Psikosomatik Hastalıklar

[Ariana]

Psikosomatik Hastalıklar

Tıp dilinde psiko ruh soma ise beden anlamına gelmektedir. Ruhun her hangi bir rahatsızlık geçirmesi ile bedeninde bu durumdan etkilenmesi ve sorun yaşaması halidir. Erken yaşta saç beyazlaması buna örnek verilebilir. Akıl sağlığı ile beden sağlığı arasında ilişki vardır. Yaşanan bedensel rahatsızlıklar genel anlamda psikolojik nedenlerden ötürüdür. Psikolojik sorunlar hastalığı başlatabilmekle birlikte var olan hastalığın ilerlemesini ve şiddetlenmesine neden olabilmektedir. Her hastalığın farklı psikolojik başlangıçları vardır. Ruhta oluşan stres nedeni ile vücut organizması bu duruma kendince bir çözüm üretmeye veya uyum sağlamaya çalışır. Psikosomatik rahatsızlık olması için var olan sorunun hem bedende hem de psikolojik olarak sorun yaratması gerekmektedir. Hastalığın tedavisi için kişinin karakteri tutumlarıdavranışları temel ihtiyaçları çatışmaları gibi kişiliğini belirtecek durumlarda göz önüne alınmalıdır. Aynı zamanda psikosomatik rahatsızlıklar farklı şekillerde de isimlendirilebilir. Örneğin; stres rahatsızlıkları psikofizyolojik rahatsızlıklar psikofizyolojik reaksiyonlar olarak da adlandırılabilinir. Psikosomatik rahatsızlıklar geniş bir alanı kapsar ve bu alandaki vakalar gün geçtikçe artış göstermektedir. Çok önemsizmiş gibi görülen rahatsızlıkların tamamında neredeyse psikosomatik hastalık vardır. Otonom sinir sistemi ile ilgisi vardır. Bu nedenle otonom sinir sistemini etkileyen hastalıkların tamamında psikosomatik bir yan bulunur. Psikosomatik rahatsızlıkta ötürü tüm beden etkilenebilmektedir. Örnek vermek gerekirse bronşial astım döküntüye neden olan cilt sorunları eklem iltihapları yüksek tansiyonbağırsak sorunları ülser ve tiroid gibi hastalıklar sayılabilir. Psikosomatik hastalıkların oluşmasında kalıtım yapısal gelişme alışkanlık toplumsal etkiler ve psikososyal faktör etkenleri vardır. Stresle başa çıkma da hastalıkların oluşumunda önemli rol oynamaktadırlar. Psikoseksüel gelişim ile birlikte stresle baş edilememe durumu ortaya çıkar. Stres yaşanmasıyla birlikte nörotik çatışmalar belirir ve fizyolojik gerilemeye neden olur. Kişilik yapısı bazı psikosomatik hastalıklara neden olabilmektedir. Her psikosomatik rahatsızlık farklı bir vücut alanını uyarmaktadır. En büyük örnek duygular ifade edilirken bir beden dili vardır. Vücut ve duygu birleşimi burada çok rahatlıkla görülebilmektedir. Bununla birlikte iç dünyanın algılanması ve ifade edilmesindeki sorun da psikosomatik bir rahatsızlık alanına girmektedir. İfade edilemeyen duygular kendisine en yakın bir organ bularak organın çalışma mekanizmasında sorunlar yaratmaya başlar. Bu nedenle duygularını ifade edemeyen kişilerde bir organ dili oluşur. Kendilerini yaşadıkları hastalıkla ifade etmiş gibi olurlar.

Psikosomatik Rahatsızlıkların Nedenleri:

Psikosomatik rahatsızlığa neden birçok etken vardır. Bunlar:

Kalıtsal Etkenler: Bedensel yapı ile var olan rahatsızlık arasında bir bağ vardır. Buna örnek vermek gerekirse kilolu insanların çok dışa dönük ve eğlenceli olması gibi. Zayıf yapılı insanlar genel olarak içine kapalıdır. Kaslı kişiler ise sağlıklı bireyler olarak tanımlanırlar. Doğumdan önce kalıtsal olan bu rahatsızlık doğum anında örseleyen veya zarar veren etkilerin biyolojik anlamda zayıflığa neden olacaktır. Zayıf yapıda olan kişiler bu nedenle de psikosomatik rahatsızlığa açık ve yatkın olacaktır.

Kültürel Etkenler: Her toplumda özelliklede anne ve çocuk ilişkisine dikkat edilmiştir. Araştırmalara göre psikosomatik etkenler anne – çocuk ilişkisi çocuğun yetiştirilme tarzıkaygı ve bunalım anında aileden görülen tepkiler şeklinde oluşmaktadır. Kişinin sosyal ilişkileri ve iletişimi sırasında ortaya çıkmaya başlar. Sosyo- kültürel anlamda düşük olan toplumlarda her çeşit psikosomatik rahatsızlık görülmektedir.

