sonra enjektörden yakıt püskürtülür, püskürtülen yakıt pistonların içerisindeki sıcak havanın etkisiyle patlayarak pistonun hareket etmesini sağlar ve bu şekilde araç ilerler.

Dizel motorunun benzin motoruna karşı belli avantajları ve dezavantajları vardır. Dizel motorunun en büyük avantajı, yanma olayının sadece yakıtla yapılmasından dolayı daha verimli ve daha kusursuz olmasıdır. Bu çalışma sistemi sayesinde dizel motorlu araçlar, benzin motorlu araçlara nazaran yakıtı daha verimli kullanır. Bu konudan daha ayrıntılı bahsedersek, benzin motorlarının motor verimleri yaklaşık olarak %20 iken, dizel motorlarda bu oran %40'lara ulaşmaktadır. Ayrıca, dizel motorlarda yanma sadece yakıtla gerçekleştiğinden, benzin motorlarına göre daha kuvvetli bir çekiş gücüne yanı torka sahiptir. Dizel motorunun dezavantajı ise dizel motorunun benzin motoruna oranla daha karmaşık bir sisteme sahip olmasıdır. Özellikle enjeksiyon sistemlerinin karmaşıklığı ve pistonlarda sadece yakıtın yanmasından dolayı motor parçalarının daha kaliteli malzemelerden yapılması zorunluluğu dizel araçların daha maliyetli olmalarına sebep olmaktadır. Bunun yanında dizel araçların benzinli araçlara nazaran daha fazla bakıma ihtiyaç duymaları ve bir arıza durumunda bu arızanın daha ciddi arızalara yol açması da dizel motorun önemli dezavantajlarıdır.