Osmanlı Devletinde Aşk Mektupları

[Asi Ruh]

İstanbul Ataköy’de bulunan Airport Outlet Center’da Hürem Sultan tarafından Sultan Süleyman’a yazılan her satırı aşk ve tutku dolu mektuplar ilk kez sergilenecek. İşte o mektuplardan bazı seçmeler;

[Asi Ruh]

MEKTUP 1 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup(1540’lar)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5662
Canımın Parçası Sultanım,

Sana kavuşabilmek için sabahlara kadar dua etmekteyim. İçimi yakan dudaklarına bir daha dokunabilir miyim diye avazım çıktığı kadar Allah’a yalvarmaktayım. Biliyorum, şu an Allah adına seferdesin. Zafer kazanmak ve cihadı yüceltmek için yollardasın. Muvaffak olmanı dilerim. Fakat sana kavuşmak en büyük dileğimdir. Sen, gamlı, kederli yüreğimin tek ilacısın. Gönlüm, ancak senin yanında huzur bulabilir. Bu kölen, sinesinden fışkıran özlem dolu yüz binlerce yanık yakarışı sana arz eder. Bu çaresiz kulun, sana karşı en ufak bir kusur işlemişse, kıyamet günü Allah bunun hesabını sorsun.



Benim yüzümden en ufak bir üzüntüye düştüyseniz, rahatım zahmete, varlığım yokluğa ve sağlığım hastalığa çevirilsin. Eğer böyle bir şey yapmışsam, kahrımdan perişan olup inim inim inlemek bana revadır. Tek dileğim size tekrar kavuşmaktır. Size kavuşmuş olmaya, ömrüm, canım, her şeyim feda olsun. Yeter ki sizi yeniden görmek müyesser ola. Allah’tan dileğim sizi benden hiç ayırmamasıdır. Sizin ömrünüze benim ömrümü de katsın ki Hak emrinin bizi ayırdığına şahit olmayayım. Yusuf yüzlü sultanım, benim yüzümden asla keder çekmesin. Çektiğim ayrılık acısını anlamak isteyen varsa, Yusuf Peygamber kıssasını okusun. O zaman bana hak verirler. Mübarek yüzünüzü tekrar görmek arzusuyla çektiğim ıztırabı bu kalemler ifade etmeye kafi gelmiyor. Şu an derdimi tam olarak anlatmaya hiçbir şey muktedir değil. Çektiğim acıları ancak sizden gelecek bir haber, ağzınızdan çıkacak bir küçük söz dindirebilir. İşte ancak o zaman Allah’a sonsuz şükürler sunarım.


Sizden gelen mektuplar, sevinçten beni ağlatıyor. Çünkü o mektuplarda gönlümü alan sözleriniz var. O sözlerle içimi süslüyor ve gönlümü, arzuladığım her şeyi bulacağım bir hazineye çeviriyorsunuz.

Benim gözümün nuru sultanım, hiçbir gecem yoktur ki ayrılık acısıyla çıkardığım ahlardan dünya yanmasın, hiçbir günüm yoktur ki yüzünüzü hatırladıkça attığım feryatlardan yıldızlar parçalanmasın. Gündüzümü geceye çevirdin ey ay yüzlüm, senden ayrı kalmak çok zor, ah bu ayrılık, vah bu ayrılık.



Biliyorsunuz, ben ancak dolunay gibi aydınlık saçan ışığınızla saadet bulabilirim. Ben, güneşinden uzak düşmüş bir yıldız gibiyim sizden uzaktayken. Sizden ayrı kaldığımda hiç ışığım kalmıyor. Biliniz ki, sizden uzakta çok müşkil durumdayım sultanım. Yüreğime düşen dert, çok ağır sultanım.

