Şanzıman

[JaCk]

Motordan, baskı balata (Kavrama) yolu ile aldığı hareketi istenilen tork değerinde, şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır.
Sözcük; Fransızca kökenli olup Boite de changement'dır (Okunuşu: Buat dö şanjman). Fransızcadaki anlamı "değişim kutusu"dur. Dilimize sadece "şanjman" sözcüğü alınmış ve "şanzıman" şeklinde değişikliğe uğrayarak Türkçeleşmiştir.

Şanzımanın Görevleri

Döndürme momentini arttırarak aracın kalkışını sağlamak. (1.vites)
Araç dururken motorun çalışır vaziyette kalmasını sağlamak. (boş vites)
Yol ve trafik durumuna göre araca en uygun olan hızı ve torku (momenti) sağlamak.
Hızlanmanın sağlanması ve geçirilen uygun vites ile yüksek hızlarda dahi ekonomik sürüşün mümkün kılınması.
Aracı ileri,geri hareket ettirmesi.

Şanzımanlar ikiye ayrılır:

Düz şanzıman(Düz vites, manuel vites) [Debriyajlı(Baskı, balata)sistemler]
Otomatik şanzımanlar(Tork konvertörlü)

Şanzımanın Bakımı

Vites kutusunun içerisinde yan tapa seviyesinde dişli yağı bulunmalıdır. Yağ numarası araçların teknik özelliklerine göre farklılık arz eder; kullanma klavuzu tavsiyesine uyulmalıdır. Araçlarda vites kutusu çıkışına irtibatlı olan kilometre teli ile kilometre göstergesine kumanda edilir.Bazı yeni model araçlarda kilometre bilgisi ABS sisteminden okunur. Belirli sürelerde vites kutusunun ön ve arka kısımlarında yağ kaçağı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Yağ kaçağı varsa araç servise götürülmelidir.