Almanca İsmin Halleri

[Neria]

Almanca İsmin Halleri

Almanca'da ismin halleri Türkçe'den biraz farklıdır ve yalın hali -i hali -e hali -in hali olmak
üzere ismin dört hali mevcuttur.

Türçe'de bir ismi -i haline sokmak için kelimenin sonuna ı-i-u-ü harflerinden uygun olanı eklenir.
(eğer gerekiyorsa kaynaştırma harfi de eklenir)Örneğin ev-evi okul-okulu bahçe-bahçeyi gibi.
Ya da -e hali ev-eve okul-okula bahçe-bahçeye gibi yapılır.

Almanca'da ise bu haller genellikle kelimenin artikelini değiştirerek oluşturulur.Bazı kelimelerin de sonlarına bazı haflerin eklendiği durumlar da mevcuttur.
Almanca'da ismin dört hali şu şekilde ifade edilir.

Yalın Hali : Nominativ
-e Hali : Dativ
-i Hali : Akkusativ
-in Hali : Genitiv

Yalın hal ismin bir değişikliğe uğramamış saf halidir.
Örneğin kalem kitap bilgisayar kelimeleri ismin yalın halindedirler.Bunun yanı sıra isimler
çoğul olarak da yalın halde bulunabilirler.Örneğin kitaplar kalemler kelimeleri de hem çoğuldur hem de yalın haldedir.
Bu bölüme kadar incelediğimiz tüm kelimeler de yalın haldedirler.Sözlüklerde ve diğer kaynaklarda isimler daima yalın halde verilirler.
Almanca'da yalın hale ilişkin incelenecek çok fazla bir şey yoktur.Zaten sözcüklerin saf halleri yalın haldedirler.Aşağıdaki örnekler gibi.

[COLOR="rgb(65, 105, 225)"]Halı : der Teppich
Göz : das Auge
Masa : der Tisch
Lamba : die Lampe
Otobüsler : Busse
Anneler : die Mütter
Babalar : die Väter[/COLOR]
Örnekleri ismin yalın halindedirler. Önümüzdeki bölümde ismin -i halini inceleyeceğiz.

İSMİN -İ HALİ (AKKUSATİV)

Almanca'da isimler (biraz ileride vereceğimiz istisna dışında) artikelleri değiştirilmek suretiyle
-i haline getirilirler.Artikeller ise şu şekilde değiştirilirler:

Artikeli "der" olan isimleri -i haline sokmak için "der" artikelini "den" şeklinde değiştiririz.
Artikeli "das" veya "die" olan isimlerde ve artikellerinde ise hiçbir değişiklik yapılmaz.
Artikel olarak "eine" kelimesi de -i halinde değişmeden aynen kalır.
Artikel olarak "ein" kelimesi ise değişikliğe uğra¤¤¤¤¤ "einen" şeklini alır.(der için)
Artikel olarak "keine" kelimesi de değişmeden aynen kalır.
Artikel olarak "kein" kelimesi ise değişikliğe uğra¤¤¤¤¤ "keinen" şeklini alır.

Şimdi yukarıda bahsettiğimiz istisnayı inceleyelim;
İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını belirtmiştik.Bu isimler son harfleri -schaft -heit -keit -in -lei -rei -ung olan isimlerdi. Bu belirtilen isimlerden artikeli "der" olanlar ismin -i haline çevrilirken "der" artikeli "den" olur ve kelime çoğul haliyle kullanılır.Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli "der" olan tüm isimler ismin -i halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar.Bu istisna sadece-i haline has bir özellik olmayıp ismin tüm halleri için geçerlidir.
İsmin -i haliyle ilgili kurallar bu kadardır.Aşağıdaki örnekleri incleyiniz.

[COLOR="rgb(139, 0, 0)"]YALIN HALİ---------------------------- -İ HALİ[/COLOR]

der Mann (adam) ----------------------- den Mann (adamı)
der Ball (top) ---------------------------- den Ball (topu)
der Sessel (koltuk) --------------------- den Sessel (koltuğu)
Görüldüğü gibi der artikeli den oluyor ve kelimede bir değişiklik yok.

der Student (öğrenci) ----------------- den Studenten (öğrenciyi)
der Mensch (insan) -------------------- den Menschen (insanı)
Yukarıdaki iki örnekte az önce belirtilen istisnai durum olduğu için kelimeler
-i halinde çoğul yazılışlarıyla kullanıldı.

das Auge (göz) ------------------------ das Auge (gözü)
das Haus (ev) ------------------------- das Haus (evi)
die Frau (kadın) ---------------------- die Frau (kadını)
die Wand (duvar) -------------------- die Wand (duvarı)
Yukarıda da görüldüğü gibi das ve die artikellerinde ve kelimelerde hiçbir değişiklik yok.

ein Mann (bir adam) ----------------- einen Mann (bir adamı)
ein Fisch (bir balık) ------------------ einen Fisch (bir balığı)
kein Mann (bir adam değil) -------- keinen Mann (bir adamı değil)
kein Fisch (bir balık değil) --------- keinen Fisch (bir balığı değil)
Görüldüğü gibi ein-einen ve kein-keinen değişmesi mevcut.

eine Woche (bir hafta) -------------- keine Woche (bir haftayı değil)
keine Frau (bir kadın değil) -------- keine Frau (bir kadını değil)
keine Woche (bir hafta değil) ------ keine Woche (bir haftayı değil)
Yukarıda da görüldüğü gibi eine ve keine artikellerinde ve kelimede bir değişiklik yok.