Fasıl Nasıl Yapılır?


Türk musikisi ses ve saz sanatçılarının bir araya gelerek, besteleri hep birlikte icra etmeleri ve topluluklarda müzik ziyafeti vermelerine fasıl denir. Bir nevi geleneksel konser de diyebiliriz. Fasılda çalınacak eserler, okunacağı makama göre seçilir. Bu eserlerin türleri; aksak semai, ağır semai, yürük semai, saz semaisidir.

Geleneksek fasıl müziğinin çeşitleri de okunacağı makamlara göre isimlendirilir. Padişah huzurundakine, ''huzur faslı'' ; kadınlar arasındakine ''kadınlar faslı'' ; erkekler arasındakine, ''erkekler faslı'' ; erkekler ve kadınlar arasındakine ise, ''karma fasıl'' denir. Bir de açık alanlarda kalabalık içinde yapılan fasıl çeşidi vardır. Ona da ''meydan faslı'' veya 'küme faslı'' denir. Fasılda kullanılabilir enstrümanlar ise, ''kanun, ut, kemençe, keman, ney, ritim saz ve tef'' tir.

Fasıl topluluğunu yönetene ''Serhanende'' denir. Fasıldaki sanatçılara da, gruptaki görevlerine göre isimler verilmiştir. Enstrüman çalan kişilere ''sazende'', eserleri okuyanlara ise ''hanende'' denir.

Fasıl müziğinin bir düzeni vardır. Fasılda ilk çalınan eser özeldir. Bu yüzden ilk besteye ''önde gelen'' manasındaki ''peşrev'' adı verilir. Fasıl şu sıralamaya uygun olarak icra edilir.

• Peşrev
• Taksim
• Gazel
• Beste veya Kar
• Beste
• Ağır semai
• Bir veya daha fazla şarkı
• Yürük Semai
• Saz Semaisi

Fasıl müziğinin olmazsa olmazlarından biri ritimdir. Bir diğeri ise, bir şarkıdan diğer bir şarkıya geçerken o arada mutlaka bir ara nağme çalınmasıdır.