Benim sultanım, ayrılık acısını ne kadar anlatsam bitmez. Siz de bu kulunuzu mektupsuz bırakmayınız. Hiç olmazsa birkaç satır kelmanızla avunurum. Elbette size daha çok şey yazmak muradındayım. Fakat bu kadarına gücüm ancak yeter. Sizden gelen mektubunuz okunduğunda ben dahi gözyaşları içinde kalıyorum. Oğulların Selim ve Abdullah da bu halime kendi gözyaşlarıyla eşlik ederler.


Saray halkının ve oğullarının sana çok selamları vardır. Mektubunuzda vezirlerinizden birine küskünlüğüm olup olmadığını sorarsınız. Bu konuda bir kerecik beni dinlerseniz gerçeği anlarsınız. Paşa kullarınıza da selamlar ederim. Ayrıca size eşlik eden oğlunuz Mustafa’ya da selamımı iletiniz. İki dünyada da huzur bulmanız dileğiyle.

[Asi Ruh]

MEKTUP 2 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup (1526)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5426

Sultanım, Padişahım,
Dualarım, o güzel yüzünüz ve bir bakışıyla bütün dertlerimi yok eden güzel gözleriniz içindir. Her an hasretinizle inleyen ve ancak size kavuştuğunda huzur bulacak olan bu kulunuzun duaları inşallah kabul buyurulur. Hasret acısıyla kıvranan ve çektiği ıztıraplar yüzünden perişan olan bu çaresiz kulunuzdan bu değersiz sızlanmaları kabul ediniz.


Ben sadece sizin yanınızda huzur bulabiliyorum. Sizin yanınızda olmaktan duyduğum mutluluğu anlatmaya kalemler yetmez. Sizinle birlikte olduğumuz anların hatırası, sizin yanınızda geçirdiğim günlerin anısı, bu miskinin gönlünde hep yaşamaktadır. Hiç olmazsa sizinle yaşadıklarımız, sizinle ortak anılarımız sayesinde, biraz olsun teselli bulabilmekteyim. Esen rüzgarlar, çektiğim acıları size ulaştırsa, anlarsınız ki kulunuzun durumu feryat ve figan eden bülbül gibidir. Sizden ayrı kaldığımda dermanım, takatim kalmıyor. Kimse acılarımı dindiremiyor. Gamla dolu gönlümü görseniz, ayrılık acısıyla inleyen bir ney gibi hasta ve perişan olduğumu hemen anlarsınız.

Ömrüm, azizim, sultanım, Allah’tan tek dileğim ve yüreğimin biricik arzusu, size tekrar kavuşabilmek ve ışık saçan yüzünüze bir defa daha bakabilmektir. Artık bir daha ayrılık olmasın. Rabbimden elbette dilerim ki benim sultanım, candan ve gönülden sevdiğim şahım, dünyada ve ahirette hep mutlu olsun. Düşmanlarına karşı daima zaferler kazansın. İyi biliyorum ki benim sultanım, bu kulunu, kaderin bir cilvesi ile gördü ve sevdi, bu kulana mutluluk ve huzur ihsan etti. Bu cariyesinin gözyaşlarını dindirip sevindirdi. Sultanım sayesinde doğru yolu bulup iman ettim.


Bu yüzden, mutlu olacağım gün, sadece size kavuşacağım gündür. Size, gözyaşlarımı damlattığım bir elbise gönderdim. Hatırım için giyesiniz.

Sultanım, saray halkının ve oğullarınızın çok selamları vardır. Herkes ayağınıza yüz sürmeyi murad eder. Bundan başka her iki cihanda mutluluğunuzu dilerim sultanım.

Fakir ve hakir cariyeniz Hürrem

[Asi Ruh]

EKTUP 3 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup (1535’ler)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5038

Yüzümü yere koyup ayağına kapandığım sultanım hazretleri,
Benim güneşim ve mutluluk kaynağım, ayrılık acısıyla ciğeri kebap olmuş, gecesi gündüzüne karışmış, hasret denizinde boğulmuş bu çaresiz kulunuzun halini sorarsanız, biliniz ki sultanımdam ayrı kaldığım için inleyen, feryat ve figan eden bir bülbül gibiyim. Allah çektiğim bu acıyı kimseye yaşatmasın.

