Kış depresyonundan korunmanın yolları

Trabzon Özel Yıldızlıgüven Hastanesi Psikyatri Uzmanı Dr. Gökhan Kandemir, kış mevsiminde güneş ışınlarından daha az yararlanma, gecelerin uzun olması ve kapalı ortamlarda uzun süre kalınmasının insan psikolojisini olumsuz etkilediğini söyledi.




Kış depresyonunun genellikle sonbahar ve kış aylarında başlayıp ilkbaharda sona erdiğini belirten Dr. Kandemir, “Depresyon, psikiyatrik hastalıklar arasında en sık görünenlerden biridir. Kadınlarda erkeklerden iki kat daha fazla, orta yaşlarda daha sık görülmekle beraber ülkemizde yapılan bir çalışmada depresyon yaygınlığı (yüzde 8-20) diğer ülkelerdekine benzer oranda bulunmuştur. Kış depresyonu çoğunlukla sonbahar ve kış aylarında başlayıp ilkbaharda sona ermektedir" dedi.
Kış mevsiminde güneş ışınlarından daha az yararlanılmasının, gecelerin uzun olmasının, kapalı ortamlarda uzun süre kalınmasının insan psikolojisini olumsuz etkilediğini belirten Dr. Kandemir, “Kış depresyonunun oluşumunda aslında depresyon ile ilişkili olan serotonin ve noradrenalin gibi beyinde bulunan maddelerin yanı sıra beyinde üretilen melatonin (Yüksek düzeydeki melatonin insanda rehavete, uykuya meyil, uyuşukluğa sebep olmaktadır) adında diğer bir madde de rol oynamaktadır.
Melatonin maddesi karanlıkta daha fazla üretilir ve özellikle gecelerin uzun olduğu kış aylarında yorgunluk, bitkinlik, uyku hali, enerji düşüklüğü gibi yakınmalara sebep olur. Kış mevsiminde güneş ışınlarından daha az yararlanılması, gecelerin uzun olması, insanları kapalı ortamlarda uzun süre kalması (örneğin kapalı bir iş ortamında çalışan biri sabah çok az bir süre güneşi görüp sonrasında iş çıkışında karanlıkla karşılaşması, kahvehane, çay ocağı, sürekli gün içinde evde kalma v.s) insan psikolojisini olumsuz etkileyebileceğinden keyifsizlik, mutsuzluk, sinirlilik, hayattan zevk alamama, 'Hayatın tadı tuzu yok' gibi düşünme, enerji kaybı, isteksizlik, güçsüz hissetme, dikkatini yoğunlaştıramama, uyku hali, yorgun uyanma ve iştah değişiklikleri gibi depresyon belirtilerine maruz kalınmaktadır” ifadelerini kullandı.
Hastalığa karşı neler yapılabileceği konusunda bilgi veren Dr. Kandemir, “Gerek çalışma koşullarının ve çalışma saatlerinin zorunluluğundan gerekse güneş ışığının gün içinde daha az olduğu kapalı havalarda ortaya çıkan depresyon belirtilerine maruz kalındığında iki önemli noktaya hassasiyet gösterilmelidir. Birincisi, havanın kapalı olmasını gözetmeksizin gün ortası öğle saatlerinde dışarıya çıkıp 20-40 dakika süre ile zaman geçirmek mevcut gün ışığından yararlanmamızı sağlar. İkincisi, düzenli egzersiz ve özellikle B vitamini takviyeli sağlıklı beslenme dikkat edilecek hususlardır" şeklinde konuştu.
Tedavi konusunda uyarılarda bulunan Dr. Kandemir, “İlaç tedavisi tercih edilebilir. Psikiyatri uzmanı ve aile hekiminizin ön gördüğü antidepresan ilaçlar uygun doz ve sürede kullanılabilir. Psikoterapide ise, hastaların kendilerini kötü hissetmelerine sebep olan olumsuz otomatik düşünceler ve duygular belirlenerek bunların olumlu düşüncelerle nasıl yer değiştirileceği öğretilir. Ayrıca sağlıklı başa çıkma yolları gösterilir. Işık terapisinde de gün ışığını taklit eden özel ışık kaynakları mevcuttur. Özetle kış depresyonundan korunmak için güneş ışığından faydalanmak ve bu amaçla göstereceğimiz çaba çok önemlidir” dedi.
Kaynak: İHA