Duhuliye Resmi

Şehir ve kasabalara ticaret amacıyla getirilen eşyadan alınan vergi.
Batıda bu vergi komünlerin ortaya çıkışıyla alınmaya başlamıştır. Bir tür mahallî idare olan komünler malî bakımdan yetersiz olan gelirlerini artırmak için kraldan yetki almışlardır. Bu yetkiye (oktruvaye) izafeten alınan vergiye “oktruva” adı verilmiştir.

Osmanlı Devleti'nde kuruluşla birlikte pazarlara satılmak üzere getirilen mallardan “pazar baçı” alınmaya başlanmıştır. Kanunî'nin Kanunnâmesi’nde; “taşradan gelen metaın resmi” şeklinde adlandırılan duhûliye resmine tâbi mallar sayılmıştır. Bu vergi 1826 tarihinde şekil değiştirerek Yeniçeri Ocağı yerine kurulan “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye” harcamaları karşılığı alınan “ihtisap resmi” hâline gelmiştir. 1854 yılına kadar görev yapan ihtisap nezaretinin başlıca geliri olan ihtisap resmi nezaretin şehremaneti (belediye) hâline gelmesiyle bir belediye geliri olarak alınagelmiş ve pazar kantar palamar resimleri şeklindeki kalıntıları daha sonra yürürlükten kaldırılmıştır.