Hassaten bir buçuk aydır sizden bir haber alamıyordum. Allah şahidimdir, sabahlara kadar ağlıyordum. Ne yapacağımı şaşırmıştım. Gözlerim kapılarda, sizden gelen bir haber var mıdır diye beklemekteydim. Çok şükür zafer haberiniz ulaştı da sevince boğuldum. Bu müjdeli haberler üzerine burada şenlikler yapıldı, herkes mutlu ve sevinçli oldu. Hızır ve İlyas hazretleri, memleketler alan ve yedi iklimi fetheden sultanıma daima yardımcı olsunlar. Cümle enbiyalar ve evliyalar sana destekçi olalar. Sultanımdan tek isteğim bir an önce bu kuluna dönmesidir.

Sultanım dönsün ki ayağına yüzümü sürebileyim. İnşallah dönüşünüz kısa bir sürede mukadderdir. Kulunuza bir miktar hediye göndermişsiniz. Varolun sultanım. Sizin hediyeniz, bize canımız kadar kıymetli gelir. İstanbul’dan soracak olursanız sultanım, salgın hastalık hala devam etmektedir. Fakat eskisi gibi çok fazla etkin değildir. İnşallah sultanım dönene kadar tamamen yok olur.

Sultanım, cevabınızı lütfen çabuk gönderiniz. Yemin ederim ki, sizden haber almadan bir iki hafta geçtiğinde, tüm alemi karışıklıklar kaplıyor. Şehirde de karışıklıklar çıkıyor. Sanmayın ki sadece kendimi düşünürüm. Halkınız da sizden haber gelmesini gözler.

Yanınızda bulunan oğullarınıza da çok selam ederim. Hepsinin gözlerinden öpüyorum. Buradaki oğullarınız da size selam ederler. Hürmetle ellerinizden öperler sultanım. Saray halkının da selamları vardır. Kabul buyurunuz sultanım.

[Asi Ruh]

MEKTUP 4 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup (1535’ler)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.6056

Bu çirkin yüzümü ayaklarına sürdüğüm, canımın içi sultanım hazretleri,
Çok şükürler olsun Allah’a ki mübarek mektubunuz bize ulaştı. Ulaştı ki gözlerimiz nurla, gönüllerimiz sevinçle doldu. Hak’tan, sizi bir daha benden hiç ayırmamasını dilerim. Rabbim yeniden sizi görebilmeyi nasip etsin.


Benim canımın paresi, ömrümün hasılı, devletli sultanım; mektubunuzda sağlığınızın iyi olduğundan da bahsetmişsiniz. Allahıma binlerce şükürler olsun. Rabbim seni hatalardan, kusurlardan saklasın. Ben aciz kulunuzu sorarsanız canım sultanım, ne gecem gece, ne de gündüzüm gündüzdür. Sizin gibi bir padişahtan ayrı kalmak, beni mahvetmiştir. Vallahi ayrılık acısından yanıp bitmişim. Vallahi dünyada tek dileğim size tekrar kavuşabilmektir. Yoksa benim ıztırabımı anlatmaya ne söz kafidir ne de kalem.

Bir daha görmek nasip olur mu ki sizi? Bir kere daha sürebilsem yüzümü ayağınıza keşke. Beni unutmanızdan korkarım devletli sultanım. Eğer beni unutursanız biliniz ki o gün ben ölürüm. Tek ihtiyacım olan şey beni hatırlamanızdır sultanım. Kimselere nazar etmeyiniz. Ben zaten sizden uzak olmakla perişanım. Yanmışım bu derdin ağırlığıyla. Ne olur bu kulunuzu daha fazla yakmayın.

