Almanca isimler (substantive)



Kısaca tanımlamak gerekirse varlıkları adlandırdığımız kelimelere isim denir.Örneğin bilgisayar okul oda ev masa rüya Ahmet kitap vs. kelimeleri birer isimdir.
Türkçe'de olduğu gibi Almanca'da da isimlerin tekil-çoğul soyut-somut basit-birleşik özel-cins gibi türleri vardır.
Yine aynı şekilde dilimizde olduğu gibi Almanca'da da isimler cümle içerisinde değişik görevlerde bulunabilir tekil-çoğul hallerde kullanılabilir veya ismin hallerine (-e hali -i hali vs.) göre çekimlenebilirler.
Almanca'da yaklaşık olarak 200.000-250.000 civerı isim olduğu tahmin edilmektedir.
Almanca'da isimlerin baş harfleri özel isim veya cins isim ayrımı yapmaksızın büyük harf kullanılarak yazılır. Yani tüm isimlerin baş harfleri büyük yazılmalıdır.
Bununla beraber Almanca'da tüm cins isimlerin önünde Artikel dediğimiz (der - das - die) kelimelerinden birisi bulunur.
Almanca'da isimlerin 3 cinsi mevcuttur.Her isim bu üç gruptan birine dahildir.
Bunlar ;
1-) Erkek İsimler (Eril Cins)
2-) Dişi İsimler (Dişi Cins)
3-) Cinsiyetsiz İsimler (Nötr Cins)



Almanca'da genel olarak
cinsiyeti erkek olan kelimelerin artikeli "der"
cinsiyeti dişi olanların artikeli "die"
cinsiyetsiz olanların artikeli ise "das" tır.

1-) Cinsiyeti Erkek Olan İsimler :
Daha önce de incelemiş olduğumuz gün ay mevsim isimleri yönler ve rüzgar isimleri cinsiyeti erkek olan tüm canlılar para birimlerinin büyük çoğunluğu maden isimlerinin büyük çoğunluğu ve -en-ich-ig-ast harfleriyle biten isimler Erkek Cinstir.

2-) Cinsiyeti Dişi Olan İsimler :
Dişi canlılar tüm sayılar meyve ağaç çiçek isimleriyle ırmak nehir isimleri ve -in-e-ei-ung-heit-ion-keit harfleriyle biten isimlerin büyük çoğunluğu Dişi Cinstir.

3-) Cinsiyetsiz Olan İsimler :
Ülke ve şehir isimlerinin büyük çoğunluğu hem dişi hem de erkek canlılar için ortak kullanılan isimler ve canlıların yavruları metal adları ve fiil veya sıfattan türetme tüm isimler Cinsiyetsizdir.



ALMANCA'DA İSİMLERİN ÇOĞUL HALİ (PLURAL)

İsimlerin birer adedini gösteren şekli o ismin tekil halidir.Örneğin bilgisayar kitap insan gibi
kelimeler ismin tekil biçimleridir.İsimlerin birden fazla adedini göstermek için ise ismin çoğul hali kullanılır.

Örneğin bilgisayarlar kitaplar insanlar gibi kelimeler çoğuldur.
Türkçe'de bir tekil ismi çoğul biçime dönüştürmek için o ismin sonuna -ler veya -lar
takılarından uygun olanı getirilir.Almanca'da ise genel olarak verilebilecek belirli bir kural yoktur.

Her isimin tekili ile çoğulu birbirinden bağımsız kelimeler olabileceği gibi aynı kelimelerin
hem tekil hem de çoğul için kullanıldığı da olabilir.Bazen de kelimenin sonuna bazı ekler
getirilerek ismin çoğul biçimi elde edilebilir.

Almanca'da çoğul yapımı için belirli kurallar verilemeyeceğine göre kelimeler ezberlenirken
mutlaka çoğullarıyla beraber ezberlenmelidir.

Almanca'da çoğul yapımı için verilebilecek tek genel kural bütün çoğul kelimelerin artikellerinin "die" olduğudur.
Tekil halde bulunan bir ismin cinsiyeti ya da artikeli her ne olursa olsun o ismin
çoğuluyla "die" artikeli kullanılır.Bu belirli artikel kullanımı için geçerlidir.
Belirsiz artikellerde durum farklı olmakla beraber gayet kolaydır.
Şöyle ki; olumlu-belirsiz artikeller (ein-eine) çoğulda kullanılmazlar.Bu durumda isim yalnız
başına artikelsiz olarak kullanılır.

Olumsuz-belirsiz artikeller ise (kein-keine) çoğulda sadece "keine" olarak kullanılırlar.
Yukarıda anlatılanları örneklerle destekleyelim;

der Vater (baba) ------------------------ die Väter (babalar)

die Mutter (anne) ----------------------- die Mütter (anneler)

das Mädchen (kız çocuk) ------------ die Mädchen (kız çocuklar)


Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi "derdasdie" artikelleri çoğulda "die" olarak kullanıldı.

ein Bus (bir otobüs) --------------------- Busse (otobüsler)

ein Freund (bir arkadaş) ---------------- Freunde (arkadaşlar)

ein Kellner (bir garson) ----------------- Kellner (garsonlar)

eine Lampe (bir lamba) ---------------- Lampen (lambalar)

eine Mutter (bir anne) ------------------ Mütter (anneler)

Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi "ein" ve "eine" artikelleri çoğulda kullanılmazlar.

Kelime tek başına kullanılır.

kein Buch (bir kitap değil) ------------------ keine Bücher (kitaplar değil)

kein Kellner (bir garson değil) ------------- keine Kellner (garsonlar değil)

keine Lampe (bir lamba değil) ------------- keine Lampen (lambalar değil)

keine Mutter (bir anne değil) --------------- keine Mütter (anneler değil)

Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi "kein" ve "keine" çoğulda sadece "keine" olarak kullanılır