13 Ocak Tarihte Bugün

[YeşiL6]

13 Ocak Tarihte Bugün

Olaylar

1610 - Galileo Galilei, Jüpiter'in 4. uydusu Callisto'yu keşfetti.
1785 - Dünyanın ilk gazetelerinden Daily Universal Register İngiltere'de yayımlanmaya başladı. Üç yıl sonra adı The Times olarak değiştirilecek olan gazete hala çıkmaktadır.
1830 - Büyük New Orleans (Louisiana) yangını başladı.
1840 - Lexington adlı buharlı gemi, Long Island (New York) açıklarında yandı ve battı: 139 kişi öldü.
1863 - Darülfünun, Kimyager Derviş Paşa'nın verdiği halka açık fizik dersi ile eğitim hayatına başladı.
1888 - National Geographic Society kuruldu.
1898 - Emile Zola'nın L'Aurore gazetesinde yayımladığı J'accuse (İtham ediyorum) başlıklı açık mektup Dreyfus davası'nı kamuoyunun dikkatine taşıdı.
1915 - Avezzano'da (İtalya) deprem: 29.800 kişi öldü.
1920 - Sultanahmet Meydanı'nda 150 bin kişinin katıldığı büyük bir miting yapıldı.
1923 - Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey (Orbay), TBMM’de Lozan Konferansı’yla ilgili olarak hükümet görüşünü açıkladı.
1923 - Futbol Federasyonu kuruldu.
1925 - Kurtuluş Savaşı komutanlarından Halit Paşa, Mecliste Ali Çetinkaya tarafından kaza kurşunuyla vuruldu.
1928 - Hukuk Fakültesi öğrenci derneğinin toplantısında "Türkiye'de Türkçeden başka lisan konuşulamaz" kararı alındı.
1930 - Miki Fare karikatürleri Amerikan gazetelerinde yayımlanmaya başladı.
1931 - Japon prensi Takamutsu Türkiye'ye geldi.
1942 - II. Dünya Savaşı: Ekmek Karnesi uygulamasına başlandı.
1944 - "Refah faciası" davası sona erdi. Amiral Mehmet Ali Ülgen ve bütün sanıklar beraat etti.
1947 - Pan-Am havayolu şirketi New York-Londra-Ankara uçak seferlerine başladı.
1951 - Demokrat Parti'nin komünistlere saldırısı ve TKP tevkifatı.
1952 - Hasankale'de 5,8 büyüklüğünde deprem: 133 kişi öldü.
1953 - Mareşal Josip Broz Tito, Yugoslavya devlet başkanı seçildi.
1956 - Adnan Menderes ve Namık Gedik hakkında 6-7 Eylül Olayları nedeniyle soruşturma açılmasını isteyen önerge reddedildi.
1957 - Wham-O şirketi ilk frizbi'yi üretti.
1958 - Amerika Birleşik Devletleri, uzay uydusu Explorer 1'i fırlattı.
1959 - Kadın avukatlar Refik Erduran aleyhine dava açtı. Refik Erduran'ın Bir Kilo Namus adlı yapıtında kadınların şeref ve haysiyetlerinin zedelendiğini ileri sürdüler.
1966 - Hürriyet gazetesi, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'un eski başbakan İsmet İnönü'ye yazdığı mektuba ilişkin, gazeteci Cüneyt Arcayürek'in haberini yayımladı. Mektup ve İnönü'nün cevabi mektubu, 14 Ocak'ta TBMM'de görüşüldükten sonra, 15 Ocak'ta kamuoyuna açıklandı. Bu mektup 1964'teki Kıbrıs bunalımı sırasında yazılmıştı ve Lyndon Johnson mektubunda, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale etmemesini istemişti.
1968 - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı İsmet İnönü Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) çattı; "Şimdi kalkmışlar kalkınma, plan, yabancı sermaye, petrol geleceği ve antiemperyalist mücadele hakkında bizimle doğru yön yarışması yapmak istiyorlar" dedi.
1969 - Devekuşu Kabare Tiyatrosu "Bir Şehr-i İstanbul ki" oyununu sahneye koydu.
1970 - Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) yöneticisi, Fakir Baykurt Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açığa alındı.
1982 - Air Florida havayolu şirketine ait Boeing-737 tipi bir yolcu uçağı, kalkıştan hemen sonra, Amerika Birleşik Devletleri Vaşington D.C.'deki 14. cadde köprüsüne çarptı ve daha sonra Potomac nehrine düştü: 78 kişi öldü.
1986 - İşkence yapanlara verilen cezaların arttırılması ve sorgu sırasında sanık avukatlarının da hazır bulunmasını öngören yasa önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde reddedildi.
1986 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı kuruldu.
1990 - Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlandı.
1990 - Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci valisi L. Douglas Wilder, Virjinya'da görevine başladı.
1992 - Japonya, II. Dünya Savaşı sırasında Japon askerlerinin, onbinlerce Koreli kadını **** kölesi olmaya zorlamalarından ötürü özür diledi.
1993 - Irak'a karşı başlatılan ikinci harekata, İncirlik Üssü'nden kalkan "Çekiç Güç" uçakları da katıldı.
1994 - Grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkı istemek ve yüzde 15'lik memur zammını protesto etmek için memurlar Ankara'da eylem yaptı. Polis, memurlara müdahale etti. Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar bazı memurları tokatladı.
1994 - İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Bedrettin Dalan "Dolmabahçe Sarayı sanat adına bir rezalettir ve mimarı Ermeni Balyan Usta'dır" dedi. Bedrettin Dalan'ın bu sözlerine Mimarlar Odası tepki gösterdi.
1997 - Susurluk soruşturması kapsamında özel tim görevlisi polisler Ayhan Çarkın, Oğuz Yorulmaz ve Ercan Ersoy, tutuklanarak cezaevine gönderildi. 14 Ocak'ta ise Sedat Bucak'ın 3 koruma polisi ile şoförü de DGM'ye sevk edildi. Koruma polisi Ömer Kaplan, savcılık tarafından serbest bırakıldı. 2 polis ile şoför tutuklandı.
2001 - El Salvador'da 7,6 büyüklüğünde deprem: 840 kişi öldü.
2005 - Diyarbakır Emniyet Müdürü Ali Gaffar Okkan ile 5 polis memuru dahil 13 kişinin öldürülmesi, çok sayıda kişinin yaralanması olaylarına katıldığı iddiasıyla yargılanan terör örgütü Hizbullah üyesi Mehmet Fidancı müebbet hapse mahkûm edildi.
2007 - Dünyanın ilk tüp bebeği olarak 1978'de sezaryenle dünyaya getirilen Louise Brown, doğal yoldan doğum yaptı.
2007 - Japonya'nın kuzeyinde, Büyük Okyanus'da 8,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
2010 - Haiti'de 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 30000 ile 50000 arasında insan öldü.
2010 - Hulki Cevizoğlu, DSHP genel başkanlığından istifa etti.
2012 - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu cumhurbaşkanı,Rauf Denktaş solunum yetmezliği nedeniyle kaldırıldığı hastanede vefat etti.
2012 - Fenerbahçe'nin ve Türk Futbolu'nun Efsane futbolcusu Lefter Küçükandonyadis zatürre nedeniyle tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi’nde yaşamını yitirdi.
.