Ah benim canımın parçası devletli sultanım, sayenizde yaptırmakta olduğum hamam konusunda emirler göndermişsiniz. Vallahi o kadar sevimdim ki, bilemezsiniz. Ancak elimdeki tüm paramı bu işe harcadım. Kendime ait harçlık bile kalmadı. Fakat tek muradım bu işin tamamlanmasıdır. Bundan başka çocuklarınızı sorarsanız, çok iyilerdir. Sizin eteğinizi öpmeyi dilerler. Cihangir oğlunuzun omuzundaki rahatsızlık da iyileşti çok şükür. Yine de dualarınızı eksik etmeyiniz. İnşallah sultanımın kılıcı daima galip gelir ve düşmanlarını kahreder. Bunun dışında tüm kullarınız size selam ederler sultanım.

[Asi Ruh]

MEKTUP 5 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup (1545’ler)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.11480
Sultanım hazretleri,

Ayrılığın verdiği sonsuz hasretle selamlar eder, mübarek ellerinizden öperim. Hasretinizle yanmış bu cariyenizi sorarsanız, çok şükür iyiceyim. Şu an İznik yakınlarındayım. Burada Hac’dan dönen bazı hacılarla karşılaştım. Onlarla size mektup gönderiyorum. Tek muradım, sizin sağlık ve iyilik haberlerinizi almaktır. Lütfen durumuzu bana bildiriniz. Sizden ayrı kalmakla zaten perişan olan bu kulunuzu, bir de habersiz bırakmayınız. Allah’tan tek dileğim yeniden sizi görebilmek ve ayağınıza yüz sürebilmektir. Yanınızda bulunan oğluma da selam eder, gözlerinden öperim. Buradaki oğlunuz da ellerinizden öper sultanım.

[Asi Ruh]

MEKTUP 6 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup
(1545’ler)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5038

Canımın parçası, saadetli, sultanım hazretleri,
Gönlümün derinliklerinden, yüreğimin ta içinden binlerce dua ve senalar eder, yüzümü ayaklarınıza bir kere daha sürmekten başka hiçbir muradım olmadığını bildirir ve mübarek ellerinizden öperim.

Benim iki gözüm, yoluna kurban olduğum, devletli sultanım,
Ümidim odur ki bu satırlarımı kabul buyurursunuz. Sağlığınızı ve ahvalinizi merak etmekteyiz. Ayağınızdan biraz sıkıntınız vardı. Şimdi nasılsınız? İnşallah daha iyisinizdir. Allah’tan tek dileğim, sağlığınızın iyi olması ve bütün kusurlardan uzak bulunmanızdır. Rabbim sizi hep esirger de Nuh Peygamber kadar uzun yaşarsınız inşallah.

Benim padişahım ve canımın içi, saadetli, gönlümün tek eğlencesi, biricik hasretim ve her şeyim sultanım; hasretinizle ciğeri yanmış ve ayrılık derdiyle gözlerinden sel gibi gözyaşı akmış bu çaresiz cariyenizin ahvalini sorarsanız, Allah biliyor tüm vaktim üzüntü ve hicarn içinde geçmektedir. Ne diyeyim, nasıl diyeyim bilemiyorum. Güzel yüzünüzü göresim gelmiştir. Gece gündüz ayrılık acısıyla yanıp tutuşurum. Rahatım, huzurum kalmamıştır. Sizden ayrı kalmaktan dolayı halim perişandır.

Benim padişahım, bunun dışında, yanınızda bulunan oğlumun gözlerinden öperim. Buradaki saray halkının cümlesi de ayaklarınızdan öper sultanım. Herkesin çok selamı vardır. Kabul buyurunuz. İstanbul’u sorarsanız, şükürler olsun hiçbir sıkıntı yoktur. Herkes sultanımıza dua etmektedir. Ben de çok selam ederim sultanım.
Köleniz cariyeniz Hürrem.

