Çocuk yetiştirmede püf noktaları

[Nixie]

Çocuklara dair çok şey biliriz.. Ancak çocuk yetiştirmede öne çıkan birkaç kelime var ki yarınları kazandıracak nitelikte: sabır, anlayış, dikkat, gözlem, farkındalık.. Bir eğitimcinin gözüyle anne babaların ve eğitimcilerin kulağına küpe olacak notları okumaya hazır mısınız? Notlar Prof. Gelengül Haktanır'a ait.

Çocuklar tatlı olanı seçer. Anne kızgın, anneanne sevecense çocuk onu seçer. Anne sebze yediriyor, babaanne çikolata veriyorsa babaanneyi seçer. Ama çocuğunuzun hayatındaki tatlıyı siz belirleyebilirsiniz. Örneğin evinizdeki tatlının televizyon, bilgisayar veya şeker olmasını engelleyebilir, tatlı olmasını istediğiniz şeyleri sevecen bir şekilde sunabilirsiniz. Dilinizde dikenler olmasın.
Çocuğunuz sigara, alkol, uyuşturucu alınan yerler gibi zararlı yerler dışında her yerde uyuyabilmeli. Kapılarınıza "dikkat! bebek uyuyor, zile basmayın" gibi şeyler asmayınız. Çocuğu farklı koşul ve ortamlara alıştırmanız sizin ve onun yararına olur.
Bir gün bir anasınıfını ziyaret ediyorduk. Bir baktım ki erkenden gelen 5-6 çocuk başıboş geziyor, bir oyun kuramamışlar, herkes kendi başına duruyor. Sonra çocuklardan biri kapıya bakıp geri geldi ve bağırdı "Oley! Mertcan geldi!" Mertcan, oyun kurucuydu. İki dakikada herkese bir rol verdi. Herkes kendi rolünü oynamaya başladı. Oyun kurulmuştu. Mertcan liderdi. Şimdi tüm anne babalar çocuklarının Mertcan olmasını istiyor. Evet eğitimcinin görevi, çocuklar arasından daha çok Mertcan çıkarmayı hedeflemek ve buna yönelik etkinlikler planlayıp uygulamaktır. Ama yine de her sınıftan bir iki tane oyun kurucu çıkar bazen. Anne babalar olarak, çocuğumuzun sahip olmadığı özelliklerden dolayı üzülmemeliyiz ve çocuğumuzun en iyi neyi yapabildiğini bulmaya çalışmalıyız. Herkesin iyi yapabildiği bir şey vardır.
Çocuklarınız okula giderken onların arkasından el sallayın. Sizi camda görsün. Eşler de birbirlerini güzelce uğurlasınlar. Bu, aile bağlarını ve köklerini güçlendirir. Çocuğunuzun kökleri sağlam olsun ama kanatları da olsun.
Okuma yazma çalışmalarını okul öncesinde / ana sınıfında öğretmemeliyiz. Eğik, düz çizgi çalışmalarının gereği yoktur. Çocuk her şeyi kendi zamanında öğrenmeli.
Fransa'da 0-6 yaş arasında ekran yasağı vardır. Çocuklar bilgisayara ve televizyona bakamazlar. Bilgisayar kullanmayı 40 yaşımda öğrendim ve gayet etkili kullanıyorum. Geç kalmaktan korkmayın. Normal zekaya sahip bir insan bilgisayarı her yaşta kısa sürede öğrenebilir. Bilgisayarla olabildiğince geç tanışmalı.
Çocukların beslenme çantalarına poğaçalar, kekler, tostlar konmamalı. Sağlıklı yiyecekler konmalı.
Ana okulları ve kreşlerdeki yıl sonu gösterileri, yalnızca yetişkinleri kandırmak ve eğlendirmek içindir. O gösterilerin hazırlanması için Şubat'tan sonra neredeyse hiç eğitim faaliyeti yapılmamaktadır. Çocukları rahat bırakan bir eğitim sistemine ihtiyacımız var. Onlar bizim kuklalarımız değil.
3-6 yaş arasındaki çocuklara en uygun sporlar: tenis, yüzme, buz pateni ve jimnastiktir. Bunlardan biri seçilip çocuk o kursa gönderilebilir. Ama fazla etkinlikle çocuk yorulup yıpratılmamalıdır.
Oyuncak Müzesi'nde gezen çocuklar gördüm. Ellerinde defterlerle koşturup duruyorlardı. Ne yaptıklarını sordum. Öğretmenleri onlara oradaki örneğin 78 yılında yapılmış, kırmızı, plastik oyuncağı bulmalarını söylemiş. Onu bulup yerini yazmaya çalışıyorlarmış. Çocuklarınızı böyle hedefler belirleyerek müzelere ve fuarlara götürün. Alışveriş merkezlerinde gezdirmeyin.
Çocuğunuzun her hevesini istek sanmayın. Bugün keman çalmak ister. Koşup keman almayın. Bekleyin. İstek olup olmadığını anlayın. Her istediğini yapmak zorunda da değilsiniz.
Çocuğunuz neden makinist değil diye üzülmek yerine trende olduğuna sevinin. Çocuğunuz hayatta, trende ve bir yolculukta. Hayatta insanın başına her şey gelebilir. Önemli olan trenden inmemek, hayata devam etmektir.
İyi anne baba olabilmek için iyi karı-koca olmamız gerekiyor. Ama iyi karı-koca olmadan önce iyi insan olmamız gerekiyor.
Velilerden, "Çocuğun mu var.... "cümlesini tamamlamalarını istiyorum. Hepsi "...derdin var" diye tamamlıyor. Oysa çocuğun mu var, orada hayat var, orada enerji var, orada yolculuk var.