Sosyalist Dönem Arnavut Edebiyatı

[DeRDeST]

Sosyalist Dönem Arnavut Edebiyatı



1944'ten sonra yazarlar, sosyalist gerçekçilik ilkeleri uyarınca yeni Arnavut toplumunun sadık birer aynası olan eserler vermeye yöneldiler.

Çeşitli edebiyat türleri gelişmekle birlikte, şiir özel konumunu sürdürmüştür; bu şiir öncelikle II. Dünya Savaşı'ndan ve Arnavutluk tarihinden esinleniyordu; başlıca temsilcileri Priştine'yi yazan Risto Siliki, Dağlar Ne Düşünür'ü yazan İsmail Kadare, Arnavutluk Ana'yı yazan Dritero Agoli, Kanlı Uyarılar'ı yazan Fatos Arapi'dir.

Bu dönemde Arnavutluk'ta özellikle romancılıkta bir atılım göze çarpmaktadır. En tanınmış yazar İsmail Kadare'dir (Ölü Ordunun Generali, Taş Kent Günlüğü, Büyük Kış). Arnavut romanı, özünde sosyal bir romandır ama tarihi ve yurtsever konular da sık sık ele alınmaktadır; örneğin, Sterjo Spasse'nin Yalnız Değildiler, Şevket Musaray'ın Tan Yeri Ağarmadan, Dritero Agolli'nin Komiser Memo, Ali Abdihoca'nın Fırtına Güzü adlı romanları. Bunların yanı sıra, Arnavut toplumunda sosyalizmin yerleştirilmesi ve gelişmesi (Fatmir Gyata'nın Bataklık'ı, Teodor Laço'nun Yeni Başlangıç Üzerine'si) ya da bu yeni toplumun kurulmasına engel olabilecek yabancı etkiler, ataerkil örf ve adetler ya da bürokrasi gibi etkenlere karşı verilen mücadele konuları işlenmektedir.

Aynı esin kaynaklarından yararlanan kısa hikaye dalının en önemli temsilcileri şunlardır: Naum Prifti (Bölge Doktoru), Anastas Kondo (Kahraman Olarak Önerdiği Adam), Dimiter S. Şuteriki (Bir Dağ ve Bir Şarkı). Uzun hikayede ise daha çok, sosyalist dünya ele alnımaktadır: Elena Kadare'nin Gelin ve Sıkıyönetim'i, Agim Cerga'nın Güçlü Yel'i.

Arnavut tiyatrosu de Kole Yakova (Toprağımız), Süleyman Pitarka (Balıkçının Ailesi), Besim Levonya (Vali), Loni Papa (Dağların Kızı), Spiro Çomora ve Ruzhdi Pulaha'nın eserleri sayesinde büyük bir canlılık göstermektedir. Pulaha'nın Şehirli Bayan adlı oyunu başarıyla sinemaya da aktarılmıştır.