|
Tarih - İnkılap Tarihi kategorisinde açılmış olan Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti konusu , ...
| LinkBack | Seçenekler | Arama | Stil |
22.11.2014, 17:37 | #1 (permalink) |
| Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti Anadolu Selçuklu Devleti kültür ve medeniyeti konusu içerisinde Anadolu Selçuklu Devleti devlet yönetimi, ülke yönetimi, sosyal ve ekonomik hayat, toprak yönetimi, ordu, hukuk, dil ve edebiyat ile bilim ve sanat alanları işlenecektir. Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti 1) Devlet Yönetimi Anadolu Selçuklu Devleti kültür ve medeniyeti konusu içinde ilk işleyeceğimiz alan olan devlet yönetiminde, Büyük Selçuklular örnek alınmış ve hemen hemen her alanda aynı şekilde örgütlenmiştir. Önemli devlet işlerinin görüşüldüğü ve Sultan’a bağlı olan Divan-ı Saltanat (Büyük Divan) ve diğer Divan işlerinin görüldüğü yönetim alanlarını inceleyelim. a) Divan-ı Saltanat (Büyük Divan) : Çoğunlukla vezirin, ara sıra sultanın başkanlık ettiği Büyük Divanda birazdan değineceğimiz istifa, arz, işraf, inşa divanlarının başkanları ve pervane gibi görevliler üye olarak bulunurlardı. Devletle ilgili alınan tüm kararların divan defterine yazıldığı Büyük Divanda üyeler dışında katipler ve tercümanlar da bulunurdu. Ayrıca Divanın güvenliği Emir-i Şens adı verilen kişiler tarafından sağlanmaktaydı. Büyük Divan günümüz devlet yönetiminde yer alan Bakanlar Kuruluna benzemektedir. b) Divan-ı İnşa : Devletin iç ve dış yazışmalarının düzenlenmesinden sorumludur. c) Divan-ı Arz : Ordunun ihtiyaçlarına cevap veren, devletin savunma ile ilgili işlerinin yürütüldüğü divandır. d) Divan-ı İstifa : Devletin mali işlerinin yürütüldüğü divandır. Bu divanın başkanına Müstevfi denirdi. e) Divan-ı İşraf : Askeri ve adli işler dışındaki denetlemeden sorumlu divandır. Bu divana bağlı müfettişlere Müşrif denirdi. f) Niyabet-i Saltanat Divanı : Hükümdarın olmadığı zamanlarda devlet işlerini yürüten güvenilir insanların ve komutanların bulunduğu divandır. Bunlara da Naib denilmektedir. g) Pervaneci Divanı : Başkanına Pervaneci denilen bu divan, arazi defterlerindeki has ve dirliklerle ilgili kararları düzenlemekteydi. 2) Ülke Yönetimi Kpss genel kültür Tarih dersine ait Anadolu Selçuklu Devleti kültür ve medeniyeti konusunda işleyeceğimiz ikinci başlık olan Anadolu Selçukludaki ülke yönetimi, vilayetlere ayrılarak gerçekleşmiştir. a) Meliklerin Yönettiği Vilayetler : Hükümdara bağlı olan bu vilayetlerde meliklerin yanında deneyimli devlet adamları olan Atabeyler görev yapmaktaydı. b) Merkeze Bağlı Vilayetler : Asayişi ve düzeni sağlamakla yükümlü olan bu vilayetlerin başında Subaşılar bulunurdu. c) Uç Beylikler : Sınırlarda bulunan bu vilayetlerin başında Uçbeyi ve Valiler bulunurdu. Gaza ve Cihad anlayışı ile yarı bağımsız şekilde idare edilen Uç Beylikler sınırları korumakla görevliydiler. Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla beraber uç beylikler bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Diğer unvan ve kavramlar:
3) Sosyal ve Ekonomik Hayat Anadolu Selçuklu Devleti kültür ve medeniyeti konusunda Anadolu Selçuklu Devleti sosyal ve ekonomik hayatı incelerken karşımıza ticaretin gelişmesi için yapılan önemli çalışmalar çıkmaktadır. Şimdi bu adımları inceleyelim.