Psikosomatik Rahatsızlıklardan Etkilenen Sistemler: Psikosomatik anlamda etkilenen sistemler aşağıdaki gibidir:
Kardiyovasküler Sistem Hastalıkları: Her yeni gün ilerleyen tıpta özelliklede duygular ile kalp rahatsızlıklarının direk ilişkisi olduğuna yönelik deneysel çalışmalar yapılmıştır. Duygularla baş ederken kalp ritimlerinde değişiklikler ve ani ölümler gibi etkiler bile görülebilmektedir. Psikokardiyoloji bu anlamda ciddi bir şekilde çalışma yapmaktadır. Ruhsal anlamda hissedilenlerle kardiyovasküler sistem değişiklikleri çoğu kişide uymaktadır. Psikolojik rahatsızlıklar genel olarak dolaylı yollardan kalbi etkilemektedir. Sigara ve alkol kullanımı ile birlikte yağlı yiyecekler tüketmek rahatsızlık oluşumuna neden olur. Direk olarak da kalbi etkileyebilmektedir. Bununla birlikte kalp rahatsızlığı geçirmekte olan ve aniden ölen kişilerin yaşamlarına bakıldığında son dönemlerini sürekli stres ve baskı altında geçirdiklerini gösterir. Bazen kalp rahatsızlığı olmasa bile kişide göğüs ağrıları ve sıkışmaları görülebilmektedir. Stres nedeni ile damarlarda daralma dolayası ile kan miktarında azalma kalp ritminde bozulma ve damar tıkanıkları da olmaktadır. Kalp ve damar rahatsızlıklarında psikolojik sorunlar çok önemlidir. Aynı zamanda sinir sistemi çalışmasına hız katmaktadır ve böbrek üstü bezlerinden yüklü miktarda adrenalin salgısı olmaktadır. Bu nedenle kan basıncı ile şeker artar ve kalp ritminde ve solunumda hızlanma görülür. Kan damarlarında sertleşme ve aşınmalar stres kaynaklıdır. Kolesterol stres nedeni ile yükselmektedir. Kalp krizi riski bu nedenle artmaktadır. Tüm bunların yanında nüfusumuza bakılırsa her yüz kişinin otuzu hipertansiyon sorunu yaşamaktadır.

Sindirim Sistemi Hastalıkları: Gastrointestinal sistemin psikolojik rahatsızlıklarla ilişkisi vardır. Duygusal anlamdaki çöküntüler iştahsızlık yutma güçlüğü sindirim ve boşaltım sorunu gibi nedenler doğurmaktadır.

Nöro/Endokrin Sistem Hastalıkları: Beynin hafızasının özellikle de stres ile çok ilgisi vardır. Bununla birlikte stres neden ile salgılanana hormonların beyin hücreleri olan nöronları öldürmekte olduğunu da söylemek gerekir. Majör depresyon geçiren kişilerin beyin damarlarında sertleşme olduğu görülmektedir.

Solunum Sistemi Hastalıkları: Üst solunum sistemi hastalıklarına yakalanma oranı uzun süre stres altında kalmış kişilerde artmaktadır. Özelliklede astım önemli bir psikosomatik hastalıktır. Astımın oluşmasına neden olan etmenleri sıralarsak eğer enfeksiyon alerjenler ve duygusal stres olduğunu söyleyebiliriz. Psikiyatrik sorun yaşayan astım ve kronik akciğer hastalarının yaşam kalitelerinin çok düşük olduğu bir gerçektir.

Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları: Yoğu stres altında olan kişilerin eklemlerindeki iltihaplanmanın alevlenmesi sıkça görülür. Romatoid artrit hastalarının neredeyse yarısının depresif sorunlar yaşadığı görülmektedir.

Cilt Hastalıkları: Dermatit akne ve ürtiker gibi cilt hastalıklarının oluşmasında psikosomatik rahatsızlığın etkisi vardır. Özelliklede psöriazis hastalarında psikolojik etmenlerin etkili olduğu görülmektedir. Hastalarda özgüven eksikliği başkalarının hareketlerinden etkilenme utanmasuçluluk duyma gibi bazı tutumlar fark edilmiştir.

Bağışıklık Sistemi: Kronikleşmiş stres vücudun direncini kırmaktadır. Bu nedenle direnci kırılan vücutta hastalık için büyük bir zemin hazırlanmaktadır. Sitokin seviyesi azalarak bazı hormonların seviyesinde artış olur. Savunma sistemimiz için sitokin maddesi önemlidir.

Kanser: Uzun süreli ve baskılı stres kanser riskinde artma göstermektedir. Kanser sebebi değildir. Sadece bağışıklık sistemini bozduğu için kanser hücrelerinin üremesine zemin hazırlar. Vücudun tamamını kanser hücresi ile sarabilecek kadar güçlü bir etmendir. Kanser hastalarının özgeçmişlerine bakıldığında hayatlarında sıkça strese maruz kalmış oldukları aynı zamanda var olan özelliklede negatif duygularını bir türlü dışa vuramadıkları fark edilmiştir.

Psikiyatrik Bozukluklar: Psikiyatrik bozuklara etki eden en önemli oluşumlardan birisi strestir. Altından kalkılamayan stres beynin kimyasını bozmaktadır. Kronik stres uykuda problem yaşanmasından cinsel hayata kadar etki etmektedir. Ruhi çatışmanın ortaya çıkmasına neden olur ve şiddetli geçmesini sağlar.

Alıntıdır.