Bilim ve Teknik[değiştir | kaynağı değiştir]
1854 - ABD'li Anthony Faas, akordeonun patentini aldı.

Doğumlar

1902 - Georgiy Maksimilyanoviç Malenkov, Jozef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB başbakanı, Sovyet devlet adamı.
1921 - Necati Cumalı, Türk yazar
1940 - Edmund White, ABD'deki eşcinsel topluluğun yaşamına yönelen eserleriyle çağdaş toplumbilim ve toplumsal tarihe yaptığı katkılarla tanınan Amerikalı yazar ve araştırmacı.
1941 - Pasqual Maragall i Mira, İspanyol (Katalan) politikacı.
1946 - Ordal Demokan Türk bilim adamı
1961 - Julia Louis-Dreyfus, ABD'li aktris ve komedyen
1966 - Mike Tyson, ABD'li boksör
1966 - Erhan Güleryüz,Türk müzisiyen
1976 - Angelos Basinas, Yunan milli futbolcu.
1976 - Mario Yepes, Kolombiyalı millî futbolcu.
1977 - Şeyla Halis, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.
1977 - Orlando Bloom, İngiliz sinema oyuncusu
1988 - Max Payne, Ünlü film dé noir artisti
1983 - Ender Arslan , Türk basketbolcu

Ölümler

1599 - Edmund Spenser, İngiliz şair (d. 1552)
1899 - Lev Vladimiroviç Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni
1925 - Halit Karsıalan ("Deli" Halit Paşa), Kurtuluş Savaşı komutanlarından (TBMM'de hangi taraftan geldiği belli olmayan bir kurşunla vurularak öldü)(d. 1883)
1929 - Wyatt Earp, ABD'li kanun adamı. (d. 1848)
1941 - James Joyce, Ulysses adlı romanıyla ünlü İrlandalı yazar (d. 1882)
1961 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (d. 1883)
1973 - Sabahattin Eyüboğlu, Türk sanat tarihçisi, yazar, eleştirmen (d. 1908)
1982 - Marcel Camus, Fransız sinema yönetmeni (d. 1912)
1994 - Muammer Erken, eski sanayi bakanlarından.
2003 - Norman Panama, ABD'li sinema yönetmeni ve senaryo yazarı (d. 1914)
2009 - Mansour Rahbani, Lübnanlı besteci ve söz yazarı (d. 1925)
2012 - Lefter Küçükandonyadis, Türk futbolcu (d. 1925)
2012 - Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türk Toplum Lideri, Hukukçu ve Devlet Adamı. KKTC kurucu Cumhurbaşkanı (d. 1924)