Altın sikkelere Dinar, gümüş sikkelere Dirhem denilmektedir. Anadolu Selçuklu devletinde iki tür hazine bulunmaktaydı:
Böylece devlet sigortası sağlanmaya çalışılmıştır. Şehir merkezlerinde esnaf ve zanaatkarların birlikteliğiyle oluşan Ahilik Teşkilatı yer almaktadır. Yardımlaşma ve dayanışma esasına dayalı olan Ahilik Teşkilatına sadece Müslüman esnaf ve zanaatkarlar kabul edilmekteydi. Ayrıca her sanat dalının bir Lonca‘sı bulunmaktaydı. Loncalar günümüz Esnaf ve Sanatkarlar Cemiyetine benzetilmektedir. Loncaların amacı ise hem üreticiyi hem de tüketiciyi korumaktır. Loncaların başında bulunan liderlere Ahi, bütün ahilerin bir araya gelerek seçtikleri lidere ise Ahi Baba denilmekteydi. Bunlarla beraber loncalarda usta çırak ilişkisi içinde mesleki eğitim de verilmekteydi. 4) Toprak Yönetimi Toprağın devlet mülkiyetinde olduğu Anadolu Selçuklularında toprak yönetimi 4 bölüme ayrılmaktadır.
5) Ordu Yönetimi Ordu sisteminde çoğunlukla Büyük Selçuklular örnek alınmıştır. 5 kısımdan oluşan orduya Sultan komuta etmekteydi.
Anadolu Selçuklu Devletinde Şer-i davalara kadılar bakmaktaydı. Hükümdar ve vezirler tarafından atanan kadıların başkanına Kadıül Kudat yani Başkadı denilmektedir. Başkadılar ileride işlenecek olan Osmanlı Devletindeki Kazaskerle aynı görevi üstlenmektedir. Anadolu Selçuklularında örfi davalara Emir-i Dad, askeri davalara Kadı Asker bakmaktaydı. 7) Yazı, Dil ve Edebiyat Anadolu Selçuklularında devletin resmi yazışma dili ve edebiyat dili Farsça, bilim ve eğitim dili Arapça, halkın konuşma dili ise Türkçeydi. Halk edebiyatı, Tasavvuf edebiyatı ve Divan edebiyatı bu dönemde gelişme gösteren edebiyat alanlarıdır.
8) Bilim ve Sanat Anadolu Selçuklu Devletinde bilime çok önem verilmiş ve birçok medrese kurulmuştur. Bu medreselerde nakli ve akli bilimler yani dini ve pozitif bilimler öğretilmiştir. Bu medreselerin ihtiyaçları vakıflar tarafından karşılanmaktaydı ve eğitim ücretsizdi. Anadolu’da ilk medrese Danişmendoğulları tarafından açılmıştır. Bu dönemde Haçlı Seferleri bilimin gelişmesi adına en büyük engel olarak göze çarpmaktadır.
Anadolu Selçuklularında sanat alanında ise mimari öne çıkmaktadır. İnşa edilen mimari eselerin süslemesinde geometrik şekiller, bitki otifleri, yazılar, hayvan ve az da olsa insan ve melek figürleri kullanılmaktaydı. Süslemede yapı olarak ise ahşap, alçı, çini, taş ve mermer kullanılmıştır. Bu dönemde cami, medrese, mescid, kümbet ya da türbe, köprü, kale, darüşşifa, kervansaray, ve külliye inşa edilmiştir. Ayrıca çinicilik, halıcılık, minyatür, hat, tezhip ve ciltçilik alanlarında da gelişmeler yaşanmıştır. Yukarıda yer alan mimari terimleri açıklayalım.
İslamiyet öncesi yapılan kurganlar ile İslamiyet sonrası yapılan türbe ve kümbetler anıt mezar özellikleri nedeniyle benzerlik göstermektedir. Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti İçinde Öne Çıkan Mimari Eserler Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Medreseler
Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Darüşşifalar
Gevher Nesibe Darüşşifası tıp okulu özelliği taşıdığından ilk tıp fakültesi olarak bilinmektedir. Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Camiler
Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Külliyeler
Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Kümbet ve Türbeler
Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Saraylar
Anadolu Selçuklu Dönemine Ait Önemli Han ve Kervansaraylar
|
Yukarı'daki Konuyu Aşağıdaki Sosyal Ağlarda Paylaşabilirsiniz. |
Seçenekler | Arama |
Stil | |
| |
Forum hakkında | Kullanılan sistem hakkında |
| SEO by vBSEO 3.6.0 PL2 ©2011, Crawlability, Inc. |