Güzel Sanatlar ve Edebiyat

[DeLi.Cocuk]

Güzel Sanatlar ve Edebiyat


Güzel sanatlar insanların tabiat karşısındaki duygu ve düşüncelerini çizgi renk biçim ses söz ve ritim gibi unsurlarla güzel ve etkili biçimde ve kişisel bir üslupla ifade etme çabasından doğan ruhsal bir faaliyettir.

Güzel sanatların amacı doğa bilimlerinden kültür bilimlerinden de farklıdır. Çünkü sanatta öğretmekten ziyade sezdirme hissetirme çağrıştırma kendine özgü bir düşündürme hatırlatma biçimi vardır. Birçok düşünür ''sanat nedir?'' sorusuna cevap verir. Herkes dönemine kültür birikimine anlayışına göre cevap verir. Bu demektir ki sanatınn tanımı yapılamaz. Çünkü insanlığın var olduğu dönemden beri karşılasmasına rağmen sanat etkinliği henüz tamamlanmamış ve kalıplaşmamıştır. Her an gelişmekte değişmekte ve zenginleşmektedir. Sanatın ilk özellliği bu demektir.

İnsan Etkinliklerinin Güzel Sanatlar İçindeki Yeri

Sanat her an değişen genişleyen bir insan etkinliğidir. Ancak bu bir tanım değildir. Sanatın özelliklerini belirtme çabasının ürünüdür. İnsana özgü bu etkinlik insanın bedensel psikolojik ruhsal tüm olanaklarını kullanır. Sanat etkinliğinde bireyin iç dünyasında kendine özgü olanla dış dünyada bulunanlar birleşerek yeni ve özgün bir görünüş kazanırlar. Yani sanat eserinde insana özgü güç ve yetenekle doğadan alınanlar sanatçının hayal dünyasında yeni ve farklı bir oluşumla birleşir. Böylece yeni ve farklı bir ürün ortaya çıkmış olur. Ortaya çıkan bu ürün benzersizdir. Örnek olarak doğadaki varlıkları tablosuna aktaran bir ressam yeni bir ürün ortaya koymuştur.

Güzel Sanatların Sınıflandırılması

. Görsel Sanatlar → Resim Mimari Heykel Hat
. İşitsel (Fonetik) Sanatlar → Edebiyat Müzik
. Dramatik (Ritmik) Sanatlar → Tiyatro Dans Sinema Bale Opera

Güzel Sanat Eserlerinin Özellikleri

Sanat eserinin dile getirdiği yersellik bir kişiye özgü değildir.
Kavramların gözlemlerin değil sezginin öne çıktığı eserlerdir.
Güzel sanatlar öğretmez açıklamaz göstermez sezdirir çağrıştırır hissetirir duyurur hatırlatır ve bunlarla bağlı olarak ve bunlar çerçevesinde düşündürür.
Okuyucuda seyircide ve dinleyicide farklı bir yaşantı halinin ortaya çıkmasına sebep olur.
Sanat eserleri ortaya konuldukları dönemin birikimi kullanırlar.
Eserlerde kendi devirlerinin sanat zevk ve anlayışından hareketle kurgularını yapılandırırlar.
Güzel sanatlar ve ahlaksızlık öğretir ne de ahlaklı olmayı öğütler.
Gerçekliği yorumlar dönüştürür ve yeniden yapılandırır.
Sanat eseri sezgisel bilgi vererek insanın katı gerçekliğinin üzerine düşünmesini sağlar.
Bilim İle Güzel Sanatların Farklılığı

Bilimde doğruluk sanatta ise güzellik aranır.

'Sanat'' ve ''Zanaatın''ın Farklılığı

Sanatı icra eden kişi maddeyi ''güzellik''; zanaatı icra eden kişi ise yararlılık amacıyla işler. Marangoz oturulması amacıyla sandalye yapar. Sanatçı ise estetik güzellik amacıyla heykel yapar.

Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri

Edebiyat en çok resim müzikle içli dışlı olmuştur. Bunun nedeni sözün ahenk ve betimlemeye dönük olmasıdır. Aynı zamanda edebiyat sinemaya ve tiyatroyada kaynaklık etmektedir. Özellikle klasikleşmiş edebi yapıtlar sinemaya ve tiyatroya uyarlanmaktadır.

Edebiyatın Bilimlerle İlişkisi

. Edebiyat-Tarih
. Edebiyat-Sosyoloji
. Edebiyat-Psikoloji
. Edebiyat-Felsefe