Londra Konferansı (23 Şubat-12 Mart 1921)
 

Londra Konferansı (23 Şubat-12 Mart 1921)
Sebepleri:
1.Düzenli ordunun I. İnönü Savaşı’ndaki başarısı.
2.İtilaflar arasındaki anlaşmazlıklara çözüm aramak.
3.Rusya ile TBMM’nin yaklaşmaya başlaması.
4.TBMM’ye Sevr Antlaşması’nın kabul ettirilmek istenmesi.
5.Yunan ordusuna zaman kazandırma düşüncesi.
6.TBMM’nin Gümrü başarısı.
7.Güneyde Fransızlara karşı başarılı mücadeleler verilmesi.
Konferansa İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Osmanlı Devleti ve TBMM katıldı.

TBMM’yi hukuken tanımak istemeyen İngilizler, TBMM’yi konferansa direkt olarak davet etmeyip Londra Konferansı’na Türkiye’den öncelikle İstan­bul hükümetini çağırmıştır. İngilizler, konferansta ikilik çıkarmak amacıyla ve TBMM’ye Sevr Ant­laşması’nı kabul ettirmek için İstanbul hükümetin­den TBMM adına Mustafa Kemal’in uygun göre­ceği bir temsilci getirmesini istemiştir.

Mustafa Kemal, konferansa direkt olarak davet edilmedikçe TBMM’nin katılamayacağını bildi­rince; TBMM de İtalya aracılığı ile konferansa direkt olarak davet edildi.

Konferansa, TBMM adına Bekir Sami Bey; İstan­bul hükümeti adına ise Tevfik Paşa katıldı. Konfe­ransta Türk delegeleri arasında ikilik çıkarmak isteyen İtilaf Devletleri ilk konuşma hakkını Tevfik Paşa’ya verdiler. İtilaf devletlerinin oyununu boz­mak isteyen Tevfik Paşa “Söz milletimin asıl tem­silcilerinindir, sözün Anadolu Kurulu’na verilmesini rica ederim” der.

TBMM’nin Konferansa Katılma Sebepleri:
1.Türklerin haklı davasını ve misak-ı millisini dün­yaya duyurmak.
2.İşgalcilerin “Türk milleti barışa yanaşmıyor” tezini çürütmek.
3.Yeni kurulan orduya zaman kazandırmak.
4.TBMM’yi hukuken tanıtmak.

Konferansta işgalciler Türklere sürekli olarak Sevr Antlaşmasını kabul ettirmeye çalışmıştır. Sadece Sevr Antlaşması’nda belirlenen asker sayısının bir miktar artırılabileceği söylenmiştir.

Bekir Sami Bey, Fransa, İngiltere ve İtalya ile esir mübadelesine ve ekonomiye yönelik antlaşmalar imzalamıştır. Bekir Sami Bey, bu antlaşmalarda eşitlik ilkesini gözetmemiştir. İtalya ve Fransa’ya ekonomik tavizler verirken; İngilizlerle yaptığı esir mübadelesi antlaşmasına göre İngilizlerin sadece Malta’daki esirleri serbest bırakmasını; diğerlerini ise değişim dışı tutmasını kabul etmiştir. Bekir Sami Bey’in yaptığı bu antlaşmaları TBMM eşitlik ilkesine uymadığı için kabul etmediği gibi; Bekir Sami Bey’i de Dışişleri Bakanlığı’ndan almıştır. Bu antlaşmalar, TBMM’nin antlaşma imzalanabilecek diplomatik saygınlığa ulaştığını göstermiştir.

Londra Konferansı’nın Önemi:
1.TBMM hukuken tanındı.
2.Sevr Antlaşması’ndan işgalcilerin taviz verebile­ceği görüldü.
3.İşgalciler arasındaki görüş ayrılıkları büyüdü.
4.Konferanstan sonuç çıkmaması, Türk milletine tam zafer kazanılması gerektiğini gösterdi.

Türk-Afgan Dostluk Antlaşması (1 Mart 1921)
TBMM ve Afganistan karşılıklı olarak birbirinin meşruluğunu tanımayı ve yardımlaşmayı kabul ettiler.
Önemi:
İlk defa bir doğulu İslam devleti, TBMM’yi ve Misak-ı Milli’yi tanıdı.
Not: Afganistan, 1919’a kadar İngiliz sömürgesi altındaydı.