[Asi Ruh]

MEKTUP 7 :
Hürrem Sultan’dan Kanuni Sultan Süleyman’a mektup (1545’ler)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5859

Yüzümü ayaklarına sürdüğüm sultanım hazretleri,
Gözümün nuru ve mutluluk kaynağım olan sultanımın mektubu bize ulaşmıştır. Çok şükür, gözlerimiz aydınlandı ve içimiz huzur doldu. Allah daima yardımcın olsun. Mübarek mektubunuzda ayağınızdan rahatsız olduğunuzu yazmışsınız. Vallahi huzurum kaçtı, durmadan ağladım.

Rabbim, sultanıma sağlıklar versin. Onu hatalardan ve kusurlardan uzak tutsun. Bu rahatsızlığa sebep nedir acaba? Benim canım sultanım, bu kadarı yeterlidir. Ne olur artık geri dönünüz. Bu uzun sefer belli ki sizi yormuşdur. Bu zahmete artık son veriniz sultanım. En kısa sürede dönmenizi murad ederim. Lütfen sağlığınızdan tez vakitte beni haberdar ediniz. Rahatsızlığınızı öğrenmek, beni o kadar üzdü ki bilemezsiniz sultanım. Bundan başka, bu ayrılık ateşinde kavrulan kölenizi soracak olursanız Allah’ın inayeti ve sultanımın hoşluğundan başka bir arzum yoktur.

Allah’tan dileğim, sultanımın muvaffak olması ve yine geriye dönüp ayağına yüzümü sürmeye fırsat vermesidir. Allah bilir, sultanıma karşı duyduğum arzuyu, kalemle anlatmak mümkün değildir. Sultanımdan ayrı kaldığım zamanlar çektiklerimi Allah’tan başka kimse bilemez.
Benim sultanım, yanınızda bulunan oğullarıma selamlar ederim. Buradaki kullarınız da sizlere çok selam eder ve mübarek ellerinizden öperler.

[Asi Ruh]

MEKTUP 8 :
Pargalı İbrahim Paşa’dan, Kanuni’nin kızkardeşi Hatice Sultan’a mektup (1524)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5860

Kadınların en yücesi,
Hep tertemiz kalasınız. Anneniz hanımefendiye de selamlarımı iletiniz. Kendilerine daima duacıyım. Kendileri de beni dualarında unutmayalar.


Bu selam faslından sonra, en derin aşk duygularımla bildiririm ki çok şükür sıhhatteyiz. Malumunuz Mısır seferine memuruz. Gelibolu’ya uğradıktan sonra Mısır’a doğru yola çıkmış bulunuyoruz. Lütfen hayır dualarınızı esirgemeyiniz. Tek arzum, bana verilen görevi tam olarak yerine getirebilmektir. Bu görevi eksiksiz olarak yerine getirebileyim ki hemen geri dönüp size kavuşabileyim. Bu tarafa gelenler olursa lütfen sağlık haberlerinizi bana yollayınız. Başka ne demek gerekir bilemiyorum. Şurası kesin ki hayat devam ediyor.

[Asi Ruh]

MEKTUP 9 :

Pargalı İbrahim Paşa’dan, Kanuni’nin kızkardeşi Hatice Sultan’a mektup (1527)

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, No. E.5860

Kadınların en yücesi olan hanımefendiye,
Daima tertemiz ve iffetli olasınız. Bahar gibi tazelik kokan zatınıza tüm içtenliğimle bildiririm ki çok şükür sağlık ve sıhhatteyiz. Gece ve gündüz sizlerin hayrına duaya devam etmekteyim. Şu an İznik yakınlarında bir yayladayım. Kısa bir süre sonra İstanbul’a ulaşacak ve size kavuşacağım inşallah. Bulunduğum yerler oldukça çorak yerlerdir. Bu yüzden size bol miktarda taze meyve gönderemiyorum. Bir miktar kavun ve üzüm buldurtabildim. Sadece bunları gönderebiliyorum. Bu yüzden beni mazur görünüz. Lütfen kabul buyurulsun. Başka ne demek lazımdır bilemem. Zatınız için duaya devam etmekteyim.

Fakir aşığınız İbrahim